Kết nối Trung tâm tài chính và Khu thương mại tự do sẽ tạo lợi thế riêng cho Đà Nẵng

Đoàn công tác của Ủy ban Thường vụ Quốc hội trực tiếp khảo sát tại Khu Công viên phần mềm số 2 và khu đất dự kiến xây TTTCQT tại Sơn Trà.

Tại buổi làm việc, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Lê Trung Chinh đã báo cáo chi tiết tiến độ, tầm nhìn và các kiến nghị chính sách để xây dựng hai mô hình quan trọng nói trên. Trong bối cảnh Đà Nẵng đang định hình chiến lược phát triển sau sáp nhập với Quảng Nam, việc sớm có các cơ chế thí điểm cho Khu TMTD và TTTCQT được xem là bước đi quyết định để khai thác lợi thế không gian kinh tế mở, hạ tầng logistics, vị trí địa lý và nhân lực chất lượng cao của khu vực.

Thí điểm cơ chế ưu đãi vượt trội

Đà Nẵng hiện đang triển khai kế hoạch xây dựng TTTCQT Việt Nam với quy mô khu vực. Trước mắt, thành phố dự kiến sử dụng tòa nhà 22 tầng trong Khu Công viên phần mềm số 2 (diện tích sàn 27.000m²) làm hạ tầng khởi đầu, đồng thời quy hoạch khu đất ven biển rộng gần 18ha tại quận Sơn Trà để phát triển lâu dài. Bên cạnh đó, hệ thống trung tâm dữ liệu chuẩn Tier III vốn là nền tảng công nghệ quan trọng cho các định chế tài chính cũng đang được thành phố đầu tư mạnh mẽ, với 6 trung tâm hiện hữu và một trung tâm đang xây dựng. Đặc biệt, công tác chuẩn bị nhân lực đã được triển khai khi thành phố lựa chọn 26 cán bộ, viên chức từ nhiều lĩnh vực như tòa án, ngân hàng, đại học… để đào tạo, thực tập tại các trung tâm tài chính quốc tế lớn; tổ chức 3 lớp bồi dưỡng chuyên sâu cho hơn 300 cán bộ, viên chức.

Đáng chú ý, Đà Nẵng kiến nghị Quốc hội xem xét ban hành Nghị quyết về TTTCQT Việt Nam, đặt tại hai địa điểm là TPHCM và Đà Nẵng, đồng thời xác định rõ chức năng, định hướng phát triển riêng biệt cho từng địa phương để phát huy lợi thế tương đối. Về chính sách, Đà Nẵng đề xuất áp dụng mức ưu đãi đầu tư cao nhất theo pháp luật hiện hành, trong đó có việc kéo dài thời gian miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp từ 4 lên 10 năm, miễn thuế thu nhập cá nhân đến hết năm 2035. Đặc biệt, Đà Nẵng đề xuất cho phép thành lập sàn giao dịch chứng khoán dành cho doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, doanh nghiệp khoa học công nghệ, khởi nghiệp và chấp thuận sử dụng ngoại tệ trong giao dịch nội bộ giữa TTTCQT và Khu TMTD.

Một kiến nghị mang tính thể chế rất đáng chú ý là việc miễn hoặc giảm nhẹ trách nhiệm đối với cán bộ, công chức, viên chức tham mưu, đề xuất chính sách và triển khai TTTCQT. Lãnh đạo TP cho rằng đây là vấn đề mới, chưa có tiền lệ, vì vậy cần có cơ chế bảo vệ người dám đổi mới vì lợi ích chung, không vụ lợi và không vi phạm quy định về tham nhũng, tiêu cực.

Đoàn công tác của Ủy ban Thường vụ Quốc hội trực tiếp khảo sát tại Khu Công viên phần mềm số 2 và khu đất dự kiến xây TTTCQT tại Sơn Trà.

Hướng mở từ chiến lược liên vùng

Về Khu thương mại tự do, Đà Nẵng đề nghị Quốc hội cho phép áp dụng các chính sách tương tự như Khu TMTD Hải Phòng, đồng thời có cơ chế riêng phù hợp với đặc thù địa phương. Để đảm bảo tính pháp lý, TP kiến nghị điều chỉnh Nghị quyết số 136/2024/QH15, cho phép HĐND TP chủ động lựa chọn và áp dụng cơ chế đặc thù trong tổ chức triển khai mô hình TMTD. Đặc biệt, trong định hướng phát triển dài hạn, Đà Nẵng đề xuất mở rộng không gian Khu TMTD về phía Nam, sau khi sáp nhập với tỉnh Quảng Nam. Khu vực này bao gồm các địa bàn chiến lược như sân bay Chu Lai, cụm cảng biển nước sâu và các trung tâm công nghiệp - dịch vụ quy mô lớn. Đây sẽ là vùng động lực quan trọng để tích hợp cảng - sân bay – logistics - thương mại - tài chính, tạo thành một cực tăng trưởng mới cho miền Trung.

Tại buổi làm việc, các đại biểu và chuyên gia cũng đã thảo luận về việc có nên “dựng hàng rào cứng” cho Khu TMTD hay không. Một số ý kiến cho rằng cần có rào cứng để kiểm soát hàng hóa và thuế quan; trong khi đó, quan điểm khác cho rằng có thể áp dụng các công nghệ quản lý thông minh thay vì biện pháp vật lý, nhằm đảm bảo dòng chảy thương mại được thông suốt và cởi mở hơn.

Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng phát biểu tại buổi làm việc với Đoàn công tác của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải ghi nhận những nỗ lực của TP Đà Nẵng trong việc triển khai Khu TMTD, cơ chế chính sách cho TTTCQT. Những kết quả này sẽ tạo ra những bước chuyển mới, tạo đà phát triển cho địa phương khi sáp nhập tỉnh mới. Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị TP tiếp tục nghiên cứu các cơ chế kết nối Khu TMTD và TTTCQT, tạo thành lợi thế riêng của địa phương. Về lâu dài cần có Luật Khu TMTD, để tránh việc “xin - cho” cơ chế riêng lẻ giữa các địa phương, đảm bảo tính thống nhất và công bằng trong quản lý nhà nước. Trước mắt Đà Nẵng cần khẩn trương tiến hành thực hiện các cơ chế, chính sách đã có và công bố thông tin, thu hút các nhà đầu tư quốc tế, sớm triển khai mô hình Khu TMTD. Về đề xuất của Đà Nẵng liên quan tới Trung tâm tài chính quốc tế, Phó chủ tịch Quốc hội đề nghị TP cần sớm báo cáo, kiến nghị các nội dung, đề xuất với Chính phủ để xử lý trước khi trình Quốc hội.

Trước khi làm việc với lãnh đạo địa phương, đoàn công tác của Quốc hội đã trực tiếp khảo sát tại Khu Công viên phần mềm số 2, khu đất dự kiến xây TTTCQT tại Sơn Trà và công trình hạ tầng Cảng Liên Chiểu - nơi được tích hợp với Khu TMTD trong quy hoạch phát triển mới.

HẢI QUỲNH