Kể chuyện qua những tác phẩm điêu khắc

BỨC TƯỢNG ĐẶNG THÙY TRÂM

Bức tượng bán thân nữ anh hùng, liệt sĩ, bác sĩ Đặng Thùy Trâm được điêu khắc từ đá nhân tạo màu trắng, chiều cao 1 mét. Tác phẩm gây ấn tượng với người xem bởi khuôn mặt thanh tú, nét đẹp trong sáng của bác sĩ Đặng Thùy Trâm. Trên mái tóc của chị, nhà điêu khắc đã khéo léo đính một bông hoa xinh xắn, góp phần tạo nên nét duyên dáng của người con gái Hà thành. Một tay anh hùng, liệt sĩ, bác sĩ Đặng Thùy Trâm để trước ngực, tay kia để trên chiếc túi đựng dụng cụ nghề y.

Tác phẩm bức tượng bán thân nữ anh hùng, liệt sĩ, bác sĩ Đặng Thùy Trâm.

Nhà điêu khắc Nguyễn Tài Đạt cho biết, đầu năm 2024, sau khi nhận “đơn đặt hàng” của Trường Cao đẳng Đặng Thùy Trâm về việc điêu khắc bức tượng bác sĩ Đặng Thùy Trâm, ông tìm đọc rất kỹ về tiểu sử của nữ anh hùng, liệt sĩ, bác sĩ Đặng Thùy Trâm. Sau khi nắm bắt cuộc đời, lý tưởng của bác sĩ Đặng Thùy Trâm, ông hình dung, phác thảo ý tưởng trong đầu, rồi tạo hình ban đầu bằng đất sét cỡ nhỏ. Sau khi tham vấn ý kiến từ Hội đồng mỹ thuật tỉnh và các đơn vị liên quan, ông chính thức điêu khắc trên đá.

“Bác sĩ Đặng Thùy Trâm luôn dành tình yêu thương vô bờ bến cho đồng đội, đồng chí. Trong những lá thư, nhật ký của mình, chị luôn thể hiện sự quan tâm, lo lắng sức khỏe, tinh thần của những người xung quanh. Chị cũng là người bác sĩ tận tâm, yêu nghề. Dù trong điều kiện chiến tranh khốc liệt, thiếu thốn đủ bề, chị luôn nỗ lực hết sức mình để cứu chữa thương binh, bệnh nhân. Tôi muốn gửi gắm trong tác phẩm chính là tình yêu thương đồng đội, đồng nghiệp, yêu công việc, yêu thiên nhiên của bác sĩ Đặng Thùy Trâm. Tôi đã điêu khắc chiếc áo bộ đội được cách điệu thành áo blouse, một tay chị để trên chiếc hộp đựng dụng cụ nghề y. Phía sau lưng chị là chiếc mũ tai bèo”, nhà điêu khắc Nguyễn Tài Đạt chia sẻ.

Nhà điêu khắc Nguyễn Tài Đạt bên tác phẩm điêu khắc bức tượng bán thân nữ anh hùng, liệt sĩ, bác sĩ Đặng Thùy Trâm.

Từng chi tiết trong tác phẩm điêu khắc đã khắc họa nghề nghiệp, sự tận tụy của một người bác sĩ đã sống, chiến đấu và hy sinh anh dũng trên chiến trường Quảng Ngãi. Nhà điêu khắc Nguyễn Tài Đạt cũng gửi gắm tình cảm, thần thái của bác sĩ Đặng Thùy Trâm qua từng đường nét điêu khắc. Tác phẩm điêu khắc đã đoạt giải A Giải thưởng sáng tác, quảng bá các tác phẩm văn học, nghệ thuật, báo chí về chủ đề “Học và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” đợt II, giai đoạn 2021 - 2025. Đây cũng là niềm vui ý nghĩa của tác giả nhân dịp tưởng niệm 55 năm Ngày anh hùng liệt sĩ, bác sĩ Đặng Thùy Trâm hy sinh (22/6/1970 - 22/6/2025).

KHẮC HỌA LỊCH SỬ QUA ĐIÊU KHẮC

Nhà điêu khắc Nguyễn Tài Đạt kể lại, với niềm đam mê nghệ thuật, năm 1978, ông đi học môn điêu khắc ở Huế. Mỗi môn nghệ thuật có mỗi đặc trưng khác nhau, riêng với điêu khắc phải tốn công sức và tốn thời gian nhiều hơn. Chất liệu chế tạo nên tác phẩm phải đảm bảo độ bền theo thời gian. Các tác phẩm của ông chủ yếu được đặt hàng và tham gia trưng bày tại các triển lãm.

Những tác phẩm của nhà điêu khắc Nguyễn Tài Đạt thường tập trung vào chủ đề lịch sử, về những nỗi đau chiến tranh. Năm 2001, ông thực hiện tác phẩm điêu khắc Nỗi đau Khánh Giang – Trường Lệ đặt tại Di tích vụ thảm sát Khánh Giang – Trường Lệ, xã Hành Tín Đông (Nghĩa Hành). Tác phẩm làm bằng chất liệu bê tông phủ đồng. Ông cũng là người thực hiện Tác phẩm Di tích vụ thảm sát thôn 2 - Nghĩa Lâm đoạt giải B Giải thưởng Văn học - Nghệ thuật Phạm Văn Đồng lần thứ II - năm 2024.

Tác phẩm điêu khắc Di tích vụ thảm sát Khánh Giang - Trường Lệ. ẢNH: NVCC

Tác phẩm Di tích vụ thảm sát thôn 2 - Nghĩa Lâm. ẢNH: NVCC

“Tôi nhớ nhất tác phẩm Di tích vụ thảm sát Khánh Giang – Trường Lệ, khi tìm tư liệu đọc về vụ thảm sát, tôi cảm thấy đau đớn nghẹn ngào trước nỗi đau quá lớn của đồng bào trong vụ thảm sát. Những cảm xúc ấy được khắc họa vào tác phẩm, không chỉ thể hiện nỗi đau mà còn truyền tải những thông điệp về hòa bình, về tình nhân ái giữa con người với nhau”, nhà điêu khắc Nguyễn Tài Đạt chia sẻ.

Tác phẩm Đường đời. ẢNH: NVCC

Bên cạnh chủ đề về lịch sử, nhà điêu khắc Nguyễn Tài Đạt còn sáng tác nhiều tác phẩm điêu khắc trừu tượng, nhưng vẫn rất mộc mạc, gửi gắm các thông điệp về cuộc sống. Trong đó, tác phẩm Đường đời kể về đường đời con người từ khi còn nhỏ, cho đến những gấp khúc của cuộc đời và cuối cùng trở về với cát bụi, đã đoạt giải C tại triển lãm Mỹ thuật khu vực Nam Trung bộ và Tây Nguyên lần thứ 21 năm 2016.

Bài, ảnh: HUỲNH THẢO