Học sinh sử dụng xe máy điện: Quản lý cách nào?

Lực lượng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh xử lý học sinh vi phạm giao thông.

Học sinh đi xe máy điện hay xe đạp điện đến trường hiện khá phổ biến. Bởi lẽ, đây là phương tiện di chuyển thuận tiện, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí. Việc không phải dùng sức để vận hành như xe đạp giúp các em có thể trạng và tinh thần học tập tốt hơn.

Chị Hồ Thị Thúy Nga, có con học THCS trên địa bàn TP. Thái Nguyên cho biết: Nhà tôi ở xa trường nên hồi cháu học tiểu học, tôi đều phải đưa đón. Lên đến THCS, con phải đi học nhiều hơn nên gia đình đã mua xe máy điện cho cháu đi. Tôi thấy đi xe máy điện giúp con chủ động việc học, bố mẹ cũng đỡ vất vả. Còn một phụ huynh có con học tại Trường THCS Linh Sơn (TP. Thái Nguyên) chia sẻ: Mặc dù biết con chưa đủ tuổi điều khiển xe máy điện, nhưng tôi đi làm từ sáng sớm nên không thể đưa đón. Vì vậy, ngay từ khi con vào lớp 9, tôi đã mua xe máy điện để cháu tự đi học. Tôi cũng thường nhắc nhở con điều khiển xe cẩn thận, không được phóng nhanh và luôn phải đội mũ bảo hiểm…

Không chỉ giá cả hợp lý, dễ sử dụng, theo ý kiến của nhiều phụ huynh học sinh và người dân, sử dụng xe điện còn có tác dụng bảo vệ môi trường, giảm thiểu ô nhiễm và cải thiện chất lượng không khí, bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Việc khuyến khích học sinh đi xe điện giúp hình thành thói quen sử dụng phương tiện giao thông thân thiện với môi trường, góp phần xây dựng nền kinh tế xanh, bền vững.

Xe máy điện là loại phương tiện nhỏ gọn, không cần bằng lái và dễ điều khiển. Vì vậy, những năm gần đây, tỷ lệ học sinh, nhất là từ cấp THCS trở lên trên địa bàn tỉnh sử dụng ngày càng phổ biến, đặc biệt là tại khu vực đô thị. Thế nhưng bên cạnh tiện ích, thì hiểm họa về TNGT liên quan đến xe máy điện cũng rất khó lường. Bởi, đối với các em học sinh còn ít tuổi, kỹ năng xử lý tình huống và kiến thức về Luật Giao thông đường bộ vẫn còn hạn chế.

Anh Nguyễn Văn Đại, ở tổ dân phố 2, phường Thịnh Đán (TP. Thái Nguyên) cho biết: Con gái lớn của tôi năm nay lên lớp 9, cháu muốn bố mẹ mua xe đạp điện để đi nhưng chưa được đồng ý. Nguyên nhân là cháu chưa đủ tuổi điều khiển phương tiện và nắm vững kiến thức, kỹ năng về tham gia giao thông nên tiềm ẩn nguy cơ tai nạn rất cao. Hiện, tôi vẫn đưa đón cháu hoặc hôm nào bận thì con tự đi xe đạp. Còn theo chị Ngô Thị Thúy Hường, tiểu thương kinh doanh tại chợ Đồng Quang (TP. Thái Nguyên): Tôi chứng kiến nhiều học sinh lái xe điện rất nguy hiểm. Đã có không ít vụ va quệt giao thông ở ngã tư Đồng Quang vì học sinh không chấp hành đèn tín hiệu giao thông.

Không khó để bắt gặp trên đường các em học sinh còn khá nhỏ tuổi nhưng đã điều khiển xe đạp hoặc xe máy điện.

Theo đại diện Đội Cảnh sát Giao thông - Trật tự, Công an TP. Thái Nguyên, trên địa bàn đã có một số trường hợp học sinh điều khiển xe máy điện xảy ra TNGT. Điển hình như vụ TNGT ngày 8/3/2024 tại đường Lưu Nhân Chú, thuộc tổ 10, phường Cam Giá. Khi đó, em Nguyễn Hồng A. (sinh năm 2009) điều khiển xe máy điện đi theo hướng UBND phường Cam Giá - đường tròn Gang Thép thì va chạm với xe ô tô. Vụ tai nạn khiến em A. phải nhập viện cấp cứu. Hay như vụ TNGT mới đây tại phường Tân Lập vào chiều 23-6. Một em học sinh sinh năm 2012 điều khiển xe máy điện va chạm với một xe ô tô. Vụ tai nạn đã khiến em học sinh này bị thương nặng, cấp cứu khâu 13 mũi và nối gân chân.

