Hướng dẫn mới của Bộ Công an về bố trí Điều tra viên, Cán bộ điều tra ở Công an cấp xã

Thực hiện Nghị quyết số 190/2025/QH15 ngày 19/02/2025 của Quốc hội quy định về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước và để nâng cao năng lực đấu tranh phòng, chống tội phạm của Công an xã, phường, thị trấn (Công an cấp xã), giải quyết ngay vụ việc khi mới phát sinh tại địa bàn cơ sở, không để nảy sinh phức tạp, tạo nguồn bổ nhiệm, nâng cao năng lực Điều tra viên bố trí ở các cấp khi không tổ chức Công an huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương, Bộ Công an ban hành Hướng dẫn về việc thực hiện bố trí Điều tra viên, Cán bộ điều tra ở Công an cấp xã.

Hướng dẫn bổ nhiệm chức danh Điều tra viên với Trưởng, Phó Trưởng Công an cấp xã

Cụ thể, bổ nhiệm chức danh (hoặc bố trí) Điều tra viên thuộc Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là Công an cấp tỉnh) đối với Trưởng Công an cấp xã.

Trường hợp Trưởng Công an cấp xã chưa đủ tiêu chuẩn bổ nhiệm Điều tra viên thì bổ nhiệm chức danh (hoặc bố trí) Điều tra viên đối với Phó Trưởng Công an cấp xã phụ trách về công tác phòng, chống tội phạm. Tiến tới bổ nhiệm chức danh (hoặc bố trí) Điều tra viên thuộc Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an cấp tỉnh đối với Trưởng Công an cấp xã và Phó Trưởng Công an cấp xã phụ trách về công tác phòng, chống tội phạm.

Ngoài Trưởng Công an cấp xã, Phó Trưởng Công an cấp xã có thể bổ nhiệm chức danh (hoặc bố trí) Điều tra viên thuộc Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an cấp tỉnh đối với cán bộ thuộc Tổ Cảnh sát phòng, chống tội phạm hoặc cán bộ trực tiếp thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, xác minh sơ bộ tố giác, tin báo về tội phạm và phòng, chống tội phạm ở Công an cấp xã.

Việc bổ nhiệm chức danh Điều tra viên bố trí ở Công an cấp xã phải lựa chọn cán bộ đủ tiêu chuẩn, năng lực. Việc bổ nhiệm phải thực chất, tránh tràn lan, chạy theo chỉ tiêu mà không chú trọng đến việc bồi dưỡng, đào tạo đội ngũ Điều tra viên đủ trình độ, năng lực, đáp ứng yêu cầu công tác điều tra. Không bổ nhiệm Điều tra viên đối với cán bộ không có năng lực điều tra.

Điều tra viên bố trí ở Công an cấp xã do Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an cấp tỉnh quản lý.

Giao Giám đốc Công an cấp tỉnh căn cứ tình hình thực tế để bổ nhiệm số lượng Điều tra viên bố trí ở Công an cấp xã cho phù hợp.

Cán bộ điều tra bố trí ở Công an cấp xã

Bổ nhiệm chức danh (hoặc bố trí) Cán bộ điều tra thuộc Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an cấp tỉnh đối với cán bộ thuộc Tổ Cảnh sát phòng, chống tội phạm hoặc cán bộ trực tiếp thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, xác minh sơ bộ tố giác, tin báo về tội phạm và phòng, chống tội phạm ở Công an cấp xã đủ tiêu chuẩn, năng lực bổ nhiệm Cán bộ điều tra.

Cán bộ điều tra bố trí ở Công an cấp xã do Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an cấp tỉnh quản lý.

Giao Giám đốc Công an cấp tỉnh căn cứ tình hình thực tế để bổ nhiệm số lượng Cán bộ điều tra bố trí ở Công an cấp xã cho phù hợp.

