Indonesia đối mặt nguy cơ tăng mạnh nhập khẩu dầu khí sau thỏa thuận thương mại với Mỹ

Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố giảm mức thuế nhập khẩu đối với hàng hóa Indonesia xuống còn 19%. Ảnh Youtube

Ông Bhima Yudhistira - Giám đốc điều hành Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Pháp luật (Celios) - cho biết, các lĩnh vực chịu ảnh hưởng nặng nhất gồm dầu khí, điện tử, linh kiện máy bay, ngũ cốc và dược phẩm.

“Mức thuế 19% đối với hàng xuất khẩu của Indonesia, trong khi Mỹ được miễn thuế, thực sự là một rủi ro lớn với cán cân thương mại của chúng ta”, ông Bhima chia sẻ trong thông cáo gửi cho báo Tempo ngày 16/7/2025.

Ông cho biết, trong năm 2024, tổng giá trị nhập khẩu của 5 nhóm hàng nói trên đã lên tới 5,37 tỷ USD - tương đương khoảng 87,3 nghìn tỷ rupiah. Đặc biệt, thâm hụt trong lĩnh vực dầu khí ngày càng lớn sẽ tạo thêm áp lực lên tỷ giá đồng rupiah, và buộc Chính phủ phải tăng ngân sách trợ giá năng lượng, vượt xa dự toán ban đầu.

Theo ông Bhima, ngân sách mà Chính phủ đề xuất cho trợ giá năng lượng trong năm 2026 là 203,4 nghìn tỷ rupiah sẽ không đủ. Ông ước tính con số thực tế cần thiết phải từ 300 đến 320 nghìn tỷ rupiah, do Indonesia ngày càng phụ thuộc vào xăng dầu và khí hóa lỏng (LPG) nhập khẩu.

Ông cũng cảnh báo rằng tình trạng phụ thuộc lâu dài vào dầu khí nhập khẩu đang trở thành gánh nặng lớn cho ngân sách nhà nước.

“Có lo ngại rằng Indonesia sẽ phải mua dầu từ Mỹ với giá cao hơn giá thị trường, vì các điều khoản trong thỏa thuận thương mại. Nếu giá mua dầu và LPG cao hơn mức mà Pertamina từng mua trước đây, thì tình hình sẽ rất khó khăn”, ông Bhima nói thêm.

Chính vì vậy, ông cho rằng đây là thời điểm phù hợp để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng, giảm dần sự lệ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch. “Tất cả các chương trình chuyển đổi năng lượng cần được triển khai ngay lập tức để giảm áp lực từ việc nhập khẩu dầu khí”, ông kêu gọi.

Chi tiết về thỏa thuận thương mại Mỹ - Indonesia

Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố giảm mức thuế nhập khẩu đối với hàng hóa Indonesia xuống còn 19%. Đây là mức thấp hơn đáng kể so với mức thuế 32%, mà ông từng công bố vào ngày 7/7/2025.

Ông Trump cho biết, quyết định giảm thuế nhập khẩu được đưa ra sau khi ông đạt được một thỏa thuận thương mại với Tổng thống Prabowo. Theo tiết lộ từ ông Trump, phía Indonesia đã đưa ra một số đề xuất, trong đó có cam kết mua 50 máy bay Boeing, chủ yếu là dòng 777.

Ngoài ra, Indonesia cũng dự kiến sẽ nhập khẩu các mặt hàng năng lượng từ Mỹ với tổng trị giá khoảng 15 tỷ USD, tương đương 240 nghìn tỷ rupiah (tính theo tỷ giá 16.000 rupiah/USD). Đổi lại việc được Mỹ giảm thuế, Indonesia đồng ý mua thêm các sản phẩm nông nghiệp của Mỹ trị giá 4,5 tỷ USD, tương đương khoảng 72 nghìn tỷ rupiah.

Ông Trump nói thêm rằng chính quyền của Tổng thống Prabowo cũng sẽ tạo điều kiện tối đa để hàng hóa Mỹ tiếp cận thị trường Indonesia.

Sáng 16/7, ông Prabowo đăng tải một bức ảnh lên nền tảng Instagram, cho thấy ông đang điện đàm với ông Trump - ngay sau khi Mỹ công bố giảm thuế nhập khẩu đối với hàng hóa từ Indonesia, từ mức 32% xuống còn 19%.

“Tôi vừa có một cuộc điện đàm rất tốt với Tổng thống Donald Trump. Chúng tôi đã thống nhất cùng đưa quan hệ thương mại giữa Indonesia và Mỹ bước sang một kỷ nguyên mới, cùng có lợi cho hai quốc gia vĩ đại của chúng ta”, ông Prabowo cho biết.

Trước đó, Bộ trưởng Năng lượng và Tài nguyên Khoáng sản (ESDM), ông Bahlil Lahadalia, từng cho biết Chính phủ Indonesia sẵn sàng nhập khẩu dầu khí từ Mỹ, nếu Mỹ giảm thuế đối với hàng hóa Indonesia.

“Về phía ESDM, chúng tôi đã chuẩn bị khoản chi từ 10 đến 15 tỷ USD để mua hàng từ Mỹ - nếu thuế được giảm. Còn nếu không, thì sẽ chẳng có thỏa thuận nào cả, đúng không?” - ông Bahlil nói tại khu phức hợp Quốc hội, Senayan, Jakarta, hôm 14/7.

Nh.Thạch

AFP