Israel không kích tràn sang Yemen giữa làn sóng tấn công Lebanon

Lực lượng quân sự Israel ở miền Bắc nước này, gần Kiryat Shmona, hôm 29/9. Ảnh: New York Times.

Israel đang mở làn sóng không kích vào các mục tiêu Houthi ở Yemen hôm 29/9 trong khi vẫn tiếp tục tấn công Hezbollah ở Lebanon khiến 105 người thiệt mạng và 359 người khác bị thương (theo Bộ Y tế Lebanon).

Đa mục tiêu

Cuộc tấn công vào cảng Hodeidah ở Yemen có sự tham gia của hàng chục máy bay Israel và dường như nhắm vào các cơ sở nhiên liệu, nhà máy điện và bến tàu tại các cảng Ras Issa và Hodeidah.

Đây là một trong những đợt tấn công lớn nhất cho đến nay trong cuộc khủng hoảng kéo dài gần một năm ở khu vực. Các phương tiện truyền thông Houthi đưa tin bốn người thiệt mạng và 33 người bị thương trong cuộc không kích. Cư dân cho biết các cuộc không kích gây mất điện ở hầu hết các khu vực của Hodeidah.

Theo Guardian, các quan chức quân sự Israel cho biết cuộc đột kích nhằm vào Houthi, nhóm vũ trang do Iran hậu thuẫn kiểm soát phần lớn Yemen. Houthi đã tấn công vào các mục tiêu của Israel trong nhiều tháng để thể hiện sự đoàn kết với người Palestine ở Gaza. Nhóm vũ trang này cũng nhắm vào tàu thuyền quốc tế ở Biển Đỏ. Hôm 28/9, Houthi đã thực hiện một cuộc tấn công bằng tên lửa đạn đạo vào sân bay quốc tế chính của Israel khi Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đang trong hành trình bay về Israel từ Mỹ.

Các cuộc không kích ở Yemen và làn sóng tấn công mới ở Lebanon diễn ra 48 giờ sau chiến dịch của Israel khiến thủ lĩnh kỳ cựu của Hezbollah Hassan Nasrallah thiệt mạng tại Beirut.

Sau khi ông Nasrallah thiệt mạng, Hezbollah tuyên bố sẽ tiếp tục chiến đấu với Israel. Nhóm chiến binh tại Lebanon này đã thực hiện một số đợt tấn công nhằm vào các mục tiêu ở Israel hôm 29/9.

Vụ ám sát ông Nasrallah đã giáng một đòn mạnh vào Hezbollah và Iran.

Hãng thông tấn bán chính thức Tasnim trích dẫn lời Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian hôm 29/9 nói rằng sẽ không để cho Israel tấn công lần lượt các nhóm liên kết với Iran.

Leo thang

Tuyên bố từ Văn phòng của Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant đưa ra sau khi ông theo dõi các cuộc không kích hôm 29/9 từ trung tâm chỉ huy không quân, cho biết: "Thông điệp của chúng tôi rất rõ ràng. Đối với chúng tôi, không nơi nào là quá xa".

Theo số liệu của Bộ Y tế Lebanon, hơn 1.600 người đã thiệt mạng và 8.000 người bị thương ở Lebanon kể từ khi Israel tăng cường ném bom vào các cứ điểm của Hezbollah vào ngày 16/9. Bộ Y tế Lebanon xác nhận thông tin ban đầu cho thấy 24 người thiệt mạng và 29 người bị thương trong cuộc không kích của Israel gần thành phố chính ở phía nam Sidon hôm 29/9.

Sau đó, Bô này thông báo thêm rằng các cuộc không kích của Israel vào khu vực Baalbek-Hemel ở miền đông Lebanon "đã giết chết 21 người và làm bị thương 47 người". Thêm bốn người nữa thiệt mạng trong một cuộc không kích nhằm vào Joub Jenin ở khu vực Bekaa.

Quân đội Israel công bố rằng lực lượng không quân đã tấn công hàng chục mục tiêu bao gồm bệ phóng và kho vũ khí, trong khi hải quân nước này cho biết đã đánh chặn được 8 quả đạn pháo bay từ hướng Lebanon.

Một tấm biển xuất hiện hình ảnh ông Hassan Nasrallah, nhà lãnh đạo lâu năm của Hezbollah, tại Tehran, hôm 29/9. Ảnh: New York Times.

Các cuộc không kích tập trung ở phía nam Lebanon, nơi Israel và Hezbollah đã giao tranh trong gần một năm.

Tiếng máy bay không người lái có thể được nghe thấy ở khắp thủ đô Lebanon vào đêm 28/9 và trong suốt cả ngày 29/9. Cái chết của ông Nasrallah đã khép lại hai tuần thảm khốc đối với Hezbollah, bắt đầu bằng vụ nổ hàng nghìn máy nhắn tin và máy bộ đàm do các thành viên của nhóm này sử dụng.

Vụ tấn công, được cho là do bàn tay của Mossad - cơ quan tình báo nước ngoài của Israel - đã khiến 42 người thiệt mạng và hàng nghìn ngườ bị thương, chủ yếu là các thành viên của Hezbollah.

Các cuộc không kích của Israel trên khắp các thành trì của Hezbollah ở miền nam Lebanon, thung lũng Bekaa gần biên giới Syria và vùng ngoại ô phía nam Beirut đã giết chết một loạt các chỉ huy cấp cao khác của nhóm này.

