Hơn nửa triệu người dân được miễn phí tham quan bảo tàng

Đây là kết quả đáng khích lệ từ chính sách hưởng thụ văn hóa miễn phí mà thành phố đang triển khai, đặc biệt trong các dịp lễ, Tết và ngày kỷ niệm quan trọng.

Bảo tàng TP.HCM tổ chức buổi sinh hoạt “Câu lạc bộ Em yêu lịch sử” dành cho học sinh Trường Tiểu học Nguyễn Trung Ngạn, quận 8, TP.HCM, vào tháng 3.2025

Theo thống kê, chỉ riêng trong năm 2024 đã có hơn 525.000 lượt người dân TP.HCM được miễn phí vé vào tham quan 7 bảo tàng lớn của thành phố trong các dịp đặc biệt.

Dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, dù số lượt tham quan chỉ đạt khoảng 8.300 do các trường học không tổ chức đoàn, con số này vẫn cho thấy sự quan tâm của cộng đồng với các hoạt động văn hóa truyền thống.

Sở VHTT TP.HCM đánh giá cao vai trò của các bảo tàng trong việc truyền tải tri thức lịch sử, gìn giữ bản sắc văn hóa và giáo dục lòng yêu nước. Việc miễn phí vé tham quan cho người dân thành phố không chỉ là chính sách khuyến khích mà còn là cam kết nâng cao đời sống tinh thần cho cộng đồng, nhất là các đối tượng học sinh, người có hoàn cảnh khó khăn, người cao tuổi và các gia đình chính sách.

Để đảm bảo việc miễn phí diễn ra minh bạch và đúng đối tượng, các bảo tàng đã chủ động công khai thông tin trên các kênh truyền thông đại chúng, niêm yết rõ ràng tại điểm tham quan.

Khách tham quan có thể xuất trình căn cước công dân, thẻ học sinh, hoặc sử dụng ứng dụng VNeID để chứng minh nơi cư trú. Trong các ngày lễ, nhân viên bảo tàng cũng chủ động thông báo cho khách biết chính sách miễn vé đang áp dụng.

Cùng với chính sách miễn phí cho một số đối tượng, Sở VHTT TP.HCM đang lấy ý kiến góp ý về dự thảo Nghị quyết điều chỉnh mức thu phí tham quan tại các bảo tàng do Sở quản lý.

Dự kiến, mức phí mới sẽ tăng thêm 20.000 đồng/lượt so với hiện tại. Cụ thể: Bảo tàng TP.HCM, Bảo tàng Lịch sử TP.HCM, Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM: 50.000 đồng/lượt (hiện là 30.000 đồng); Bảo tàng Chứng tích chiến tranh: 60.000 đồng/ lượt (hiện là 40.000 đồng); Bảo tàng Hồ Chí Minh - chi nhánh TP.HCM, Bảo tàng Tôn Đức Thắng và Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ: Vẫn tiếp tục không thu phí.

Dù điều chỉnh nhưng nhiều nhóm đối tượng vẫn được miễn hoặc giảm 50% phí, như trẻ em dưới 6 tuổi, người khuyết tật, hộ nghèo, người có công với cách mạng, học sinh - sinh viên, người cao tuổi…

Người dân TP.HCM tiếp tục được miễn phí vào tham quan các bảo tàng công lập trực thuộc Sở VHTT 12 ngày lễ trong năm. Người dân cả nước được miễn phí vé nhân Ngày Quốc tế Bảo tàng 18.5, ngày Di sản văn hóa Việt Nam 23.11.

Từ năm 2018-2023, các bảo tàng có thu phí của TP.HCM đã đón gần 7,9 triệu lượt khách, thu về trên 203,5 tỉ đồng. Khoản thu này giúp các bảo tàng đầu tư cải tiến hạ tầng, tổ chức các hoạt động chuyên môn, duy tu hiện vật và nâng cao năng lực tự chủ.

Đáng chú ý, Bảo tàng Chứng tích chiến tranh đã hoạt động theo mô hình tự chủ tài chính loại 1 từ năm 2014. Nguồn thu từ vé tham quan tại đây được dùng để trả lương cho lao động không phải viên chức, nâng cấp trưng bày và tổ chức các hoạt động truyền thông, giáo dục.

Tuy nhiên, mức thu phí theo Nghị quyết số 16 được áp dụng từ năm 2018 đến nay, so với mặt bằng giá cả chung đã lạc hậu và hiện tại thấp hơn so với mức thu của các bảo tàng trong nước, ví dụ: Bảo tàng Lịch sử quốc gia, Bảo tàng dân tộc học Việt Nam (Hà Nội): 40.000 đồng, Bảo tàng Điêu khắc Chăm (Đà Nẵng): 60.000 đồng, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam (Hà Nội): 40.000 đồng, Bảo tàng Lịch sử Điện Biên Phủ: 100.000 đồng, Di tích Lịch sử Dinh Thống Nhất: 65.000 đồng…

Bên cạnh đó, Bộ VHTTDL đã ban hành các Quyết định về việc xếp lại hạng I cho các bảo tàng: Bảo tàng Lịch sử TP.HCM, Bảo tàng TP.HCM, Bảo tàng Mỹ thuật, Bảo tàng Chứng tích chiến tranh, Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ, Bảo tàng Hồ Chí Minh - chi nhánh TP.HCM.

Do đó, các bảo tàng cần tiếp tục hiện đại hóa hệ thống trưng bày khẳng định vị thế, nâng tầm hoạt động của các bảo tàng hạng I trong hệ thống bảo tàng Việt Nam.

Thực hiện Quyết định số 4249/ QĐ-BVHTTDL ngày 29.12.2023 của Bộ VHTTDL về việc phê duyệt Đề án “Đổi mới, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động bảo tàng giai đoạn 2024-2026”, yêu cầu các bảo tàng đổi mới nội dung, hình thức trưng bày, đa dạng hóa các hoạt động bảo tàng, nâng cao thương hiệu bảo tàng, nâng cao chất lượng các hoạt động dịch vụ hiện đại hóa trưng bày, nâng cao chất lượng phục vụ khách tham quan.

Do đó, cần điều chỉnh lại chi phí tham quan hợp lý để tạo nguồn thu thực hiện Đề án cũng như góp phần nâng cao tính tự chủ tài chính, giảm bớt gánh nặng từ nguồn ngân sách. Dự kiến, điều chỉnh mức thu mới sẽ giúp tăng nguồn thu khoảng 10 tỉ đồng/năm.

THÙY TRANG