Israel bắt đầu chiến dịch quân sự trên bộ ở Lebanon: Lo ngại xung đột leo thang

Mở ra một giai đoạn giao tranh mới

Tiết lộ với Telegraph, một quan chức Israel cho biết, IDF đang nhắm vào nhiều cơ sở hạ tầng của nhóm vũ trang Hezbollah được xây dựng dọc theo biên giới, bao gồm các điểm có vũ khí và các trung tâm chỉ huy. Các chiến dịch này có mục đích đẩy Hezbollah ra khỏi vùng biên giới phía Bắc của Israel.

Israel bắt đầu chiến dịch quân sự trên bộ ở Lebanon

Theo Newsweek, chiến lược này tái hiện các động thái của Israel ở Dải Gaza vào cuối năm 2023, sau khi lực lượng Hamas bất ngờ tràn qua biên giới nước này hồi tháng 10. Trước khi mở một chiến dịch trên bộ toàn diện vào Dải Gaza, lực lượng Israel trong nhiều tuần đã thực hiện các cuộc tấn công có mục tiêu vào các vị trí của Hamas, nhằm làm suy yếu khả năng phòng thủ của nhóm này. Theo đó, những cuộc đột kích này đã giúp mở đường cho các hoạt động quân sự sâu rộng hơn.

Theo NBC News, IDF đã bắt đầu các hoạt động tấn công đột kích ở miền Nam Lebanon với các đơn vị đặc nhiệm, cùng với đó huy động khoảng 5 lữ đoàn tập kết tại khu vực biên giới, sẵn sàng cho các kịch bản xung đột leo thang, có thể tiến vào lãnh thổ Lebanon khi cần thiết. Chiến dịch tấn công trên bộ đã được lãnh đạo nước này phê duyệt và dựa trên các kế hoạch do Bộ Tổng tham mưu IDF và Bộ Tư lệnh miền Bắc vạch ra sau nhiều tháng chuẩn bị. IDF đang tiếp tục hoạt động để đạt được các mục tiêu của cuộc chiến, cũng như khẳng định sẽ làm mọi thứ cần thiết để bảo vệ người dân Israel và đưa người dân miền Bắc Israel trở về nhà.

Một quan chức Israel nói rằng, nước này không có kế hoạch ở lại Lebanon và sẽ “không có sự chiếm đóng lâu dài ở miền Nam Lebanon”. Tuy nhiên, Israel từ chối nêu rõ quân đội sẽ tiến sâu vào Lebanon đến mức nào hay chiến dịch tấn công trên bộ dự kiến sẽ kéo dài trong bao lâu. Cuộc tấn công trên bộ diễn ra sau nhiều tuần Israel giáng đòn nặng nề vào Hezbollah, bao gồm một cuộc không kích giết chết thủ lĩnh Hassan Nasrallah, và tìm cách tăng cường áp lực lên nhóm này.

Chiến dịch trên bộ đánh dấu một giai đoạn giao tranh mới và có thể khiến cuộc xung đột vượt khỏi tầm kiểm soát, đe dọa gây thêm sự tàn phá ở Lebanon - nơi hàng trăm người đã thiệt mạng trong các cuộc không kích gần đây của Israel và hàng trăm nghìn người đã phải di dời. Lần cuối cùng Israel và Hezbollah đụng độ trên bộ là vào năm 2006, khi đó hai bên đã giao tranh kéo dài một tháng.

Liệu có phải lựa chọn quyết định sai lầm?

Israel có “truyền thống” tham gia vào các cuộc phiêu lưu quân sự ở Lebanon mà kết quả là chỉ giúp đối thủ của họ mạnh hơn về lâu dài. Chẳng hạn, việc Israel phá hủy Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) đã thúc đẩy phong trào Hamas trở nên cực đoan hơn. Tương tự như vậy, việc Israel truy đuổi PLO ở miền Nam Lebanon đã đưa đến sự ra đời Hezbollah. Mặc dù đã tiến hành năm cuộc xâm lược vào Lebanon kể từ năm 1978, Israel đã chứng tỏ rằng họ không có khả năng chiếm đóng thành công ngay cả một phần nhỏ nhất của đất nước này.

