Huy động, sử dụng hiệu quả các nguồn lực cho công tác giảm nghèo

Triển khai đồng bộ các chương trình, cơ chế, chính sách

Theo Văn phòng Quốc gia về giảm nghèo, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, trên cơ sở chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021-2025, Quốc hội, Chính phủ đã bố trí nguồn lực để thực hiện hệ thống chính sách giảm nghèo thường xuyên nhằm hỗ trợ mọi mặt về đời sống kinh tế, xã hội cho hộ nghèo. Có thể kể đến một số chính sách như hộ nghèo được hỗ trợ vay vốn tối đa 100 triệu đồng không phải đảm bảo tiền vay, trường hợp vay vốn đi xuất khẩu lao động thì được vay tối đa bằng 100% chi phí người lao động đóng theo hợp đồng đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài đã ký với doanh nghiệp, tổ chức sự nghiệp theo quy định pháp luật, lãi suất hiện nay là 6,6%/năm (0,55%/tháng).

Trẻ em mẫu giáo, học sinh phổ thông được miễn học phí, hỗ trợ chi phí học tập. Cùng với đó là chính sách hỗ trợ vay vốn làm nhà ở, nước sinh hoạt và xây dựng nhà tiêu hợp vệ sinh; hỗ trợ tiền điện cho mục đích sinh hoạt; người nghèo, người dân tộc thiểu số ở vùng khó khăn được cung cấp các dịch vụ pháp lý miễn phí như tư vấn pháp luật, tham gia tố tụng, đại diện ngoài tố tụng, cấp phát miễn phí tờ rơi, băng đĩa pháp luật…

Tại tỉnh Lào Cai, ông Trần Ngọc Hiệp, Chủ tịch UBND xã Mù Căng Chải, tỉnh Lào Cai cho biết, trong quá trình triển khai thực hiện các chính sách thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giảm nghèo bền vững, địa phương nhận được sự quan tâm, hỗ trợ và giúp đỡ tích cực từ các cơ quan của Trung ương, các sở, ngành của tỉnh và của các đơn vị. Về phía địa phương, xã đã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động để người dân hiểu và nắm giữ rõ được quyền lợi và nghĩa vụ của mình khi tham gia các chương trình; huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực, nhất là nguồn lực đầu tư vào các công trình hạ tầng thiết yếu và tín dụng xã hội, an sinh, các chương trình an sinh và đào tạo nghề.

Một trong những thành quả của công tác giảm nghèo là khơi dậy ý thức tự lực, tự cường và tự vươn lên thoát nghèo của người dân. Ảnh minh họa. Nguồn ảnh: PV.

Cùng với đó, địa phương cũng đã thành lập Ban quản lý cấp xã, Ban giám sát cộng đồng tại các thôn và huy động sự vào cuộc của các đoàn thể và người dân cùng tham gia, giám sát, đồng hành cùng chính quyền trong quá trình triển khai thực hiện các chính sách. Nhờ đó, công tác giảm nghèo trên địa bàn đã đạt được nhiều kết quả. Nổi bật là, trong giai đoạn 2021-2025, tỷ lệ giảm nghèo trung bình hàng năm trên địa bàn là trên 8%. Cụ thể, trong giai đoạn này, xã đã giảm được 878 hộ nghèo, 147 hộ cận nghèo, góp phần đưa tỷ lệ hộ nghèo đến năm 2025 của địa phương còn 16,26 %; tỷ lệ hộ cận nghèo còn 4,69 %.

Người dân được tiếp cận dễ dàng hơn đối với các dịch vụ như y tế, giáo dục và thông tin, đời sống kinh tế nông thôn được cải thiện rõ rệt. Các chuỗi giá trị phát triển sản xuất gắn với đời sống của người dân dần được hình thành và góp phần nâng cao thu nhập người dân. Đặc biệt, ý thức tự lực, tự cường và tự vươn lên thoát nghèo của người dân đã dần được thay đổi, nhiều mô hình sinh kế phù hợp được nhân rộng. “Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững là một chính sách mang ý nghĩa nhân văn rất lớn, được người dân đồng tình ủng hộ cao. Việc triển khai các chính sách giảm nghèo trong giai đoạn 2021-2025 đã mang lại những hiệu quả tích cực, góp phần củng cố niềm tin của người dân đối với sự lãnh đạo của Đảng và sự điều hành của Nhà nước”, ông Trần Ngọc Hiệp nhấn mạnh.

