Hướng đi mới cho nông nghiệp Cà Mau
Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, thị trường thực phẩm Halal đang nổi lên như xu hướng toàn cầu với quy mô hàng ngàn tỷ USD mỗi năm, đặc biệt tại các quốc gia có cộng đồng Hồi giáo đông đảo. Với tiềm năng lớn về nông, thủy sản, tỉnh Cà Mau được đánh giá là một trong những địa phương có nhiều cơ hội để khai thác và tiếp cận thị trường giàu tiềm năng nhưng cũng đầy thách thức này.
Ðể hiểu rõ hơn về định hướng, giải pháp cũng như những bước đi cụ thể của tỉnh trong tiếp cận chuỗi cung ứng Halal toàn cầu, phóng viên Báo Cà Mau có cuộc trao đổi với ông Châu Công Bằng, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường.

Chuẩn hóa theo tiêu chuẩn Halal, hướng đi mới cho hạt gạo Cà Mau trên thị trường quốc tế.
- Thưa ông, tỉnh Cà Mau có nhiều ngành hàng nông - thủy sản chủ lực như: tôm, cua, lúa... Ông đánh giá thế nào về tiềm năng và mức độ sẵn sàng của các sản phẩm này trong tham gia chuỗi cung ứng Halal toàn cầu?
Ông Châu Công Bằng: Các quốc gia Hồi giáo hiện có hơn 2 tỷ dân, phân bố tại 112 quốc gia và vùng lãnh thổ, chiếm khoảng 25% dân số thế giới. Theo dự báo, quy mô thị trường thực phẩm Halal toàn cầu có thể đạt 3.000 tỷ USD vào năm 2028 và lên tới 15.000 tỷ USD vào năm 2050. Ðây là cơ hội hết sức to lớn để Cà Mau đẩy mạnh xuất khẩu các mặt hàng nông - thủy sản vốn là thế mạnh của tỉnh.
Về mức độ sẵn sàng, Sở đã xác định rõ các nhóm việc trọng tâm như: Hoàn thiện hệ thống pháp lý về Halal; thúc đẩy hợp tác quốc tế về chứng nhận Halal; hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất theo tiêu chuẩn Halal; xây dựng cơ chế chính sách phù hợp; tăng cường liên kết doanh nghiệp trong và ngoài nước để tạo chuỗi cung ứng Halal hiệu quả...
- Vậy Sở đã triển khai những bước đi cụ thể nào để hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã tiếp cận thị trường Halal?
Ông Châu Công Bằng: Chúng tôi triển khai theo ba hướng chính:
Thứ nhất, về khung quản lý Nhà nước: Chúng tôi đề xuất thành lập cơ quan chuyên trách quản lý thực phẩm Halal tại các tỉnh trọng điểm. Việc đồng bộ dữ liệu giữa các cơ quan như: Sở Tài chính, Sở Công thương sẽ giúp doanh nghiệp tránh chồng chéo, tối ưu hóa thủ tục. Ðồng thời, việc xây dựng tiêu chuẩn Halal quốc gia là bước quan trọng, tạo nền tảng pháp lý vững chắc.
Thứ hai, về phát triển hệ sinh thái Halal: Cần thiết lập khu công nghiệp chuyên biệt cho sản xuất thực phẩm Halal với hệ thống hạ tầng hiện đại, đồng bộ. Khuyến khích mô hình liên minh doanh nghiệp, chuỗi cung ứng để hỗ trợ các đơn vị nhỏ tiếp cận và giảm chi phí. Phát triển sản phẩm du lịch Halal kết hợp ẩm thực, dịch vụ thân thiện, học hỏi từ các địa phương đi trước như TP Hồ Chí Minh, Hà Nội, Quảng Ninh. Tăng cường hợp tác quốc tế, đưa các sản phẩm đặc trưng của tỉnh đến các hội chợ, triển lãm quốc tế Halal.
Thứ ba, thúc đẩy sự tham gia của doanh nghiệp thông qua tổ chức hội chợ, sự kiện giao thương, đào tạo và cung cấp thông tin cập nhật về xu hướng tiêu dùng Halal. Qua đó, giúp doanh nghiệp cải thiện bao bì, nhãn mác và phát triển thương hiệu Halal.
- Hiện nay, doanh nghiệp và hợp tác xã trong tỉnh đang gặp khó khăn gì trong tiếp cận chứng nhận Halal? Sở có giải pháp nào tháo gỡ những vướng mắc này?
Ông Châu Công Bằng: Các khó khăn chủ yếu gồm: thiếu thông tin rõ ràng về quy trình, tiêu chuẩn Halal và các tổ chức cấp chứng nhận uy tín; quy mô sản xuất nhỏ lẻ, chưa đáp ứng được yêu cầu nghiêm ngặt về vệ sinh, đóng gói, vận chuyển; chi phí tư vấn, đánh giá, chứng nhận còn cao; quy trình cấp chứng nhận của các tổ chức chưa thống nhất; chưa có bộ tiêu chuẩn Halal chung cho toàn cầu.
Ðể tháo gỡ, chúng tôi triển khai các giải pháp: tăng cường truyền thông qua hội thảo, tập huấn; tận dụng các nguồn hỗ trợ về tài chính và kỹ thuật cho doanh nghiệp, hợp tác xã; lựa chọn tổ chức chứng nhận Halal uy tín để giới thiệu, hỗ trợ kết nối; đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại, giao thương với các nước có cộng đồng Hồi giáo.
- Trong bối cảnh cả nước đang triển khai Ðề án phát triển ngành Halal đến năm 2030, Sở có kế hoạch phối hợp thế nào để hỗ trợ doanh nghiệp địa phương, đặc biệt trong đào tạo và xúc tiến thương mại?
Ông Châu Công Bằng: Sở Nông nghiệp và Môi trường Cà Mau xác định ngành Halal là hướng đi chiến lược. Chúng tôi đã và đang triển khai các hoạt động cụ thể: tham gia Ban Chỉ đạo Hội nhập quốc tế của tỉnh, xây dựng kế hoạch hành động theo từng giai đoạn, trong đó chú trọng mở rộng thị trường Halal cho sản phẩm nông - thủy sản. Tổ chức Hội nghị chuyên đề về “Chứng nhận Halal - Cơ hội xuất khẩu vào thị trường Hồi giáo”, mời các chuyên gia quốc tế hướng dẫn thực tiễn và tư vấn doanh nghiệp. Phối hợp với Bộ Ngoại giao xây dựng ấn phẩm đối ngoại “Việt Nam: Ðiểm đến Halal mới nổi” nhằm quảng bá tiềm năng và thu hút hợp tác. Hợp tác nghiên cứu và xây dựng bộ tiêu chí Halal tại Việt Nam để áp dụng chung. Ðào tạo nguồn nhân lực chuyên sâu trong lĩnh vực tư vấn, sản xuất theo chuẩn Halal. Xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường, kết hợp nghiên cứu văn hóa Hồi giáo để phát triển du lịch Halal và lan tỏa thương hiệu Cà Mau thông qua các sản phẩm bản địa.