Kevin Gallagher và cuộc đua xây dựng tập đoàn khí đốt khổng lồ

Tổng Giám đốc điều hành Santos Kevin Gallagher. Ảnh Bloomberg

Nhưng giờ đây, Gallaghercần phải đẩy nhanh chiến lược tăng trưởng đầy tham vọng để củng cố tập đoàn như một đối thủ cạnh tranh quốc tế ngang hàng với Woodside Energy Group và Eni - trong khi vẫn phải quản lý các nhà đầu tư thiếu kiên nhẫn và những kẻ đang nuôi ý định thâu tóm.

Nếu ông ấy chùn bước, giá cổ phiếu của Santostrị giá 17 tỷ USD sẽ giảm và khiến công ty trở thành một trong những mục tiêu được săn đón nhất trong ngành.

Với thỏa thuận "còng tay vàng" trị giá 6 triệu USD Úc (4 triệu USD Mỹ) sắp hết hạn vào cuối năm sau, hiện vẫn chưa có người kế nhiệm rõ ràng và những nhà thầu tiềm năng mới đã xuất hiện, các cổ đông bắt đầu tự hỏi liệu ông chủ Santos có thực hiện được kế hoạch này hay không.

“Các nhà đầu tư coi Gallagher là một trong những CEO giỏi nhất tại Úc trong năm năm đầu tiên ông đảm nhận chức vị”, Saul Kavonic, nhà phân tích năng lượng tại MST Marquee, có trụ sở tại Sydney cho biết. “Nhưng danh tiếng của ông đã bị ảnh hưởng trong nửa sau, khi Santos liên tục đưa ra các quyết định cắt giảm. Ông không thể thực hiện những cam kết mà ông đã đưa ra cho thị trường và giá trị của các vụ mua lại mà ông thực hiện bắt đầu trở nên đáng ngờ hơn”.

Kế hoạch chuyển đổi Santos của Gallagher phụ thuộc vào việc tăng sản lượng lên hơn 50% vào cuối thập kỷ, giúp công ty trở thành một trong những doanh nghiệp tăng trưởng mạnh nhất ở Châu Á - Thái Bình Dương, theo Neil Beveridge, một nhà phân tích cấp cao tại Sanford C. Bernstein & Co. Việc mở rộng này đặt cược rất nhiều vào nhu cầu khí đốt của khu vực khi họ đang dần rời xa dầu mỏ và than đá.

Nhưng cam kết này vẫn chưa được thực hiện bằng một đợt định giá lại, với việc Santos liên tục hoạt động kém hiệu quả so với các đối thủ. Cổ phiếu tăng khoảng 8% trong ba năm tính đến cuối tháng 6 — so với 27% của Woodside và 83% của Exxon. Các tài sản của công ty tại Úc không gây ấn tượng với các nhà đầu tư đang tìm kiếm sự tăng trưởng, việc mua lại cổ tức và lợi tức của công ty đã tụt hậu, trong khi tiến độ chậm chạp của các dự án quan trọng mới, bao gồm ở Papua New Guinea, vẫn tiếp tục gây sức ép.

Kết quả là Santos đã phải từ chối nhiều nỗ lực thâu tóm, bao gồm cả từ chối đối thủ Woodside của Úc. Theo những người hiểu biết về vấn đề này, đã có thêm nhiều người muốn mua lại tập đoàn, gần đây nhất là Abu Dhabi National Oil Co và Saudi Aramco.

“Chúng tôi rất thất vọng về giá cổ phiếu”, ông Gallagher nói với các nhà đầu tư vào tháng 11, thừa nhận rằng công ty đang trở thành mục tiêu hấp dẫn cho các đối thủ săn mồi.

Hiện tại, ông Gallagher vẫn giữ vững lập trường, các nhà phân tích và Giám đốc điều hành trong ngành cho biết.

“Santos không cần giao dịch này”, ông nói trong một video nội bộ dành cho nhân viên vào tháng 12, ám chỉ đến các cuộc đàm phán với Woodside, sau đó đã thất bại. “Chúng tôi có cơ sở kinh doanh vững chắc và đó là lý do tại sao họ quan tâm đến chúng tôi”. Santos đã không trả lời yêu cầu bình luận.