Những kết quả đạt được của Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững đã góp phần phát triển kinh tế đất nước theo hướng nhanh, bền vững; cơ sở hạ tầng, diện mạo nông thôn, đời sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn được nâng lên toàn diện. Việt Nam trở thành hình mẫu thế giới về thực hiện các mục tiêu thiên niên kỷ, trong đó có giảm nghèo.

Nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước lĩnh vực giảm nghèo

Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, thực tiễn triển khai công tác giảm nghèo giai đoạn 2021-2025 cũng cho thấy còn không ít thách thức, khó khăn cần tiếp tục tập trung giải quyết trong thời gian tới. Điển hình là một số vùng khó khăn như Trung du và miền núi phía Bắc, Tây Nguyên tỷ lệ hộ nghèo còn cao so với bình quân chung cả nước; nhiều nơi tỷ lệ hộ nghèo còn trên 50%, có nơi trên 70%, nguy cơ tái nghèo còn cao. Một số cơ chế, chính sách và văn bản hướng dẫn còn chậm được ban hành hoặc khó triển khai, ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ và hiệu quả của các hoạt động, nhất là về cơ chế đặc thù, quay vòng vốn. Ở nhiều địa phương, việc triển khai các mô hình giảm nghèo còn thiếu tính bền vững, chưa thực sự gắn với điều kiện thực tế, văn hóa bản địa và nhu cầu phát triển dài hạn.

Một góc trung tâm xã Mù Cang Chải. Ảnh: Báo Lào Cai

Tại Kỳ họp thứ 10, Chính phủ sẽ trình Chính phủ Quốc hội xem xét, phê duyệt chủ trương Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2026-2035 nhằm phát huy những kết quả đã đạt được, khắc phục những tồn tại mà Chương trình giai đoạn 2021-2025 chưa giải quyết triệt để với một số nội dung định hướng mới như tích hợp giảm nghèo vào phát triển nông thôn toàn diện và bền vững; giảm nghèo được lồng ghép vào khung xây dựng nông thôn mới, gắn với phát triển kinh tế sinh thái, hiện đại như cơ cấu lại nông nghiệp giảm phát thải, áp dụng VietGAP/GlobalGAP, phát triển sản phẩm OCOP xanh, du lịch nông thôn cộng đồng và chuỗi giá trị bền vững.

Áp dụng chuyển đổi số và công nghệ cao trong giảm nghèo thông qua đẩy mạnh chuyển đổi số trong đào tạo nghề, thương mại, quản lý an toàn thực phẩm và giám sát như ứng dụng e-learning, nền tảng kết nối việc làm linh hoạt, “Chợ số”, và GIS hóa quy hoạch. Phát triển “Phong trào Bình dân học vụ số” và mô hình “thôn nông thôn mới thông minh” để nâng cao kỹ năng số cho lao động nghèo, đặc biệt ở khu vực đô thị và nông thôn.

Cùng với đó, Chương trình sẽ tập trung vào giảm nghèo đa chiều và nâng cao chất lượng sống; phát triển sinh kế và việc làm bền vững, mở rộng ra đô thị. Tăng cường bình đẳng giới, bảo vệ yếu thế và an sinh xã hội. Phân cấp, giám sát minh bạch và vai trò cộng đồng; huy động và sử dụng hiệu quả nguồn lực đầu tư cho công tác giảm nghèo. Nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước lĩnh vực giảm nghèo theo hướng tập trung, thống nhất đầu mối quản lý; thực hiện chuyển đổi số trong lĩnh vực giảm nghèo; đồng thời kiểm soát chặt chẽ, đánh giá hiệu quả nguồn lực đầu tư…

Minh Ngọc