Iran gặp khó khăn khi dầu Nga vẫn trụ vững giữa 'biển' lệnh trừng phạt

Kể từ cuối năm ngoái, hơn một nghìn tàu chở dầu thuộc "hạm đội bóng tối" đã bị phương Tây áp lệnh trừng phạt. Trong khi đó, theo dữ liệu từ Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) - một cơ quan thuộc Liên Hợp Quốc, Nga, Iran và Venezuela đang tranh giành các tàu chưa bị đưa vào danh sách trừng phạt.

Đội tàu hiện có đã giảm đáng kể. Ảnh: Noah Friedman-Rudovsky

Sau khi Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) áp thêm lệnh cấm vận đối với tàu chở dầu của Nga, số lượng tàu có thể sử dụng để vận chuyển dầu thô giảm mạnh. Theo Bloomberg, Iran đang là bên chịu ảnh hưởng nặng nề nhất trong việc xuất khẩu dầu mỏ.

Năm 2024, Tehran sử dụng khoảng 150 tàu chở dầu để vận chuyển nguồn tài nguyên này. Tuy nhiên, hơn 100 trong số đó đã bị Bộ Tài chính Mỹ đưa vào danh sách trừng phạt. Điều này đặt ra thách thức lớn đối với Iran, nhất là khi nước này có hợp đồng cung cấp 25 triệu thùng dầu cho Trung Quốc.

Việc bị hạn chế tàu chở dầu khiến lượng dầu xuất khẩu của Tehran sụt giảm đáng kể, từ mức 1,76 triệu thùng/ngày vào tháng 11 năm ngoái xuống còn khoảng 1,5 triệu thùng/ngày hiện nay. Bloomberg dự báo, nếu tình trạng này tiếp diễn, sản lượng xuất khẩu có thể giảm một phần ba vào tháng 5 tới.

Moscow có lợi thế

Trong cuộc cạnh tranh giành tàu chở dầu, Nga đang có lợi thế hơn khi thu hút các hãng vận tải bằng mức cước phí cao hơn. Một số quốc gia châu Phi như Sierra Leone, Guinea-Bissau, Guinea, Comoros, Gabon và Eswatini đang tận dụng cơ hội này để mở rộng đội tàu mang cờ của mình. Trong vòng 12 tháng qua, số lượng tàu đăng ký dưới cờ của các nước này đã tăng đáng kể.

Tàu chở dầu ngày càng khan hiếm

Hiện nay, đội tàu chở dầu toàn cầu có khoảng 14.000 chiếc, trong đó 3.000 tàu chuyên chở dầu thô và 11.000 tàu vận chuyển các sản phẩm tinh chế và hóa chất. Tuy nhiên, kể từ cuối năm ngoái, số lượng tàu bị trừng phạt bởi Mỹ, EU và nhóm G7 đã vượt con số 1.000.

Theo báo cáo tháng 2 của S&P Global Market Intelligence - một tập đoàn Mỹ chuyên phân tích tài chính, hơn 800 tàu chở dầu hiện không có bảo hiểm được xác nhận.

Ngoài ra, độ tuổi trung bình của các tàu bị trừng phạt là 21 năm, cao hơn khoảng 8 năm so với mức trung bình toàn cầu. Tuy nhiên, điều này không ngăn cản các công ty vận tải tại châu Phi tiếp tục khai thác lợi nhuận từ đội tàu này.

Dũng Phan (Theo Essa News)