Iran giận dữ khi ông Trump muốn đổi tên Vịnh Ba Tư

Ông Trump có thể muốn đổi cách gọi Vịnh Ba Tư. Ảnh: Reuters.

Động thái mang tính biểu tượng cao này của ông Trump lập tức vấp phải làn sóng phẫn nộ từ giới lãnh đạo Iran, đồng thời gây lo ngại sẽ làm trật bánh các nỗ lực ngoại giao đang diễn ra nhằm tháo gỡ căng thẳng giữa hai nước liên quan đến chương trình hạt nhân của Tehran, theo Guardian.

“Một bước đi như vậy sẽ khiến mọi người dân Iran, bất kể ủng hộ hay phản đối chính quyền, đều đồng lòng phản đối Mỹ - điều gần như không thể xảy ra trong hoàn cảnh bình thường”, một nhà ngoại giao bình luận.

Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi bày tỏ hy vọng rằng đây chỉ là “tin đồn vô lý” và kêu gọi chính quyền Mỹ không nên chính trị hóa các tên gọi địa lý có tính lịch sử lâu đời.

“Tên gọi Vịnh Ba Tư, cũng như nhiều địa danh khác, được ghi dấu trong lịch sử nhân loại và không đại diện cho quyền sở hữu của riêng một quốc gia. Iran chưa bao giờ phản đối các tên gọi như Biển Oman, Ấn Độ Dương hay Biển Đỏ. Nhưng mọi nỗ lực thay đổi tên gọi Vịnh Ba Tư vì động cơ chính trị đều cho thấy thái độ thù địch với nhân dân Iran và chúng tôi kiên quyết lên án”, ông cho biết.

Ông Araghchi cũng nhấn mạnh rằng: “Bất kỳ hành động thiển cận nào trong vấn đề này sẽ không có giá trị pháp lý hay địa lý nào, nhưng chắc chắn sẽ thổi bùng sự phẫn nộ của người Iran ở cả trong nước và khắp nơi trên thế giới”.

Tên gọi "Vịnh Ba Tư" đã xuất hiện từ thời La Mã cổ đại và được sử dụng phổ biến trên các bản đồ quốc tế từ thế kỷ 16 đến nay. Iran luôn xem vùng biển này là một phần không thể tách rời trong lịch sử văn hóa của mình, bắt nguồn từ thời đế chế Ba Tư.

Trong khi đó, nhiều nước Arab vẫn sử dụng các tên gọi “Vịnh Arab” hoặc “Vịnh Saudi Arabia”, nhằm khẳng định tầm ảnh hưởng của khối trong khu vực.

Năm 2012, chính phủ Iran từng đe dọa kiện Google vì không ghi nhãn tên gọi khu vực này trên bản đồ trực tuyến. Nay, với kế hoạch đổi tên của ông Trump, căng thẳng một lần nữa được khơi dậy.

Tuy nhiên, theo các nguồn tin từ Nhà Trắng, ông Trump coi động thái này là một “món quà biểu tượng” để lấy lòng các lãnh đạo Arab, đặc biệt trong bối cảnh Mỹ đang vận động các quốc gia vùng Vịnh bình thường hóa quan hệ với Israel.

Trong bối cảnh các nhà ngoại giao châu Âu đang nỗ lực làm trung gian giữa Mỹ và Iran để nối lại thỏa thuận hạt nhân, việc ông Trump có thể công bố đổi tên Vịnh Ba Tư được xem là hành động nguy hiểm có thể phá vỡ thế cân bằng mong manh.

Một nhà ngoại giao EU tiết lộ: “Chúng tôi đang thuyết phục phía Iran kiềm chế trước hành động này. Nếu không, phe bảo thủ tại Tehran sẽ có thêm lý do để cáo buộc Mỹ không đáng tin cậy”.

Tuy vậy, Phó tổng thống Mỹ JD Vance, phát biểu tại một hội nghị an ninh ở Washington, tỏ ra lạc quan về tiến trình đàm phán: “Cho đến nay mọi thứ đang tiến triển tốt. Quan điểm của chúng tôi rất rõ ràng: Chúng tôi không phản đối năng lượng hạt nhân dân sự, nhưng Iran không thể phát triển một chương trình làm giàu uranium có thể dẫn đến vũ khí hạt nhân. Đó là giới hạn của chúng tôi”.

Vance ám chỉ rằng Mỹ có thể chấp thuận cho Iran tiếp tục làm giàu uranium ở mức thấp dưới sự giám sát của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) - một dấu hiệu cho thấy hai bên có thể đang tiệm cận một thỏa thuận lớn nhằm tái hòa nhập Iran vào nền kinh tế toàn cầu.

Phương Linh