Hợp tác tiểu vùng - động lực thúc đẩy tính tự cường và phát triển bền vững của ASEAN

Quang cảnh Phiên toàn thể thứ ba trong khuôn khổ Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025. (Ảnh: SƠN TÙNG)

Tăng cường hợp tác tiểu vùng để phát triển bền vững

Tiếp tục chương trình Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025 tại Hà Nội, ngày 26/2, Phiên toàn thể thứ ba trong khuôn khổ diễn đàn đã được tổ chức với chủ đề “Hợp tác tiểu vùng hướng tới thúc đẩy tính tự cường và phát triển bền vững”.

Phiên họp tập trung thảo luận các chiến lược nhằm phát huy thế mạnh của các nước tiểu vùng trong ASEAN trong việc ứng phó với các thách thức môi trường và tăng cường sức chống chịu về kinh tế.

Các chủ đề trọng tâm bao gồm phát triển chuỗi cung ứng xanh, thúc đẩy các ngành công nghiệp bền vững dựa trên lợi thế địa phương, đẩy mạnh hợp tác môi trường xuyên biên giới, và thu hút đầu tư vào các dự án thân thiện với môi trường ở cấp độ tiểu vùng.

Phiên họp hướng tới mục tiêu tìm ra những giải pháp sáng tạo nhằm cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường, qua đó nâng cao năng lực ứng phó chung của cộng đồng ASEAN trước biến đổi khí hậu và các thách thức mới nổi khác.

Bộ trưởng Ngoại giao Lào Thongsavanh Phomvihane phát biểu. (Ảnh: SƠN TÙNG)

Phát biểu tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Ngoại giao Lào Thongsavanh Phomvihane đánh giá cao chủ đề “Hợp tác tiểu vùng hướng tới thúc đẩy tính tự cường và phát triển bền vững”, khẳng định đây là một chủ đề rất quan trọng và mang tính thời sự khi ASEAN đang đối mặt với nhiều biến động trong khu vực và trên thế giới.

Bộ trưởng Thongsavanh Phomvihane nhấn mạnh, hợp tác tiểu vùng luôn là một trụ cột quan trọng đối với ASEAN và với nỗ lực hội nhập khu vực của khối, và yếu tố này đóng vai trò quan trọng trong việc thu hẹp khoảng cách phát triển, tăng cường hội nhập kinh tế, bảo đảm mọi quốc gia thành viên có thể phát triển cùng nhau.

Theo ông Thongsavanh Phomvihane, các cơ chế hợp tác tiểu vùng như BIMP-EAGA, Tam giác phát triển… đã góp phần cải thiện kết nối cơ sở hạ tầng, thúc đẩy thương mại, đầu tư và phát triển bền vững ở các tiểu vùng. Đây đều là những chất xúc tác để cân bằng giữa tăng trưởng và bảo đảm rằng không ai bị bỏ lại phía sau, cũng như thúc đẩy tiến trình hội nhập khu vực và cải thiện sinh kế cho người dân.

Các đại biểu tham dự Phiên toàn thể thứ ba trong khuôn khổ Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025. (Ảnh: SƠN TÙNG)

Bộ trưởng Ngoại giao Lào khẳng định, những sáng kiến từ vùng này là rất quan trọng để ASEAN ứng phó với những thách thức trong khu vực. Do đó, cần phải tăng cường sự hài hòa giữa các sáng kiến này với các sáng kiến chung của ASEAN, đồng thời cũng cần có sự tương thích và gắn kết giữa ưu tiên và chiến lược của tiểu vùng, của khu vực nhằm bảo đảm rằng đây là nền tảng cho hội nhập khu vực.

Cũng theo ông Thongsavanh Phomvihane, các yếu tố như kết nối xanh, cơ sở hạ tầng xanh và kinh tế tuần hoàn đều cần phải được tích hợp vào các cơ chế, kế hoạch, chiến lược phát triển nhằm bảo đảm rằng tất cả mọi cộng đồng, bao gồm các cộng đồng vùng sâu, vùng xa và các cộng đồng ở các khu vực dễ bị tổn thương sẽ được đối xử một cách bình đẳng và có thể tham gia bình đẳng vào sự phát triển chung.

