Hơn 100.000 đơn vị trên cả nước thuộc diện kiểm kê tài sản công
Lần đầu tiên, cả nước thực hiện Tổng kiểm kê với quy mô lớn trên phạm vi toàn quốc, với đối tượng thực hiện kiểm kê khoảng 100.000 đơn vị và nhiều loại tài sản khác nhau.
“Vá” lỗ hổng khi các đơn vị tự kê khai, hạch toán tài sản công
Chiều 18/12, Bộ Tài chính đã họp báo chuyên đề thông tin về tiến độ thực hiện Đề án Tổng kiểm kê tài sản công tại cơ quan, tổ chức. Ông Nguyễn Tân Thịnh, Cục trưởng cục Quản lý công sản (Bộ Tài chính) cho biết, việc thực hiện tổng kiểm kê là nhiệm vụ chính trị lớn của Bộ Tài chính, các Bộ, ngành, địa phương trong năm 2024 và 2025 để thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng về quản lý, sử dụng, khai thác, huy động có hiệu quả các nguồn của nền kinh tế, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, phòng, chống tham nhũng.
Theo ông Thịnh, hiện nay có một nhóm tài sản có chế độ sử dụng, tính hao mòn đối với tài sản, theo quy định cơ quan đơn vị được giao sử dụng phải kiểm kê để kiểm đếm, so sánh với sổ sách kế toán. Tuy nhiên, qua quá trình thực tế cho thấy việc hạch toán tài sản của cơ quan, đơn vị chưa đầy đủ.
Bên cạnh đó, nhiều tài sản sau khi đầu tư xây dựng, được bàn giao nhưng không có hồ sơ tài liệu. Có những loại tài sản phải đánh giá lại định kỳ nhưng nhiều đơn vị không thực hiện. Ngoài ra, một số tài sản được biếu, tặng sử dụng, phải xác lập quyền sở hữu nhưng việc hạch toán chưa đầy đủ, chính xác.
Quá trình tổng hợp tài sản do các Bộ, ngành địa phương tự thực hiện cho thấy giá trị tài sản thu thập được chưa phản ánh chính xác, chưa tương xứng nguồn lực đã được tích lũy. Do đó, Quốc hội đã có Nghị quyết 74 chỉ đạo Chính phủ thực hiện tổng kiểm kê.
"Tổng kiểm kê giúp chúng ta nắm được thực trạng của tài sản, đánh giá công tác hạch toán, sử dụng của các tổ chức, cơ quan, đơn vị để khai thác tốt hơn tài sản công với vai trò nguồn lực của Nhà nước. Phù hợp với Nghị quyết 39 của Bộ Chính trị về nâng cao hiệu quả quản lý, khai thác, sử dụng và phát huy các nguồn lực của nền kinh tế", ông Thịnh nói.
Do quá trình triển khai Tổng kiểm kê được thực hiện cùng thời điểm với công tác tinh gọn, hợp nhất bộ máy trong hệ thống chính trị; sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã nên ông Thịnh cho rằng cũng có ảnh hưởng đến tổng kiểm kê.
"Tuy nhiên, Bộ Tài chính đã lường trước được tình huống này và đưa ra một số giải pháp. Trong đó, ban hành văn bản hướng dẫn về xử lý tài sản của cơ quan, đơn vị sắp xếp lại, các đơn vị phải kiểm kê lại toàn bộ tài sản của đơn vị cũ, khi đề án được phê duyệt sẽ chuyển các tài sản đó sang cơ quan mới.
Đối với các đơn vị phải tinh gọn, sắp xếp lại, vẫn phải thực hiện kiểm kê như bình thường và có trách nhiệm bàn giao sang cho đơn vị mới tiếp nhận tài sản đó. Đảm bảo công việc kiểm kê không có khoảng trống, tránh thất thoát tài sản", Cục trưởng Cục Quản lý Công sản nói thêm.
100% đã ban hành kế hoạch kiểm tra
Theo lãnh đạo Cục Quản lý công sản, đối tượng trong kế hoạch của Tổng kiểm kê tài sản công gồm cơ quan, tổ chức, đơn vị theo quy định tại khoản 1 Điều 4 Luật Quản lý, sử dụng tài sản công đủ tiêu chuẩn là tài sản cố định (trừ tài sản đặc biệt tại đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân, tài sản thuộc danh mục bí mật nhà nước). Tài sản kiểm kê kết cấu hạ tầng giao thông, thủy lợi khu công nghệ thông tin tập trung, đê điều… do Nhà nước đầu tư, quản lý.
