Hơn 40% trường hợp thuộc diện kiểm tra nhà ở xã hội ở Biên Hòa báo vắng, khiến công tác xác minh khó khăn
Ngày 26-4, Sở Xây dựng có Kết luận số 01/KL-SoXD về việc kiểm tra thực hiện các quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng, thuê, thuê mua nhà ở xã hội trên địa bàn thành phố Biên Hòa.

Đoàn kiểm tra của Sở Xây dựng thực hiện kiểm tra tại Dự án 4 block chung cư tại phường Quang Vinh. Ảnh: Hoàng Lộc
Theo kết luận, thời gian qua, đoàn kiểm tra của Sở Xây dựng đã phối hợp với các đơn vị liên quan tiến hành kiểm tra đối tượng thuê, thuê mua tại 4 dự án nhà ở xã hội: A6-A7 tại phường Quang Vinh, 4 block chung cư tại phường Quang Vinh, nhà ở cho người thu nhập thấp phường Tam Hòa (nay là phường Bình Đa) và nhà ở xã hội tại phường Bửu Long.
Có nhiều trường hợp sử dụng không đúng đối tượng
Đối với Dự án 4 block chung cư nhà ở xã hội phường Quang Vinh có tổng cộng 716 căn hộ thuộc diện kiểm tra. Tại thời điểm kiểm tra có 406 căn sử dụng đúng đối tượng, 23 căn sử dụng không đúng đối tượng, 270 trường hợp vắng, 17 căn hộ để trống.
Ngoài nội dung trên, báo cáo kết luận cũng chỉ ra, tại Dự án 4 block chung cư nhà ở xã hội phường Quang Vinh có tình trạng lấn chiếm hành lang, cơi nới không gian sử dụng chung, chưa đảm bảo về phòng cháy, chữa cháy. Có tình trạng đậu xe ô tô tại vị trí không gian đường giao thông nội bộ, công viên cây xanh trong khu chung cư. Nhiều hộ cải tạo ban công, cửa sổ của phòng ở nhô ra ngoài để trồng cây gây mất an toàn cho khu chung cư.
Đối với Dự án Nhà ở xã hội A6-A7 tại phường Quang Vinh có 65 căn hộ thuộc diện kiểm tra. Tại thời điểm kiểm tra có 18 căn đúng đối tượng, 47 trường hợp vắng, không phát hiện trường hợp sử dụng không đúng đối tượng. Qua kiểm tra cũng phát hiện một số căn hộ còn để trống chưa sử dụng dù đã nhận bàn giao nhà; một số hộ dân để đồ lấn chiếm hành lang là không gian sử dụng chung của tòa nhà; nhiều hộ đang trong quá trình sửa chữa, cải tạo nội thất. Đoàn kiểm tra đã đề nghị chủ đầu tư giám sát việc sửa chữa, cải tạo đảm bảo không ảnh hưởng đến kết cấu của tòa nhà.
Tại Dự án Khu nhà ở xã hội Phường Tam Hòa (nay là phường Bình Đa) có 97 căn hộ thuộc diện kiểm tra. Tại thời điểm kiểm tra, có 54 căn đúng đối tượng, 2 căn không đúng đối tượng (trong đó có 1 căn hộ người nước ngoài ở), 41 căn hộ vắng.
Cũng tại Dự án Khu nhà ở xã hội Phường Tam Hòa có nhiều hộ dân còn để kệ, tủ đựng dép ngoài hành lang dùng chung của chung cư. Ban quản trị chung cư đã bố trí bãi đậu xe ô tô cho dân cư lấn chiếm hành lang đường giao thông nội bộ của khu chung cư.
Đối với Dự án Khu nhà ở xã hội phường Bửu Long có 36 căn hộ thuộc diện kiểm tra. Tại thời điểm kiểm tra có 27 căn sử dụng đúng đối tượng, 1 trường hợp sử dụng không đúng đối tượng, còn lại vắng. Đoàn kiểm tra cũng ghi nhận tại khu nhà ở này có nhiều hộ dân còn để đồ đạc, kệ, tủ đựng dép ngoài hành lang dùng chung của cả 5 khu chung cư; nhiều hộ cơi nới ban công, mái che nhô ra ngoài để gia tăng diện tích sử dụng.
Riêng Dự án Nhà ở cho người thu nhập thấp phường Tam Hòa (nay là phường Bình Đa), chủ đầu tư bán 100% căn hộ nên đoàn không kiểm tra đối tượng thuê, thuê mua.

