Israel - Hezbollah, cuộc chiến qua nhiều thập kỷ

1982: Israel chiếm đóng Lebanon, Hezbollah ra đời

Hezbollah ra đời sau cuộc tấn công Lebanon của Israel vào năm 1982 tại khu vực Bekaa phía đông nước này. Đến năm 1985, Hezbollah đã thành lập lực lượng vũ trang Kháng chiến Hồi giáo ở Lebanon làm mũi nhọn trong cuộc chiến chống lại Israel.

Người dân Iraq theo đạo Shiite tổ chức đám tang tượng trưng cho nhà lãnh đạo Hezbollah Sayyed Hassan Nasrallah, người đã thiệt mạng trong một cuộc không kích của Israel ở Beirut. Ảnh: AP

Nhóm này thực hiện các vụ đánh bom xe liều chết và tấn công ở phía nam nhằm vào lực lượng Israel và đồng minh của họ là Quân đội Nam Lebanon (SLA), một lực lượng dân quân chủ yếu theo đạo Thiên chúa.

1992: Nasrallah lên làm lãnh đạo Hezbollah

Vào tháng 2/1992, một cuộc tấn công bằng trực thăng chiến đấu của Israel đã giết chết Tổng thư ký của Hezbollah lúc đó là Sheikh Abbas al-Musawi.

Mới chỉ 32 tuổi, Hassan Nasrallah được bầu làm người kế nhiệm. Một năm sau, Hezbollah chiến đấu chống lại cuộc tấn công quy mô lớn kéo dài 7 ngày của Israel vào Lebanon, được gọi là "Chiến dịch Hạch tội", với 3 mục đích: đánh bại Hezbollah, tàn phá nơi trú ẩn của nhóm này, và đuổi dân tị nạn Palestine để tạo áp lực bắt Lebanon trừng phạt Hezbollah.

Hezbollah là nhóm duy nhất từ chối từ bỏ vũ khí sau khi cuộc nội chiến kéo dài 15 năm của Lebanon kết thúc vào năm 1990.

1996: Chiến dịch "Chùm nho uất hận"

Vào ngày 11/4/1996, Israel phát động chiến dịch "Grapes of Wrath" (Chùm nho uất hận), một cuộc tấn công nhằm phá vỡ tiềm lực quân sự của Hezbollah và ngăn chặn việc bắn tên lửa vào miền bắc Israel.

Trong hơn 17 ngày, lực lượng Israel đã tiến hành 600 cuộc đột kích và bắn 23.000 quả đạn pháo, giết chết 175 người ở Lebanon, chủ yếu là thường dân. Hơn 300.000 người tị nạn phải rời bỏ nhà cửa.

Lời kêu gọi ngừng bắn của quốc tế gia tăng sau khi một cuộc pháo kích nhắm vào một trại tị nạn của Liên hợp quốc, nơi thường dân chạy trốn tìm nơi trú ẩn. Hơn 100 người đã thiệt mạng.

Vào ngày 26/4, một thỏa thuận được ký kết chấm dứt hoạt động của Israel.

2000: Israel rút khỏi Lebanon

Quân đội Israel đã rút lui vào tháng 5/2000 sau nhiều năm chiếm đóng nhằm mục đích chấm dứt tình hình bất ổn khiến họ mất 1.000 người.

Nasrallah được coi là người đứng sau sự xuống thang này, sau khi cuộc chiến tiêu hao do Hezbollah gây ra đã khiến Israel thay đổi quan điểm.

Áp lực này cũng khiến Israel chấp nhận một nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc năm 1998 yêu cầu Israel phải rút quân ngay lập tức khỏi miền nam Lebanon.

2006: Chiến tranh Israel - Hezbollah

Năm 2006, Hezbollah đã bắt giữ hai người lính Israel ở biên giới Israel - Lebanon. Hezbollah nói rằng họ muốn trao đổi hai người này để lấy tù nhân bị giam giữ bên trong Israel, nhưng kết quả là chiến tranh nổ ra.

Cuộc xung đột kéo dài từ tháng 7 đến tháng 8 và khiến 1.200 người thiệt mạng ở Lebanon, chủ yếu là thường dân, và 160 người ở Israel, chủ yếu là quân nhân.

Israel không thể đánh bại Hezbollah, lực lượng coi cuộc xung đột này là một chiến thắng.

2023 - 2024: Xung đột mới mở rộng

Khi xung đột Israel - Hamas nổ ra ở Dải Gaza vào ngày 7/10/2023, lực lượng Hezbollah ở miền nam Lebanon đã nổ súng vào Israel để ủng hộ Hamas.

Sau gần một năm giao tranh xuyên biên giới, ngày 23/9, Israel đã leo thang nghiêm trọng các cuộc không kích chết người nhằm vào Hezbollah ở Lebanon với lý do để chấm dứt các cuộc tấn công vào Israel từ phía nam Lebanon.

Quân đội Israel cho biết họ đã tiêu diệt hầu hết các lãnh đạo cấp cao của Hezbollah. Nhà lãnh đạo Hezbollah Sayyed Hassan Nasrallah bị giết trong một cuộc không kích vào thành trì phía nam Beirut của nhóm này.

Ngọc Ánh (theo AFP)