Hơn 70% doanh nghiệp chưa đăng ký hợp đồng mẫu chung cư

Chỉ 60/211 lượt hồ sơ hoàn thành nghĩa vụ đăng ký

Pháp luật về dân sự quy định, hợp đồng theo mẫu là hợp đồng gồm những điều khoản do một bên đưa ra theo mẫu để bên kia trả lời trong một thời gian hợp lý; nếu bên được đề nghị trả lời chấp nhận thì coi như chấp nhận toàn bộ nội dung hợp đồng theo mẫu mà bên đề nghị đã đưa ra. Còn đối với điều kiện giao dịch chung là những điều khoản ổn định do một bên công bố để áp dụng chung cho bên được đề nghị giao kết hợp đồng; nếu bên được đề nghị chấp nhận giao kết hợp đồng thì coi như chấp nhận các điều khoản này.

Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia cho biết, theo Quyết định số 07/2024/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành Danh mục sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ phải đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung, có 8 loại sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ phải đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung là: Cung cấp điện phục vụ mục đích sinh hoạt; cung cấp nước sinh hoạt; truyền hình trả tiền; dịch vụ viễn thông di động mặt đất (dịch vụ thoại, dịch vụ nhắn tin, dịch vụ truy nhập internet); dịch vụ viễn thông cố định mặt đất (dịch vụ thoại, dịch vụ truy nhập internet); vận chuyển hành khách đường hàng không; vận chuyển hành khách đường sắt; mua bán căn hộ chung cư.

Mua bán căn hộ chung cư là một trong 8 lĩnh vực thuộc Danh mục phải đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung. Ảnh: Quốc Anh

Cùng đó, các quy định tại Điều 28 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và Điều 7 Nghị định số 55/2024/NĐ-CP ngày 16/5/2024 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023, doanh nghiệp trong một số lĩnh vực thuộc Danh mục sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ phải đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung chỉ được sử dụng hợp đồng mua bán chung cư do mình soạn thảo sẵn để ký kết với người tiêu dùng, nhận thanh toán trước, nhận đặt cọc, ký quỹ hay các biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ khác liên quan đến việc giao kết hợp đồng mua bán căn hộ chung cư khi đã hoàn thành nghĩa vụ đăng ký.

Theo quy định, thẩm quyền tiếp nhận đăng ký và kiểm soát các hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung ở cấp Trung ương được giao cho Bộ Công Thương, cụ thể là Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia. Còn ở địa phương được giao cho UBND tỉnh, thành phố với đầu mối là các Sở Công Thương.

Thống kê tại cấp Trung ương, từ thời điểm Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023 có hiệu lực (ngày 1/7/2024) đến hết tháng 3 năm 2025, có 60/211 (chiếm khoảng 28,4% tổng số hồ sơ đăng ký) lượt hồ sơ hoàn thành nghĩa vụ đăng ký, tương đương với hơn 70% lượt hồ sơ của các doanh nghiệp chưa hoàn thành nghĩa vụ này.

Nâng cao tính tuân thủ pháp luật cho doanh nghiệp

Lãnh đạo Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia cho biết, các loại hợp đồng theo mẫu và điều kiện giao dịch chung được doanh nghiệp thiết lập sẵn về nội dung, điều kiện giao dịch, người tiêu dùng chỉ đồng ý hoặc không đồng ý về các điều khoản có sẵn này, mà hầu như không có sự thương lượng, đàm phán để có lợi hơn cho mình. Do đó, nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, thời gian qua Bộ Công Thương đã tăng cường kiểm soát các hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung. Năm 2024, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã thực hiện công tác thẩm định hồ sơ đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung với khoảng trên 200 hồ sơ.

Tuy nhiên, qua công tác thẩm định hồ sơ đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung của các doanh nghiệp trong thời gian qua cho thấy, tính tuân thủ pháp luật trong các hồ sơ đăng vẫn còn chưa cao. Cụ thể, trong số các hồ sơ nộp vào Ủy ban, tỷ lệ các doanh nghiệp đã hoàn thành thủ tục đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung vẫn ở mức tương đối thấp, chỉ khoảng dưới 40%, số còn lại là các hồ sơ cần sửa đổi, hoàn thiện để đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

“Điều này đòi hỏi sự cần thiết phải nâng cao hơn nữa tinh thần, trách nhiệm, tính chủ động của doanh nghiệp trong việc nhận thức đúng, đầy đủ quyền lợi hợp pháp của người tiêu dùng và tuân thủ quy định pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, cũng như tăng cường kỹ năng soạn thảo hợp đồng của đội ngũ cán bộ pháp chế doanh nghiệp” - Lãnh đạo Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia nhấn mạnh.

Nhằm nâng cao nhận thức và tính tuân thủ pháp luật về kiểm soát hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung cho các đối tượng liên quan, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã và đang tiến hành các hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật về kiểm soát hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung. Ngoài ra, Ủy ban cũng thường xuyên hướng dẫn, giải đáp các câu hỏi do doanh nghiệp và người tiêu dùng gửi đến đơn vị thông qua các phương thức như gửi thư tới trụ sở Ủy ban, thư điện tử, điện thoại...

Lê Na