Huế đón nhận danh hiệu Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia 'Lễ hội điện Huệ Nam'

Ngày 30-3, Sở Văn hóa và Thể thao TP Huế tổ chức Lễ đón nhận danh hiệu di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia "Lễ hội điện Huệ Nam".

Lễ hội truyền thống điện Huệ Nam (tên dân gian là điện Hòn Chén) được tổ chức tại địa điểm chính là điện Huệ Nam ở phường Long Hồ, TP Huế. Đây là một lễ hội dân gian nhưng lại pha trộn yếu tố văn hóa cung đình rất độc đáo của xứ Huế.

Lễ hội này đã trải qua quá trình hình thành, phát triển hàng trăm năm và ngày càng thu hút đông đảo người dân và du khách thập phương tham dự. Trong giai đoạn đầu, lễ hội điện Huệ Nam chỉ diễn ra trong phạm vi khu vực điện thờ, về sau có sự tham gia của dân làng Hải Cát và dần dần phổ biến rộng rãi trong nhân dân.

Ngày nay, lễ hội truyền thống điện Huệ Nam mang sắc thái của các Thánh môn đệ tử thờ Mẫu ở Việt Nam, và thực sự trở thành một trong những sản phẩm văn hóa tiêu biểu của vùng đất Huế. Hơn thế, lễ hội điện Huệ Nam còn có sức lan tỏa mạnh mẽ đến nhiều vùng miền trong cả nước, nhận được sự quan tâm đặc biệt của hàng vạn người.

Tuy trải qua nhiều giai đoạn khác nhau, nhưng lễ hội điện Huệ Nam vẫn được tổ chức đều đặn một năm hai lần vào tháng 3 và tháng 7 âm lịch.

Lễ hội với các hình thức quan trọng là lễ cung nghinh Thánh Mẫu và chư vị tại Thánh đường 352 Chi Lăng thông qua nghi lễ rước bằng đường bộ, đường thủy, lễ Cáo yết, lễ Chánh tế tại điện Huệ Nam và đình làng Hải Cát, sinh hoạt tín ngưỡng, thực hiện nghi lễ hầu đồng trên các bằng án.

Lễ hội điện Huệ Nam thể hiện được tầm ảnh hưởng, quy mô với sự tham gia đông đảo cộng đồng Thánh môn đệ tử của Mẫu và du khách thập phương trong và ngoài nước đến tham dự lễ hội.

Tại lễ đón nhận danh hiệu Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia, ông Phan Thanh Hải - Giám đốc sở Văn hóa và Thể thao TP Huế đã trình bày tóm tắt về giá trị di sản "Lễ hội Điện Huệ Nam".

Ông Hải cho biết, kể từ sau khi đất nước hoàn toàn giành độc lập vào năm 1975, lần đầu tiên trong khuôn khổ Festival Huế 2022, lễ hội điện Huệ Nam tháng 3 tổ chức nghi lễ cung nghinh Thánh Mẫu, Hội đồng Tứ phủ bằng đường bộ nhằm tái hiện khung cảnh cung nghinh Thánh Mẫu mang tính dân gian độc đáo và có quy mô lớn. Đây cũng chính là cơ sở để Ban tổ chức lễ hội điện Huệ Nam cũng như cộng đồng tín ngưỡng thờ Mẫu tiếp tục duy trì nghi lễ này bằng đường bộ (2 năm một lần), đúng như hình thức mà các thế hệ tiền nhân đã từng thực hiện.

"Có thể nói, lễ hội truyền thống này đã đưa mọi người xích lại gần nhau hơn, góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến và đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc. Trải qua nhiều thăng trầm lịch sử, lễ hội điện Huệ Nam vẫn được tổ chức theo các nghi thức cổ truyền mang đậm bản sắc văn hóa dân gian Việt Nam. Đây cũng là dịp mà nét đẹp thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt (Di sản văn hóa phi vật thể đã được UNESCO ghi danh) được thể hiện một cách độc đáo" - ông Hải nói.

Sau khi đón nhận lễ đón nhận danh hiệu Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia, đoàn rước xuống bến thuyền để ngược dòng sông Hương đến Điện Huệ Nam.

Trước đó, Sở Văn hóa và Thể thao đã phối hợp với Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, Chi hội Di sản văn hóa Tín ngưỡng thờ Thánh Mẫu thành phố Huế xây dựng hồ sơ khoa học di sản văn hóa phi vật thể “Lễ hội điện Huệ Nam” đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đến 12-2024, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định đưa Lễ hội truyền thống “Lễ hội điện Huệ Nam” vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

NGUYỄN DO