Thời điểm chốt số liệu kiểm kê là 0h ngày 1/1/2025. Như vậy, đối với các tài sản công hình thành từ sau mốc thời gian này sẽ không thuộc đối tượng thực hiện Tổng kiểm kê.
Về tiến độ thực hiện Tổng kiểm kê, Bộ Tài chính cho biết, đến ngày 18/12/2024 đã tiến hành kiểm kê thử nghiệm tại Bộ Tài chính, Bộ GTVT, TP. Hà Nội, TP. Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh, TP. Hải Phòng, Bắc Kạn, Quảng Ninh.
Đối với các Bộ, ngành, địa phương, có 44/45 Bộ, cơ quan trung ương, 63/63 địa phương thành lập Ban chỉ đạo Tổng kiểm kê. 100% Bộ, cơ quan trung ương, địa phương ban hành Kế hoạch triển khai Tổng kiểm kê của Bộ, cơ quan trung ương, địa phương.
Có 41/45 Bộ, cơ quan trung ương, 63/63 địa phương đã hoàn thành triển khai tập huấn, hướng dẫn nghiệp vụ cho các cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc phạm vi quản lý.
Về kế hoạch triển khai Đề án 213 trong thời gian tới, Bộ Tài chính cho biết đến ngày 31/12/2024 sẽ hoàn thành công tác chuẩn bị phục vụ tổng kiểm kê tài sản công tại cơ quan, tổ chức, đơn vị và tài sản kết cấu hạ tầng do Nhà nước đầu tư, quản lý.
Đến ngày 31/3/2025 hoàn thành việc kiểm kê của các đối tượng thực hiện kiểm kê. Đến ngày 15/6/2025, các bộ, ngành, địa phương báo cáo về Bộ Tài chính.
Đến ngày 31/7/2025, Bộ Tài chính hoàn thành việc tổng hợp kết quả kiểm kê, xây dựng báo cáo tổng hợp về tài sản công tại cơ quan, tổ chức, đơn vị, tài sản kết cấu hạ tầng do Nhà nước đầu tư, quản lý trên phạm vi cả nước, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Như vậy, đến thời điểm hiện tại, việc triển khai của Bộ Tài chính, các Bộ, ngành, địa phương cơ bản bảo đảm tiến độ theo Đề án 213 và kế hoạch do Bộ Tài chính ban hành. Thông qua công tác triển khai, nhiều Bộ, ngành, địa phương, đơn vị và người đứng đầu đã nhận thức được vai trò của công tác Tổng kiểm kê tài sản công đợt này, coi đây là giải pháp quan trọng để thực hiện chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật về phòng, chống lãng phí, thất thoát của Đảng, Nhà nước và chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm.
Cơ bản các Bộ, ngành, địa phương đã hoàn tất công tác chuẩn bị Tổng kiểm kê, tại một số Bộ, ngành, địa phương, Lãnh đạo Bộ, cơ quan trung ương, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND cấp tỉnh trực tiếp tham dự và chỉ đạo các Hội nghị tập huấn triển khai công tác Tổng kiểm kê như Tòa án Nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ Tài chính, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Trung ương Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, TP. Hà Nội, Hải Dương, Thái Bình, Bắc Giang, Đắk Lắk, Hòa Bình,...
Tuy nhiên, theo lãnh đạo Cục Quản lý công sản, việc tổng kiểm kê theo Quyết định số 213/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ lần này là nhiệm vụ lớn, lần đầu thực hiện Tổng kiểm kê với quy mô lớn trên phạm vi toàn quốc, với đối tượng thực hiện kiểm kê khoảng 100.000 đơn vị và nhiều loại tài sản khác nhau, thời gian diễn ra Tổng kiểm kê trùng với thời gian diễn ra nhiều sự kiện lớn của đất nước. Trong khi đó, nhận thức của một số cấp ủy, chính quyền, người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị chưa đầy đủ, chưa chủ động, quyết liệt trong chỉ đạo, điều hành, tổ chức thực hiện.