Trong khi cả hai bên đã chuẩn bị cho một cuộc xung đột mới trong nhiều năm, thì động lực cho sự leo thang bắt đầu vào ngày 18.9, khi Israel giáng đòn đầu tiên bằng cách kích nổ hàng nghìn thiết bị liên lạc của Hezbollah ở Lebanon. Cuộc tấn công bằng công nghệ này đã được chuẩn bị trong nhiều năm và có thể được mô tả là một nước cờ chiến lược để vô hiệu hóa kẻ thù. Một số nguồn tin cho rằng, tại thời điểm đó, dường như Hezbollah đã bắt đầu nghi ngờ về các thiết bị, vì vậy IDF phải hành động ngay lập tức. Điều này cho thấy các cân nhắc về hoạt động đang được ưu tiên hơn các cân nhắc về chiến lược và chính trị.

Những cuộc tấn công này được cho là đã làm tê liệt quyền chỉ huy của Hezbollah trong thời gian ngắn và tiếp thêm sức mạnh cho ban lãnh đạo của IDF. Một chiến thuật được IDF sử dụng trong những ngày gần đây là chiến thuật đã được phát triển trong nhiều năm trên “Đường ranh giới xanh” - biên giới trên thực tế chia cắt Israel và Lebanon. Chiến thuật này đã cho phép IDF chụp ảnh, xác định và theo dõi các nhà lãnh đạo cấp cao của Hezbollah, từ đó dẫn tới hàng loạt các vụ ám sát.

IDF hiện tin rằng họ đã khuất phục được Hezbollah. Tình trạng leo thang mà thế giới đang chứng kiến là do IDF đang tận dụng lợi thế của mình và áp dụng cùng một chiến lược như ở Gaza, là ném bom bất kỳ khu vực nào mà họ có thể tuyên bố là mục tiêu của Hezbollah. Điều này đã gây ra hậu quả thảm khốc cho dân thường Lebanon.

Hezbollah hiện chưa đưa ra bất cứ bình luận nào về các cuộc tấn công trên bộ mới nhất của Israel. Trước đó một ngày, phó thủ lĩnh Hezbollah Naim Kassem đã tuyên bố trên sóng truyền hình rằng, Hezbollah đã sẵn sàng cho kịch bản giao tranh trên bộ với Israel.

Cái chết của thủ lĩnh Nasrallah khiến Hezbollah tạm thời mất đi người thủ lĩnh, cũng như mất đi những chỉ huy dày dạn kinh nghiệm. Và việc ném bom vào miền Nam Lebanon đang làm giảm nguồn cung cấp tên lửa và các loại vũ khí khác của Hezbollah. Tuy nhiên, sức mạnh thực sự của Hezbollah luôn nằm ở khả năng hòa nhập vào dân chúng và họ sẽ sẵn sàng bắt đầu một cuộc chiến tranh tiêu hao bằng chiến thuật đánh nhanh rút gọn, nếu IDF lại mắc sai lầm khi đưa quân vào chiến trường. Thực tế là cả năm cuộc xâm lược trước đó đều thất bại, chính vì vậy đây là dấu hiệu cho thấy kết quả có thể lặp lại những gì đã xảy ra trong giai đoạn từ năm 1982 đến năm 2006.

Nỗ lực của cộng đồng quốc tế

Mục tiêu được nêu của IDF là đẩy Hezbollah trở lại phía Bắc sông Litani, buộc họ phải tuân thủ nghị quyết 1701 của Liên Hợp Quốc và cho phép những người phải di dời ở miền Bắc Israel trở về nhà. Tuy nhiên, dù cuộc tấn công có thành công hay không, thì những người dân Israel khó có thể sống trong hòa bình dọc theo Đường xanh trong thời gian dài. Hơn nữa, cuộc tấn công trên bộ của Israel gây ra nhiều thiệt hại về người chắc chắn sẽ để lại nhiều hận thù hơn, từ đó nuôi dưỡng một thế hệ chiến binh chống Israel mới. Cuối cùng, cách duy nhất để tiến về phía trước là cả hai bên phải ngồi vào bàn đàm phán, tạo cơ sở cho một nền hòa bình lâu dài trong tương lai.

Lo ngại trước số người thiệt mạng ở Lebanon ngày càng gia tăng cũng như căng thẳng leo thang ở Trung Đông, Mỹ cùng các quốc gia châu Âu và các nước Ảrập đã thúc giục một lệnh ngừng bắn trong 21 ngày giữa Israel và Hezbollah để thúc đẩy các giải pháp ngoại giao hướng tới một nền hòa bình lâu dài. Tuy nhiên, hầu hết giới lãnh đạo Israel đã ngay lập tức bác bỏ đề xuất này.

Tương tự, Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell cũng kêu gọi Israel tránh mọi hoạt động quân sự trên lãnh thổ Lebanon, nhấn mạnh rằng những hành động này sẽ khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn.

Châu Anh