Hướng dẫn về phân quyền cho các bộ trưởng

Thay mặt Ban Chỉ đạo về tổng kết thực hiện Nghị quyết 18 của Chính phủ (Ban Chỉ đạo), Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình vừa ký Công văn 48 về việc đẩy mạnh phân quyền, phân cấp theo quy định của Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương và triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Ban hành kịp thời các văn bản để gỡ các vướng mắc

Văn bản gửi các bộ, ngành, địa phương, trong đó nêu rõ thực hiện chủ trương đẩy mạnh phân quyền, phân cấp theo ý kiến chỉ đạo của Bộ Chính trị, được thể chế hóa tại Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 608/2025 về kế hoạch triển khai các nhiệm vụ, giải pháp đẩy mạnh phân quyền, phân cấp.

Đồng thời, căn cứ Kế hoạch 47/2025 của Ban Chỉ đạo Trung ương về tổng kết Nghị quyết 18, Thủ tướng đã ban hành Quyết định 758, Quyết định 759, trong đó xác định các nội dung nhiệm vụ, giải pháp và giao trách nhiệm cụ thể cho các bộ, ngành, địa phương thực hiện.

Cán bộ ở TP.HCM đang hướng dẫn người dân làm thủ tục hành chính. Ảnh: LÊ THOA

Do đó, để tập trung triển khai có hiệu quả các nhiệm vụ tại các Kế hoạch nêu trên, đặc biệt trong các lĩnh vực ưu tiên, cấp bách, Thủ tướng, Trưởng Ban Chỉ đạo về tổng kết thực hiện Nghị quyết 18 của Chính phủ yêu cầu người đứng đầu các bộ, ngành, địa phương khẩn trương thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm.

Đầu tiên là xác định rõ các vấn đề ưu tiên, cấp bách của các ngành, lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý; rà soát tổng thể hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật chuyên ngành liên quan.

Xây dựng, trình Chính phủ ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo thẩm quyền để điều chỉnh kịp thời thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng, Bộ trưởng, chính quyền địa phương theo yêu cầu đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, đồng bộ với việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Việc này nhằm tạo hành lang pháp lý, kịp thời xử lý những vấn đề thực tiễn, tháo gỡ điểm nghẽn về thể chế, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Thời gian hoàn thành trước 30-6-2025.

Nhiệm vụ nữa là bám sát các nội dung yêu cầu nhiệm vụ tại Quyết định 608/2025, Quyết định 758/2025, Quyết định 759/2025, ban hành theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành các quy định, hướng dẫn để đẩy mạnh phân cấp, phân quyền gắn với nhiệm vụ triển khai xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, bảo đảm tiến độ, chất lượng theo yêu cầu.

Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình. Ảnh: VGP

Quán triệt tinh thần đổi mới tư duy xây dựng pháp luật

Ban Chỉ đạo yêu cầu khi xây dựng văn bản quy phạm pháp luật phải quán triệt tình thần đổi mới tư duy xây dựng pháp luật theo yêu cầu của Tổng Bí thư và quan điểm đẩy mạnh phân quyền, phân cấp tạo sự chủ động cho địa phương là "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm” gắn với việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Đối với những vấn đề xác định thuộc thẩm quyền của Quốc hội, Ban Chỉ đạo yêu cầu cần làm rõ cơ sở đề xuất bảo đảm đó là những vấn đề cơ bản, quan trọng của Quốc gia, phù hợp với tinh thần của Hiến pháp.

Căn cứ nguyên tắc phân định thẩm quyền tại Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Ban Chỉ đạo yêu cầu không quy định tên bộ, ngành và nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể của bộ, ngành vào trong Luật. Cụ thể, không phân quyền trực tiếp cho các bộ trưởng tại Luật nhằm bảo đảm Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về các ngành, lĩnh vực, thực hiện phân công phạm vi quản lý nhà nước cho các bộ, cơ quan ngang bộ.

Cùng với đó là phải xác định rõ trách nhiệm của bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ đối với ngành, lĩnh vực được phân công quản lý, tránh đẩy trách nhiệm lên Thủ tướng. Thực hiện theo nguyên tắc Thủ tướng lãnh đạo công tác của Chính phủ, không quyết định các vấn đề cụ thể thuộc trách nhiệm của bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ với tư cách thành viên Chính phủ đối với ngành, lĩnh vực được phân công quản lý.

Ban Chỉ đạo yêu cầu kết quả triển khai thực hiện gửi Bộ Nội vụ (Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo) định kỳ trước ngày 20 hàng tháng để theo dõi, tổng hợp, báo cáo cấp có thẩm quyền theo quy định.

NGUYỄN THẢO