Kết nối du lịch xanh để cân bằng phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường

Các chuyên gia, nhà quản lý, doanh nghiệp thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm về phát triển du lịch xanh tại Tọa đàm

Tại Tọa đàm, các đại biểu cho rằng, trong bối cảnh toàn cầu hóa, phát triển du lịch xanh đã trở thành xu hướng tất yếu. Bởi lẽ, nó không chỉ mang lại lợi ích kinh tế, mà còn góp phần bảo vệ môi trường, giữ gìn bản sắc văn hóa và nâng cao chất lượng đời sống cộng đồng.

Thực tế cho thấy, môi trường toàn cầu đang đối mặt với biến đổi khí hậu và sự thay đổi sâu sắc, trong đó có ảnh hưởng của hành vi tiêu dùng du lịch.

Để khắc phục hiện tượng này, phát triển “du lịch xanh” không còn là một lựa chọn, mà đã trở thành một đòi hỏi tất yếu.

Du lịch không thể tiếp tục phát triển theo mô hình tiêu tốn tài nguyên, gây ô nhiễm và đánh đổi văn hóa bản địa để lấy tăng trưởng ngắn hạn.

Trong bối cảnh phát triển bền vững đang trở thành xu hướng tất yếu toàn cầu, du lịch xanh không chỉ là lời cam kết bảo vệ môi trường mà còn là một chiến lược thông minh để nâng cao giá trị điểm đến, tạo ra công ăn việc làm, kế sinh nhai bền vững cho cộng đồng và gìn giữ bản sắc văn hóa địa phương, vùng miền.

Du lịch xanh chính là giải pháp bền vững, giúp cân bằng giữa phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường, giữa khai thác và bảo tồn, giữa lợi ích trước mắt và giá trị lâu dài.

Theo ông Hoàng Quốc Khánh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai, trong những năm qua, tỉnh Lào Cai đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách, định hướng để quy hoạch phát triển du lịch xanh, bền vững, đồng thời vận dụng sáng tạo, linh hoạt các giải pháp phù hợp để thúc đẩy ngành du lịch phát triển theo hướng này.

Tỉnh Lào Cai đã xây dựng và triển khai các quy hoạch phát triển du lịch, định hướng xây dựng các mô hình, điểm đến xanh gắn với các loại hình du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, kết hợp giữa bảo vệ cảnh quan tự nhiên, môi trường sinh thái và phát huy, tôn vinh giá trị văn hóa, tạo sinh kế bền vững cho các cộng đồng địa phương.

Đồng thời, tỉnh Lào Cai đã nhận thức và quán triệt rõ việc đẩy mạnh phát triển du lịch xanh cần dựa trên nguyên tắc “phù hợp sinh thái”, hạn chế khai thác quá mức nguồn tài nguyên thiên nhiên, nỗ lực bảo vệ, phục hồi môi trường thông qua các dự án trồng rừng, bảo tồn đa dạng sinh học...

Đông đảo chuyên gia, nhà quản lý và doanh nghiệp tham dự Tọa đàm

Mặt khác, Lào Cai xây dựng, ban hành Bộ chỉ số Quản lý Điểm đến Du lịch tỉnh Lào Cai - DTMI để làm căn cứ đánh giá tác động của phát triển du lịch tới môi trường, cảnh quan tự nhiên, tài nguyên du lịch và văn hóa địa phương...; đánh giá vai trò của cơ quan quản lý nhà nước trong quản lý điểm đến bao trùm.

Đồng thời, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp và cộng đồng địa phương phát triển du lịch một cách bền vững, hạn chế tối đa các tác động tiêu cực đến tự nhiên và xã hội.

Tại Tọa đàm, các chuyên gia, cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp trao đổi, thảo luận sôi nổi về việc nâng cao nhận thức, đề xuất giải pháp chuyển đổi xanh đối với du lịch của tỉnh Lào Cai.

Cùng với đó, chia sẻ kinh nghiệm phát triển du lịch xanh, du lịch bền vững với khu vực và quốc tế; hiện thực hóa các sáng kiến tiếp cận, mở rộng thị trường đối với mô hình kinh doanh du lịch xanh…

Tại Tọa đàm, bà Cao Thị Ngọc Lan, Phó chủ tịch Thường trực Hiệp hội Du lịch Việt Nam cho biết, với điều kiện thiên nhiên ưu đãi và lợi thế vị trí địa lý đặc biệt, nơi hội tụ cảnh quan kỳ vỹ cùng với bản sắc văn hóa phong phú, đa dạng…, tỉnh Lào Cai hiện nay và sau khi hợp nhất cùng với tỉnh Yên Bái trở thành một địa phương có tiềm năng rất lớn để trở thành một điểm sáng về du lịch xanh của Việt Nam và khu vực.

