Iran 'thay máu' bộ chỉ huy quân sự sau đòn tấn công phủ đầu của Israel

Cuộc tập kích bất ngờ do Israel thực hiện vào sáng 13/6 đã khiến hàng loạt nhân vật lãnh đạo của giới quân sự Iran thiệt mạng, trong đó có cả Tổng tham mưu trưởng lực lượng vũ trang, Đại tướng Mohammad Bagheri. Từng tham chiến trong cuộc chiến Iran–Iraq thập niên 1980, ông Bagheri là nhân vật quyền lực thứ hai trong quân đội, chỉ đứng sau Lãnh tụ tối cao Ali Khamenei.

Ngoài Đại tướng Mohammad Bagheri, hai nhân vật chủ chốt khác trong Bộ Tổng tham mưu Quân đội Iran cũng được xác nhận đã thiệt mạng trong cuộc tấn công. Đó là Thiếu tướng Mehdi Rabani, Phó tổng tham mưu trưởng phụ trách tác chiến và Chuẩn tướng Gholamreza Mehrabi, Phó chỉ huy phụ trách tình báo quân sự.

Ông Abdolrahim Mousavi. Ảnh: FMSO

Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) cũng hứng chịu thiệt hại nặng nề khi Tư lệnh tối cao của lực lượng này, Tướng Hossein Salami, cùng nhiều chỉ huy khác cũng nằm trong số các nạn nhân.

Đặc biệt, vị trí giám đốc lực lượng hàng không vũ trụ IRGC đã bị bỏ trống sau cái chết của Thiếu tướng Ali Akbar Hajizadeh. Được mệnh danh là “kiến trúc sư trưởng” của chương trình tên lửa đạn đạo tầm xa, ông Hajizadeh đóng vai trò quan trọng trong việc đưa Iran trở thành cường quốc khu vực về công nghệ tên lửa và máy bay không người lái – một trụ cột chiến lược trong học thuyết quân sự của Tehran suốt hai thập niên qua.

Lãnh tụ tối cao Khamenei ngay sau đó đã nhanh chóng bổ nhiệm các nhân vật kỳ cựu lên thay thế.

Ông Abdolrahim Mousavi, Tổng tư lệnh quân đội Iran, được chỉ định làm Tổng tham mưu trưởng mới. Đây là lần đầu tiên kể từ năm 1979, vị trí này không thuộc về một chỉ huy của IRGC mà được giao cho một tướng lĩnh xuất thân từ quân đội chính quy. Chuẩn tướng Mousavi, 65 tuổi từng được đào tạo tại Đại học Quốc phòng Tối cao và có nhiều kinh nghiệm hoạt động trong quân ngũ kể từ sau cách mạng Hồi giáo.

Ông Mohammad Pakpour được bổ nhiệm làm Tổng tư lệnh mới của IRGC. Ông là một trong những nhân vật kỳ cựu nhất của lực lượng này, từng chỉ huy các đơn vị thiết giáp và sư đoàn chủ lực trong cuộc chiến với Iraq, đồng thời giữ vị trí chỉ huy lực lượng mặt đất IRGC suốt 16 năm.

Bên cạnh đó, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Amir Hatami cũng được thăng hàm Thiếu tướng và trở thành Tổng tư lệnh quân đội. Ông từng đóng vai trò then chốt trong Chiến dịch Mersad, đẩy lùi cuộc tấn công của lực lượng MEK liên minh với Iraq trong giai đoạn cuối xung đột.

Đảm nhiệm vị trí đứng đầu lực lượng hàng không vũ trụ IRGC là Chuẩn tướng Majid Mousavi, người từng làm việc sát cánh với ông Hassan Tehrani Moghaddam – người được mệnh danh là “cha đẻ của chương trình tên lửa Iran”. Majid Mousavi hiện là kiến trúc sư chính cho các dự án phát triển tên lửa đạn đạo, máy bay không người lái và các chương trình không gian của Iran.

Tất cả các tân chỉ huy đều đồng loạt đưa ra thông điệp cứng rắn, cam kết “kết thúc cuộc chiến mà Israel đã khởi đầu”, trong đó Thiếu tướng Hatami tuyên bố quân đội Iran sẽ “giáng những đòn quyết định và hiệu quả" vào chính quyền Iran.

Đáp trả các cuộc không kích dữ dội của Tel Aviv trong những ngày trước đó, cuối tuần qua, Iran bắt đầu chuyển hướng tấn công sang các cơ sở hạ tầng năng lượng của Israel – đáp trả các cuộc không kích trước đó của Israel nhằm vào các nhà máy dầu khí, hóa dầu, luyện kim và công nghiệp ô tô của Iran, cũng như nhiều khu dân cư. Theo tuyên bố của chính quyền Iran, các cuộc tấn công của Israel trên khắp Iran trong những ngày qua đã khiến hơn 220 người thiệt mạng.

Tại Tehran, tiếng bom vang lên suốt đêm 15/6 khi máy bay Israel tập kích vào nhiều khu vực từ Niavaran ở phía Bắc, Saadat Abad ở phía Tây đến các trục trung tâm như Valiasr và Hafte Tir.

Diệp Thảo/VOV.VN (biên dịch) Theo Al Jazeera, RT