Là kỹ sư khoan lần đầu tiên đến Úc để làm việc với Woodside sau một thời gian ở Biển Bắc, ông Gallagher tiếp quản vị trí Giám đốc điều hành của Santos vào năm 2016 sau khi dẫn dắt Clough Ltd., một công ty về kỹ thuật. Ông tiếp quản một doanh nghiệp đang trong tình trạng trì trệ, phải vật lộn để đối phó với giá dầu, cổ phiếu giảm và nhiều dự án chậm tiến độ.

Ông Gallagher đã cắt giảm chi phí khoan và thúc đẩy lợi nhuận từ các tài sản khí đốt cũ của công ty. Điều này cho phép nhà khai thác dầu khí vượt qua giai đoạn thăng trầm của thị trường năng lượng, mang lại lợi nhuận ổn định và giành được lòng tin của các nhà đầu tư.

Ông đặt mục tiêu mở rộng thông qua các thương vụ mua lại — đầu tiên là với nhà sản xuất Quadrant Energy vào năm 2018, sau đó là mua lại Oil Search tập trung vào Papua vào năm 2021.

Vì vậy, khi Gallagher được cân nhắc cho vị trí cao nhất tại Woodside vào thời điểm đó, hội đồng quản trị của Santos đã đồng ý với một thỏa thuận ràng buộc ông cho đến cuối năm 2025. Nhưng thời hạn đó hiện đã gần kề và tăng trưởng vẫn đang gặp phải nhiều rào cản.

Một trong những dự án ưu tiên của Santos là Barossa, vốn bị chỉ trích là một trong những dự án khí đốt ô nhiễm nhất thế giới. Gallagher đã phải giải quyết các phê duyệt đầy thách thức, từ cơ quan quản lý và vụ kiện tụng của bên thứ ba, đe dọa làm chậm tiến độ dự án khi bắt đầu vào năm 2025. Nếu không có Barossa, Santos không thể tiếp tục sản xuất tại nhà máy LNG Darwin, nơi đã đóng cửa vào năm ngoái sau khi một mỏ khí đốt cạn kiệt.

Trong khi đó, một dự án khác — mở rộng một nhà máy xuất khẩu LNG hiện có — đã phải vật lộn để phát triển. Cơ sở Papua bị đảo lộn bởi các cuộc đàm phán của Chính phủ, sau đó là đại dịch. TotalEnergies SE, công ty sẽ vận hành cơ sở này, đã hoãn quyết định đầu tư cuối cùng đến năm 2025 và các nhà phân tích dự đoán rằng điều này có thể sẽ tiếp tục kéo dài hoặc bị hủy bỏ hoàn toàn.

Một nhà đầu tư chủ động (activist investor), Snowcap Research có trụ sở tại Anh, năm ngoái đã chỉ trích kế hoạch chi tiêu ngân sách của công ty. Thay vào đó, họ yêu cầu chính sách quản lý vốn chặt chẽ hơn để mang lại lợi nhuận tốt hơn. Các cổ đông khác đã thúc giục công ty tách các tài sản LNG khỏi các hoạt động dầu mỏ ở Alaska và hoạt động kinh doanh khí đốt trong nước tại Úc để thu lợi từ định giá cao hơn.

Nhà đồng sáng lập Snowcap Henry Kinnersley cho biết qua email rằng: "Chúng tôi muốn thấy cam kết hoàn vốn mạnh mẽ hơn từ công ty", đồng thời nói thêm rằng sau khi gặp Gallagher, doanh nghiệp cảm thấy lạc quan về kỷ luật tài chính của ông, nhưng vẫn cần phải làm nhiều hơn nữa.

Ông Gallagher không phải rời công ty khi hợp đồng hết hạn vào năm sau và vẫn có thể ở lại. Công ty hiện vẫn chưa có người kế nhiệm rõ ràng, vì vậy, quyết định rời đi chắc chắn sẽ khiến Santos gặp rủi ro.

"Có thể Kevin muốn thực hiện kế hoạch này", Beveridge của Bernstein cho biết. "Chúng ta vẫn đang ở giữa chặng đường và việc thực hiện là vô cùng quan trọng".

Nh.Thạch

AFP