Tuy nhiên, để phát triển du lịch Lào Cai theo hướng xanh và bền vững, cần xây dựng chuỗi cung ứng xanh, trong đó mỗi khâu đều cam kết giảm thiểu tác động môi trường.

Không thể có một tour du lịch xanh nếu điểm đến không xanh, nếu phương tiện vận chuyển vẫn gây ô nhiễm, nếu nhà hàng vẫn dùng nhựa dùng một lần.

Cùng với đó, những tour du lịch cộng đồng, nông nghiệp, di sản… chỉ bền vững khi người dân là chủ thể chứ không chỉ là người phục vụ.

Doanh nghiệp du lịch không thể làm xanh một mình, cần đào tạo cộng đồng địa phương, xây dựng mô hình cùng tham gia và cùng hưởng lợi.

Mặt khác, cần xác định phân khúc du khách có ý thức xanh là nhóm khách có ý thức trách nhiệm cao về bảo vệ môi trường, sẵn sàng chi trả cao. Vì thế, cần xây dựng các điểm đến xanh với các thông điệp rõ ràng , ứng dụng truyền thông số để quảng bá các sản phẩm du lịch xanh.

Khuyến khích cho dự án du lịch sinh thái cộng đồng từ thủ tục, hỗ trợ vốn , đầu tư công nghệ sạch... bằng những chương trình hành động cụ thể ở các địa phương.

Các đại biểu tham dự Tọa đàm cũng chỉ ra rằng, cần xây dựng các tuyến liên kết du lịch xanh. Theo đó, mỗi địa phương không nên làm riêng rẽ, mà cần phối hợp thành mạng lưới.

Trong nhiều năm qua, Lào Cai đã có nhiều chính sách để phát triển du lịch xanh

Du lịch Lào Cai sau sáp nhập với Yên Bái có thể tham gia vào các tuyến du lịch như Cung đường xanh Tây Bắc, Cung đường xanh dọc sông Hồng, Cung đường du lịch xanh dọc biên giới…

Khuyến khích mô hình du lịch xanh quy mô nhỏ, sáng tạo; hỗ trợ du lịch cộng đồng, du lịch nông nghiệp, du lịch di sản, khởi nghiệp du lịch xanh...

Phát triển các ứng dụng số hỗ trợ du lịch xanh, cung cấp thông tin điểm đến xanh, tour tuyến xanh, doanh nghiệp xanh.

Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030 nêu rõ phát triển du lịch bền vững và bao trùm, trên nền tảng tăng trưởng xanh. Mục tiêu đến năm 2030 du lịch thực sự là ngành kinh tế mũi nhọn và phát triển bền vững.

Việt Nam trở thành điểm đến đặc biệt hấp dẫn, thuộc nhóm 30 quốc gia có năng lực cạnh tranh du lịch hàng đầu thế giới, đáp ứng đầy đủ yêu cầu và mục tiêu phát triển bền vững.

Do đó, các chuyên gia chỉ rõ, cần xác định rõ vai trò và trách nhiệm của các bên liên quan: Khu vực công (hệ thống các cơ quan quản lý nhà nước từ trung ương đến địa phương); các doanh nghiệp du lịch; cộng đồng địa phương; khách du lịch…

Trong đó, cách tiếp cận phát triển du lịch Việt Nam xanh, bền vững phải từ cơ sở lên, người dân địa phương và các doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng.

Bên cạnh đó, cần xây dựng điển hình tốt để nhân rộng với phương châm hành động cụ thể, thực tiễn, hiệu quả.

Theo ông Nguyễn Anh Tuấn, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển du lịch, trong những năm qua, nhận thức về du lịch xanh, du lịch bền vững được nâng lên; sản phẩm du lịch đa dạng, chú trọng hơn tới sản phẩm xanh; tạo ra cơ hội kinh doanh và việc làm theo hướng xanh…

Tuy nhiên, để phát triển bền vững, cần quy hoạch và quản lý thực hiện đúng quy hoạch, đảm bảo không điều chỉnh, phá vỡ quy hoạch.

Cùng với đó, cần thực hiện đánh giá tác động môi trường đối với các dự án đầu tư phát triển du lịch; khai thác tài nguyên, phát triển sản phẩm phải trên cơ sở quy hoạch; tôn trọng và bảo vệ tài nguyên tự nhiên, môi trường; không đánh đổi tài nguyên và môi trường lấy tăng trưởng du lịch...

“Cần khuyến khích doanh nghiệp kinh doanh du lịch có trách nhiệm, đầu tư xanh và bền vững, tạo ra các sản phẩm, dịch vụ du lịch xanh; ứng dụng công nghệ tiên tiến; sử dụng năng lượng tái tạo, nhiên liệu sạch, vật liệu tái chế, tiết kiệm năng lượng; có trách nhiệm với môi trường, có hệ thống xử lý chất thải, nước thải đồng bộ; có trách nhiệm với xã hội...”, ông Nguyễn Anh Tuấn cho biết.

HUY AN