Quân đội Israel hôm 29/9 tuyên bố thêm một nhân vật cấp cao khác của Hezbollah có tên Nabil Kaouk, được xác định đã thiệt mạng trong đợt không kích hôm 28/9. Hezbollah đã xác nhận cái chết của ông Nabil Kaouk, nâng số lượng các lãnh đạo cấp cao của Hezbollah thiệt mạng trong các cuộc không kích của Israel trong 10 ngày qua lên 7 người. Trong số đó có ít nhất ba thành viên sáng lập đã thoát khỏi các nỗ lực ám sát và bắt giữ nhiều thập kỷ qua.

Hôm 29/9, Hezbollah đã phủ nhận tuyên bố của Israel rằng về việc ám sát Abu Ali Rida - một chỉ huy chủ chốt của Hezbollah ở miền nam Lebanon và là nhà lãnh đạo quân sự cấp cao cuối cùng còn sống.

Bấp bênh

Tại Beirut, những gia đình phải di dời đang qua đêm trên đường phố với nhiều bất trắc.

Những người di tản tìm nơi tá túc tại Quảng trường Martyrs ở Beirut hôm 29/9. Ảnh: New York Times.

Người tị nạn ngủ trong xe vì hết chỗ trú ẩn. Ảnh: New York Times.

Cao ủy Liên Hợp Quốc về người tị nạn, Filippo Grandi, cho biết "hơn 200.000 người phải di dời trong nước ở Lebanon" và hơn 50.000 người đã chạy trốn sang nước láng giềng Syria.

Thủ tướng Israel Netanyahu hôm 28/9 nói rằng rằng việc giết thủ lĩnh Nasrallah là một bước cần thiết hướng tới "thay đổi cán cân quyền lực trong khu vực trong nhiều năm tới". Đồng thời ông cảnh báo về những ngày đầy thách thức sắp tới.

Nỗ lực ngoại giao quốc tế nhằm đạt được lệnh ngừng bắn giữa Hezbollah và Israel đã không đạt được nhiều tiến triển, mặc dù Bộ trưởng thông tin của Lebanon, Ziad Makary, đã phát biểu trong cuộc họp nội các hôm 29/9 rằng các nỗ lực vẫn đang được thúc đẩy.

Người phát ngôn an ninh quốc gia Nhà Trắng John Kirby cùng ngày nói rằng Israel sẽ không thể đưa người dân trở về nhà an toàn ở phía bắc đất nước bằng một cuộc chiến tranh toàn diện với Hezbollah hoặc Iran.

Mục tiêu đã nêu của Israel cho chiến dịch ở Lebanon là bảo vệ các khu vực phía bắc khỏi hỏa lực tên lửa của Hezbollah và cho phép hơn 60.000 người phải di dời trở về.

"Một cuộc chiến tranh toàn diện với Hezbollah, cũng có nghĩa là chiến tranh với Iran, không phải là cách để thực hiện điều đó. Nếu họ muốn đưa người dân trở về nhà một cách an toàn và bền vững, chúng tôi tin rằng con đường ngoại giao là hướng đi đúng đắn", ông Kirby nói với CNN.

Các bộ trưởng ngoại giao châu Âu cũng đã tăng cường kêu gọi ngừng bắn. Bộ trưởng ngoại giao Pháp Jean-Noël Barrot cho biết Israel phải "ngay lập tức dừng các cuộc không kích ở Lebanon", đồng thời nói thêm rằng Pháp phản đối mọi hình thức tấn công trên bộ.

Ngoại trưởng Anh David Lammy cho biết ông đã nói chuyện với Thủ tướng Lebanon Najib Mikati và khẳng định "chúng tôi đã nhất trí về nhu cầu ngừng bắn ngay lập tức để chấm dứt đổ máu".

Nguồn tin y tế và an ninh hôm 29/9 nói với Reuters rằng thi thể của ông Nasrallah đã được tìm thấy nguyên vẹn tại địa điểm xảy ra cuộc không kích đêm 27/9. Hezbollah vẫn chưa cho biết khi nào sẽ tổ chức tang lễ cho ông.

Những người ủng hộ nhóm này và những người dân Lebanon đề cao vai trò của nhóm chiến binh trong cuộc chiến chống lại Israel, quốc gia đã chiếm đóng miền nam Lebanon trong nhiều năm.

Họ bày tỏ sự thương tiếc vị thủ lĩnh hôm 29/9: "Chúng tôi đã mất đi người lãnh đạo đã truyền cho chúng tôi tất cả sức mạnh và niềm tin rằng chúng tôi, đất nước nhỏ bé mà chúng tôi yêu quý này, có thể biến nó thành thiên đường", một phụ nữ theo đạo Thiên chúa người Lebanon, Sophia Blanche Rouillard, cầm một lá cờ đen đến làm việc tại Beirut, chia sẻ.

Cuộc chiến giữa Hezbollah và Israel, với những đợt giao tranh mới nhất trong bốn thập kỷ xung đột liên tục, diễn ra song song với cuộc chiến của Israel ở Gaza chống lại Hamas, bắt đầu sau cuộc tấn công của Hamas vào Israel ngày 7/10/ 2023. Hezbollah đã tuyên bố sẽ chỉ ngừng chiến khi cuộc tấn công của Israel ở Gaza kết thúc.

Phương Hải