Đoàn kiểm tra ghi nhận một trường hợp sử dụng nhà không đúng đối tượng tại thời điểm kiểm tra. Ảnh: Hoàng Lộc
366/914 hộ báo... vắng nhà
Theo đánh giá của đoàn kiểm tra, các chủ đầu tư đã cơ bản hoàn thành việc xây dựng và bàn giao số lượng lớn căn hộ nhà ở xã hội cho người dân theo quy định, góp phần giải quyết nhu cầu nhà ở cho các đối tượng chính sách, người thu nhập thấp. Tỷ lệ bàn giao nhà ở tại các dự án đạt cao.
Tuy nhiên, sau khi kiểm tra, Đoàn ghi nhận vẫn còn những hạn chế, tồn tại. Về đối tượng sử dụng nhà ở xã hội, còn trường hợp sử dụng sai đối tượng, điều này làm giảm cơ hội tiếp cận nhà ở xã hội của các đối tượng thực sự đủ điều kiện và có nhu cầu, đi ngược lại mục tiêu chính sách. Có 366/914 trường hợp thuộc diện kiểm tra báo vắng dù đã được thông báo trước đó, khiến công tác xác minh tính tuân thủ quy định trở nên khó khăn. 17 căn hộ đang bỏ trống hoặc đang làm thủ tục trả lại, gây lãng phí nguồn lực nhà ở xã hội.
Qua kiểm tra, Đoàn cũng phát hiện các vi phạm quy định về quản lý, sử dụng nhà chung cư và trật tự xây dựng, cụ thể là nhiều hộ vi phạm các quy định về sử dụng không gian chung và an toàn công trình, đậu xe lấn chiếm không gian chung… Những vi phạm này không chỉ ảnh hưởng đến mỹ quan, vệ sinh, an toàn phòng cháy chữa cháy mà còn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn kết cấu và gây bức xúc trong cộng đồng dân cư.
Đối với chủ đầu tư, mặc dù đã bàn giao căn hộ, nhưng một số chủ đầu tư chưa thực hiện hiệu quả vai trò giám sát việc tuân thủ quy định về quản lý, sử dụng nhà ở xã hội và trật tự xây dựng của cư dân sau khi bàn giao. Tình trạng lấn chiếm, cơi nới, sử dụng sai đối tượng diễn ra phổ biến cho thấy công tác quản lý thường xuyên của chủ đầu tư hoặc đơn vị được ủy quyền còn lỏng lẻo, thiếu trách nhiệm.
Các chủ đầu tư chưa chủ động báo cáo cơ quan có thẩm quyền để xử phạt theo quy định; chưa xử lý dứt điểm tình trạng căn hộ trống, sai đối tượng; chậm trễ trong cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà tại dự án ở Bửu Long.
Kết luận cũng chỉ ra một số tồn tại trong công tác quản lý nhà ở xã hội của các ban quản lý, ban quản trị chung cư.

Dự án Nhà ở xã hội A6-A7, khi kiểm tra có 47/65 trường hợp báo vắng. Ảnh: Hoàng Lộc
Đề xuất thu hồi căn hộ sử dụng sai đối tượng
Từ kết quả kiểm tra này, Sở Xây dựng đã đưa ra kiến nghị cụ thể đối với chủ đầu tư dự án, đối tượng đang sử dụng nhà ở xã hội, UBND các phường nơi có dự án nhà ở xã hội.
Trọng tâm nhất là kiến nghị đối với UBND tỉnh. Theo đó, đoàn kiểm tra kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan chức năng có thẩm quyền, chính quyền địa phương liên quan và các chủ đầu tư thực hiện nghiêm các kiến nghị của đoàn kiểm tra. Căn cứ hồ sơ xác minh các trường hợp sử dụng sai đối tượng do Sở Xây dựng trình, kiến nghị UBND tỉnh xem xét ban hành quyết định thu hồi các căn hộ theo quy định.
Đồng thời, kiến nghị UBND tỉnh xem xét đề xuất của Sở Xây dựng về phương án cho thuê, bán các căn hộ nhà ở xã hội đang để trống theo quy định hiện hành. Cùng với đó, chỉ đạo Sở Xây dựng và các cơ quan liên quan đôn đốc chủ đầu tư khẩn trương hoàn thành thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà cho các hộ dân tại các dự án nhà ở xã hội đã đủ điều kiện.
Ngoài ra, trong kết luận, Đoàn cũng kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ban, ngành, địa phương có trường hợp cán bộ công chức sử dụng căn hộ nhà ở xã hội vắng mặt, không hợp tác tốt với đoàn kiểm tra kiểm điểm cán bộ, công chức. Phối hợp với Sở Xây dựng, chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội lập danh sách các trường hợp không có nhu cầu sử dụng, đề nghị trả lại, để bố trí cho các trường hợp đủ điều kiện.