Chế độ chính sách đối với Điều tra viên, Cán bộ điều tra bố trí ở Công an cấp xã

Điều tra viên, Cán bộ điều tra thuộc Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an cấp tỉnh bố trí ở Công an cấp xã là kiêm nhiệm, biên chế cán bộ thuộc Công an cấp xã. Để bảo đảm chế độ, chính sách khi bổ nhiệm (hoặc bố trí) Điều tra viên, Cán bộ điều tra ở Công an cấp xã thì vẫn giữ các chức danh, ngạch, bậc chức danh khác theo quy định của Bộ Công an (như: Trinh sát viên, Cảnh sát viên...) và được hưởng chế độ, chính sách đối với chức danh, ngạch, bậc chức danh cao nhất.

Nhiệm vụ, quyền hạn của Điều tra viên khi bố trí ở Công an cấp xã

Thụ lý, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm thuộc thẩm quyền thụ lý, giải quyết của Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an cấp tỉnh khi bảo đảm đủ các điều kiện sau:

+ Người bị tố giác có nơi cư trú, lý lịch rõ ràng;

+ Về tội phạm ít nghiêm trọng hoặc tội phạm nghiêm trọng;

+ Sự việc đơn giản, chứng cứ rõ ràng;

+ Xảy ra trên địa bàn thuộc Công an cấp xã quản lý.

Thụ lý điều tra vụ án hình sự thuộc thẩm quyền điều tra của Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an cấp tỉnh đối với những trường hợp sau:

+ Vụ án hình sự được khởi tổ từ tố giác, tin báo về tội phạm mà Điều tra viên bố trí ở Công an cấp xã được phân công thụ lý, giải quyết.

+ Vụ án hình sự bảo đảm đủ các điều kiện sau:

- Đã rõ người thực hiện hành vi phạm tội;

- Sự việc phạm tội đơn giản, chứng cứ rõ ràng;

- Tội phạm đã thực hiện là tội phạm ít nghiêm trọng hoặc nghiêm trọng;

- Người phạm tội có nơi cư trú, lý lịch rõ ràng;

- Xảy ra trên địa bàn thuộc Công an cấp xã quản lý.

Hướng dẫn nêu rõ, căn cứ tình hình thực tế về bố trí lực lượng, điều kiện địa lý, số lượng vụ án, vụ việc thụ lý, giải quyết... Giám đốc Công an cấp tỉnh ban hành Quy chế về công tác chỉ đạo, phối hợp, thông tin báo cáo, hướng dẫn, kiểm tra, giám sát của Cơ quan điều tra Công an cấp tỉnh, các đơn vị điều tra thuộc Công an cấp tỉnh đối với Công an cấp xã, Điều tra viên, Cán bộ điều tra bố trí ở Công an cấp xã bảo đảm tính kịp thời, rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, không để xảy ra tình trạng đùn đẩy trách nhiệm giữa các cá nhân, cơ quan, đơn vị; không để xảy ra sai phạm, phát sinh tình huống phức tạp.

Quy chế phải phù hợp với quy định của pháp luật và không trái với các quy định, hướng dẫn của Bộ Công an.

Bảo đảm mỗi Công an cấp xã có ít nhất 01 Điều tra viên

Bộ trưởng Bộ Công an yêu cầu Giám đốc Công an cấp tỉnh chủ động rà soát, báo cáo cơ quan có thẩm quyền để bố trí nơi làm việc; thường xuyên đào tạo, bồi dưỡng, cập nhật kiến thức pháp luật, nghiệp vụ; tăng cường công tác bồi dưỡng, hướng dẫn thông qua hình thức “cầm tay, chi việc” để nâng cao trình độ, năng lực của Điều tra viên, Cán bộ điều tra bố trí ở Công an cấp xã đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Rà soát đội ngũ cán bộ để tổ chức, sắp xếp phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương, bảo đảm mỗi Công an cấp xã có ít nhất 01 Điều tra viên đủ năng lực độc lập thụ lý, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, điều tra vụ án hình sự.

Rà soát đội ngũ Điều tra viên đã bố trí ở Công an cấp xã là Trưởng, Phó Trưởng Công an cấp xã để đánh giá năng lực điều tra hình sự. Trường hợp không bảo đảm về năng lực điều tra theo yêu cầu thì điều động sang vị trí công tác khác, lựa chọn Điều tra viên có đủ tiêu chuẩn, phẩm chất, năng lực để thay thế.