Hướng mở cho du lịch trải nghiệm nông nghiệp

Cánh đồng hoa cúc của HTX Dương Quang (xã Phong Quang) là địa điểm hấp dẫn để du khách, học sinh trải nghiệm.

Hướng đi giàu tiềm năng

Trong bối cảnh nông nghiệp bền vững và xu hướng du lịch xanh ngày càng được ưa chuộng, mô hình trang trại tổng hợp kết hợp du lịch trải nghiệm đang trở thành hướng phát triển triển vọng của Thái Nguyên. Sau khi sáp nhập đơn vị hành chính, tỉnh không chỉ củng cố vị thế công nghiệp mà còn mở rộng diện tích sản xuất, đa dạng hóa sản phẩm nông nghiệp, tạo điều kiện để kết hợp với các hoạt động du lịch.

Du lịch trải nghiệm nông nghiệp mang đến cho du khách không chỉ cơ hội tham quan mà còn được trực tiếp tham gia sản xuất, tìm hiểu văn hóa, khám phá đời sống địa phương. Tại các trang trại, khách có thể tự tay trồng cây, thu hoạch rau quả hay tìm hiểu hệ sinh thái động - thực vật. Hoạt động này vừa gia tăng giá trị sản xuất, vừa quảng bá thương hiệu nông sản và thúc đẩy thương mại địa phương.

Không những vậy, mô hình còn tạo thêm việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn. Bà Nguyễn Thị Hải, Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX chè La Bằng, cho biết: Chúng tôi phát triển mô hình nông nghiệp kết hợp du lịch cộng đồng dựa trên kinh tế tuần hoàn. Du khách có thể trải nghiệm hái chè, sao chè hay làm kẹo lạc truyền thống, qua đó hiểu hơn về quy trình sản xuất và văn hóa bản địa. HTX hiện canh tác hơn 22ha chè, trong đó 17ha đạt chứng nhận hữu cơ và từng được công nhận là “Sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp quốc gia” năm 2019.

Nông nghiệp vẫn giữ vai trò quan trọng trong kinh tế Thái Nguyên, với 759.000ha đất canh tác và giá trị sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp (năm 2024) đạt hơn 20.600 tỷ đồng (chiếm 11,2% cơ cấu kinh tế). Cây chè tiếp tục là sản phẩm chủ lực với 23.500ha, dự kiến đạt giá trị 14.800 tỷ đồng vào năm 2025. Bên cạnh đó, diện tích lúa đạt 88.500ha (60% là lúa chất lượng cao), cây ăn quả đạt 18.500ha, trong đó 1.220ha sản xuất theo VietGAP và hữu cơ...

Kết nối sản xuất với du lịch bền vững

Giáo viên, học sinh trải nghiệm tại HTX miến dong xã Côn Minh.

Kinh tế trang trại là mắt xích quan trọng trong quá trình chuyển đổi nông nghiệp theo hướng tuần hoàn. Khi kết hợp sản xuất với dịch vụ trải nghiệm, mỗi trang trại không chỉ nâng cao thu nhập mà còn tạo giá trị lan tỏa cho cộng đồng.

Để khai thác tối đa tiềm năng này, các cơ quan quản lý đã đề xuất nhiều giải pháp đồng bộ, từ quy hoạch không gian phát triển, hoàn thiện chính sách đến hỗ trợ doanh nghiệp.

Ông Chu Bá Trung, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông và Môi trường tỉnh, cho biết: Việc sáp nhập Thái Nguyên và Bắc Kạn mở ra không gian du lịch rộng lớn, kết nối di sản, danh thắng và giá trị văn hóa vùng trung du, miền núi phía Bắc. Các giải pháp trọng tâm gồm phân bố lại không gian phát triển du lịch, thu hút đầu tư, phát triển sản phẩm và tuyến điểm đặc thù như du lịch homestay, làng nghề truyền thống hay lễ hội văn hóa.

Xu hướng nông nghiệp tuần hoàn gắn du lịch trải nghiệm đang nhận được sự quan tâm lớn từ Trung ương, địa phương và chính các chủ trang trại. Điều này thể hiện qua Diễn đàn Khuyến nông và Nông nghiệp do Trung tâm Khuyến nông Quốc gia tổ chức tại Thái Nguyên cuối tháng 9-2025 với chủ đề “Nông nghiệp tuần hoàn gắn du lịch trải nghiệm ở các trang trại tổng hợp khu vực nông thôn”. Diễn đàn quy tụ đại diện các bộ, ngành, bốn tỉnh trung du miền núi phía Bắc và hơn 100 nông dân tiêu biểu, giới thiệu nhiều mô hình sản xuất an toàn, tuần hoàn và ứng dụng công nghệ.

Ông Hoàng Văn Hồng, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, nhận định: Hành trình phát triển nông nghiệp tuần hoàn gắn với du lịch trải nghiệm thể hiện sự chuyển biến trong tư duy sản xuất hướng đến giá trị bền vững thay vì lợi nhuận ngắn hạn. Dù còn khó khăn về kỹ thuật và cạnh tranh, sự đồng thuận giữa chính quyền và người dân đang mở ra tương lai phát triển bền vững cho nông nghiệp.

Cùng với định hướng đó, nhiều địa phương đã chú trọng phát triển du lịch nông thôn gắn với sản phẩm chủ lực. Các tour, tuyến trải nghiệm kết nối vùng sản xuất với điểm đến như: Hồ Núi Cốc, hồ Ba Bể, Khu di tích ATK Định Hóa, suối Kẹm La Bằng, Hoàng Nông Farmstay, hang Phượng Hoàng hay các bản du lịch cộng đồng ở Pác Ngòi, Quảng Khê... đã hình thành mạng lưới du lịch nông thôn đa dạng, hấp dẫn.

Thực tế cho thấy, nhiều trang trại không chỉ trồng trọt, chăn nuôi mà còn kết hợp năng lượng tái tạo, chế biến nông sản, cung cấp dịch vụ tham quan, nghỉ dưỡng. Du khách có thể thưởng ngoạn cảnh quan, tìm hiểu quy trình sản xuất sạch, trực tiếp trải nghiệm các hoạt động như hái chè, bắt cá hay chế biến món ăn từ nông sản địa phương.

Những trải nghiệm này không chỉ nâng cao giá trị du lịch mà còn giúp nông dân tăng thu nhập, quảng bá sản phẩm và xây dựng hình ảnh nông thôn đặc trưng, bền vững, giàu bản sắc...

Hải Yến