Hợp tác xã đầu tiên ở Hà Tĩnh đưa công nghệ cao vào sản xuất cây giống

Tháng 3/2024, HTX Sản xuất, thương mại dịch vụ, du lịch Xuyên Sơn (gọi tắt là HTX Xuyên Sơn) ở xã Cẩm Thịnh, huyện Cẩm Xuyên được thành lập với mục tiêu phát triển nông nghiệp công nghệ cao nhằm tạo đột phá, thay đổi tập quán canh tác và nâng cao hiệu quả sản xuất cho bà con nông dân. Sau khi thành lập, HTX Xuyên Sơn đã xây dựng trung tâm nuôi cấy mô nhằm phục vụ nguồn cây giống trong sản xuất nông lâm nghiệp.

Cán bộ HTX Xuyên Sơn kiểm tra cây giống keo lai được sản xuất bằng công nghệ nuôi cấy mô.

Ông Hoàng Trung Thông – Giám đốc HTX Xuyên Sơn cho biết: “Được 1 doanh nghiệp ở TP Hồ Chí Minh là con em quê hương trên địa bàn đầu tư về vốn, HTX đã trang bị hệ thống thiết bị hiện đại như: tủ cấy sinh học, phòng nuôi, hệ thống hấp sấy, máy móc và hóa chất chuyên dụng... nhằm xây dựng trung tâm nuôi cấy mô với công suất sản xuất hơn 1 triệu cây giống/năm. Mục tiêu của trung tâm là sản xuất các giống cây lâm nghiệp, cây ăn quả, hoa lan như: keo lai, bạch đàn, dó bầu, chuối, lan Hồ Điệp, lan Moncara, lan Vanda… Để duy trì hoạt động bền vững, hiện nay, HTX đã kết nối được các đơn hàng giống keo lai số lượng lớn ở 3 tỉnh: Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị”.

Trung tâm nuôi cấy mô của HTX Xuyên Sơn được xây dựng trong khuôn viên Trường Tiểu học xã Cẩm Thịnh cũ với diện tích khoảng 1,5 ha, tổng mức đầu tư khoảng 2 tỷ đồng. Bước đầu hoạt động, trung tâm đang sản xuất lứa keo lai đầu tiên. Dự kiến, trong giai đoạn 1, đơn vị sẽ sản xuất 1 triệu cây keo lai để cung ứng cho bà con nông dân các tỉnh: Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị.

Chị Phan Thị Tâm – cán bộ HTX Xuyên Sơn chia sẻ: “Nuôi cấy mô từ tế bào thực vật là phương pháp kỹ thuật tiên tiến nhất hiện nay và ngày càng phổ biến, giúp sản xuất nhanh và đồng loạt các loại giống cây trồng mà vẫn lưu giữ được hoàn toàn đặc tính của cây gốc. Ưu điểm của phương pháp công nghệ này là nhân giống với số lượng lớn mang đặc tính tốt giống hệt cây mẹ, đáp ứng nguồn giống quanh năm với chất lượng tốt, đồng đều, sạch bệnh, mang lại hiệu quả kinh tế cao”.

Cây giống sản xuất bằng phương pháp cấy mô sẽ cho chất lượng tốt, thích hợp trồng rừng gỗ lớn.

Để sản xuất cây giống từ nuôi cấy mô, HTX Xuyên Sơn phải mất thời gian từ 1 – 2 năm (tùy giống cây) và trải qua rất nhiều công đoạn kỹ thuật. Quy trình nuôi cấy mô được HTX thực hiện nghiêm ngặt, từ việc chọn lọc giống gốc, cấy chuyền trong môi trường vô trùng đến pha chế môi trường nuôi cấy tối ưu. Mỗi kỹ thuật viên đều được đào tạo bài bản, làm việc cẩn trọng và tỉ mỉ để đảm bảo chất lượng từng lô cây giống.

"Toàn bộ phương pháp nuôi cấy mô được Viện Nông nghiệp Thanh Hóa chuyển giao khoa học kỹ thuật. Để đáp ứng về quy trình công nghệ, ngoài 2 kỹ sư nông nghiệp, chúng tôi đã tuyển dụng 8 kỹ thuật viên và thuê chuyên gia của Viện Nông nghiệp Thanh Hóa tập huấn, đào tạo trong 3 tháng. Hiện nay, trung tâm đang tạo việc làm cho 10 lao động. Thời gian tới, HTX Xuyên Sơn sẽ tuyển dụng thêm 10 kỹ thuật viên để đào tạo, đáp ứng quy mô sản xuất", ông Hoàng Trung Thông - Giám đốc HTX Xuyên Sơn cho biết.

So với cây giống giâm hom, cây giống nuôi cấy mô phát triển nhanh hơn 20%, có bộ rễ cọc chống chịu tốt hơn với gió bão, thuận lợi cho mô hình trồng rừng gỗ lớn. Giống sản xuất bằng phương pháp nuôi cấy mô sẽ ít bị sâu bệnh hơn và chất lượng gỗ phục vụ nguyên liệu chế biến cũng tốt hơn.

Việc cấy và nhân giống bằng nuôi cấy mô được triển khai trong môi trường vô trùng.

“Lứa đầu tiên, HTX đã nuôi cấy mô thành công hơn 300.000 cây keo lai, dự kiến khoảng 3 tháng nữa, HTX sẽ đưa số cây giống này ra thị trường. Hiện nay, HTX đã ký hợp đồng cung cấp cho người dân trồng rừng ở các tỉnh: Quảng Bình, Quảng Trị với giá 2.400 đồng/cây. Mặc dù giá cây giống nuôi cấy mô đắt hơn so với cây giống giâm hom nhưng chất lượng cây giống khỏe hơn và sẽ cho gỗ lớn hơn sau thu hoạch”, ông Hoàng Trung Thông - Giám đốc HTX Xuyên Sơn cho hay.

Không chỉ đầu tư, ứng dụng nuôi cấy mô để sản xuất giống cây trồng, đầu năm 2025, HTX Xuyên Sơn còn đầu tư khoảng 5 tỷ đồng để xây dựng trại nuôi hươu giống quy mô 140 con ở thôn Đông Thuận, xã Cẩm Thịnh, huyện Cẩm Xuyên nhằm mục tiêu nghiên cứu nhân giống hươu bằng công nghệ hiện đại. Mới đây, HTX Xuyên Sơn đã thả nuôi đàn hươu giống đầu tiên quy mô 40 con.

Ứng dụng công nghệ vào sản xuất cây giống, con giống, HTX Xuyên Sơn đang từng bước xây dựng một làng nghề sản xuất nông nghiệp công nghệ cao trên vùng sơn trà xã Cẩm Thịnh; qua đó góp phần nâng cao năng suất rừng trồng, vật nuôi, cải thiện thu nhập cho người dân và thúc đẩy phát triển nông nghiệp địa phương.

Trại nuôi hươu giống của HTX Xuyên Sơn.

Video: Quy trình nuôi cấy mô để sản xuất cây giống của HTX Sản xuất, thương mại dịch vụ, du lịch Xuyên Sơn

Phan Trâm