Một yếu tố quan trọng khác để triển khai hiệu quả các cơ chế hợp tác tiểu vùng đó là huy động nguồn lực và phân bổ nguồn lực, kinh phí đầy đủ cho các sáng kiến đưa ra, đồng thời cũng cần kêu gọi các thể chế tài chính và các đối tác, bạn bè quốc tế hỗ trợ cho các tiến trình này, hướng tới các dự án phát triển bền vững.

Bộ trưởng Ngoại giao Lào cũng nhấn mạnh việc tạo điều kiện thuận lợi cho giao lưu nhân dân là cần thiết vì sẽ giúp cải thiện hợp tác thông qua giao lưu văn hóa và tăng cường hiểu biết lẫn nhau, đặc biệt là các cộng đồng người dân ở các khu vực biên giới.

“Hợp tác tiểu vùng đóng vai trò quan trọng đối với nhiều quốc gia, nhiều nhóm quốc gia trong khu vực và đồng thời cũng sẽ bổ trợ cho các ưu tiên của khu vực nói chung, giúp thu hẹp khoảng cách phát triển và thúc đẩy hội nhập, đồng thời ứng phó với các thách thức khác mà Đông Nam Á đang gặp phải. Chỉ có như vậy chúng ta mới bảo đảm được tính bao trùm, tự cường và phát triển bền vững”, ông Thongsavanh Phomvihane nhấn mạnh.

Chìa khóa thực hiện Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045

Chia sẻ chung quan điểm, trong thông điệp ghi hình gửi đến diễn đàn, Bộ trưởng Ngoại giao thứ hai Brunei Dato Erywan Pehin Yusof cũng khẳng định, hợp tác tiểu vùng là một yếu tố then chốt trong việc hiện thực hóa Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 trong thế giới đang biến động.

Các chuyên gia, diễn giả thảo luận tại Phiên toàn thể thứ ba trong khuôn khổ Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025. (Ảnh: SƠN TÙNG)

Hiện nay, những thách thức mà chúng ta đang đối mặt từ biến đổi khí hậu đến các vấn đề kinh tế, địa chính trị… đều vượt ra ngoài các ranh giới quốc gia. Điều này khiến cho hợp tác tiểu vùng trở thành nền tảng cơ bản cho sự phát triển kinh tế khu vực và quốc tế.

Chính vì vậy, Bộ trưởng Ngoại giao thứ hai Brunei bày tỏ tin tưởng rằng hợp tác tiểu vùng đóng vai trò rất quan trọng trong việc đạt được các mục tiêu phát triển bền vững của ASEAN.

Theo ông Dato Erywan Pehin Yusof, các tiểu vùng với những thế mạnh là nguồn lực đặc thù riêng của ASEAN, đều tạo ra cơ hội để bổ trợ lẫn nhau và tăng trưởng chung.

“Mỗi một tiểu vùng có những đặc trưng và ưu tiên khác nhau nhưng chúng ta luôn bổ trợ lẫn nhau theo nhiều cách. Đây là nền tảng để chúng ta xây dựng phương thức chung về tính kiên cường, tự cường và bền vững bằng cách phát huy các thế mạnh, chia sẻ các kinh nghiệm và tăng cường kết nối giữa các tiểu vùng”, ông Dato Erywan Pehin Yusof nhấn mạnh.

Trong bối cảnh các diễn biến địa chính trị và kinh tế toàn cầu, đặc biệt là xung đột Nga-Ukraine và ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đem đến cả thách thức và cơ hội đối với khu vực ASEAN, GS Alvin Ang, nghiên cứu viên cao cấp, Trung tâm Chiến lược và Nghiên cứu chính sách (CSPS) Brunei cho rằng, để vượt qua thách thức và tận dụng cơ hội, ASEAN cần triển khai các giải pháp toàn diện, từ cải cách thể chế đến phát triển các lĩnh vực then chốt, đồng thời tăng cường hợp tác với các đối tác quốc tế.

Theo đó, ASEAN cần tập trung vào việc tận dụng các lĩnh vực có lợi thế như lâm nghiệp bền vững, năng lượng tái tạo, du lịch sinh thái, đồng thời cần mở rộng hợp tác với các đối tác có quan hệ chặt chẽ như Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc… và các cơ chế hội nhập khu vực.

Ngoài ra, cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho hội nhập và kết nối, đẩy mạnh các dự án đầu tư xanh, sáng kiến bền vững và nâng cao năng lực nguồn nhân lực cũng là các yêu cầu quan trọng đối với tương lai phát triển của ASEAN.

TRUNG HƯNG