Chưa đủ tuổi đồng nghĩa với việc kiến thức về Luật Giao thông đường bộ ở lứa tuổi học sinh còn nhiều hạn chế. Theo số liệu thống kê, năm 2023, trên địa bàn tỉnh xảy ra 721 vụ TNGT (trong đó liên quan đến học sinh là 240 vụ), làm chết 19 người, bị thương 227 người. Trong 6 tháng đầu năm 2024, có 49 vụ TNGT liên quan đến học sinh, làm 6 người tử vong (trong đó có 3 em học sinh), 63 người bị thương (trong đó có 39 học sinh).

Mặc dù biết điều khiển xe máy, xe máy điện khi chưa đủ tuổi tiềm ẩn nguy cơ cao mất an toàn, vi phạm các quy định của luật nhưng nhiều bậc phụ huynh vẫn khá thờ ơ, “vô tư” để con em mình vi phạm.

Có nhiều ý kiến trái chiều từ thực tế liên quan đến việc cấm học sinh đi xe máy điện đến trường khi chưa đủ tuổi. Chị Lưu Thị Loan, có con học tại Trường THCS Quyết Thắng (TP. Thái Nguyên) cho biết: Tôi biết việc cho con em đi xe điện khi chưa đủ tuổi là vi phạm, nhưng các cơ quan chức năng cũng nên cân nhắc, nghiên cứu sao cho phù hợp, có thể cấp giấy phép lái xe cho các cháu. Còn nếu cấm tuyệt đối như hiện nay quả thực rất khó cho người dân.

Còn anh Nguyễn Văn Huân, người dân ở xã Mỹ Yên (Đại Từ) cho biết: Tôi đã thử đi xe máy điện, xe đạp điện, thấy tốc độ khá nhanh, chỉ cần vặn ga 1 chút là xe phóng vút đi rất nguy hiểm. Theo tôi, vấn đề này cần quản lý chặt chẽ, bởi các cháu còn trẻ tuổi, suy nghĩ chưa thấu đáo nên dễ bị kích động phóng nhanh vượt ẩu và xảy ra tai nạn. Bên cạnh đó, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường. Các bậc phụ huynh phải hiểu được việc giao xe cho người không đủ tuổi là vi phạm, có thể bị xử lý hình sự.

Thực hiện Chỉ thị số 31/CT-TTg ngày 21/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường đảm bảo trật tự an toàn giao thông cho lứa tuổi học sinh trong tình hình mới, thời gian qua, các địa phương trong tỉnh đã triển khai tới các trường học trên địa bàn và thông tin tới phụ huynh học sinh. Theo đó, đề nghị các gia đình không giao xe máy điện, xe máy (kể cả dung tích dưới 50cm3) cho học sinh chưa đủ 16 tuổi để đến trường và khi tham gia giao thông.

- Người đủ 16 tuổi trở lên mới được đi xe máy điện. Ngoài ra, người điều khiển xe máy điện cũng phải đội mũ bảo hiểm và chấp hành Luật Giao thông đường bộ. Học sinh THCS có độ tuổi từ 11-14 và học sinh THPT dưới 16 tuổi hoàn toàn không được dùng xe máy điện để lưu thông trên đường. Nếu giao xe máy điện cho người chưa đủ 16 tuổi điều khiển, người giao xe sẽ bị phạt hành chính từ 800.000-2.000.000 đồng.

- Theo quy định, xe máy điện bắt buộc phải đăng ký biển kiểm soát mới được phép lưu thông. Chủ phương tiện có thể đăng ký biển kiểm soát xe tại Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh hoặc công an huyện/quận/thị xã/ thành phố trực thuộc. Mức phạt đối với những chiếc xe máy điện không có chứng nhận đăng ký và không có biển số xe từ 300.000-400.000 đồng.

Để đối phó với quy định này, không ít học sinh chưa đủ tuổi vẫn sử dụng xe máy điện đi học và gửi ở nhà người quen hoặc những hộ dân gần trường. Đối với các em học sinh THCS, THPT đang ở độ tuổi mới lớn, khi tham gia giao thông, nhất là nam sinh, thường thích thể hiện nên ý thức chấp hành pháp luật về an toàn giao thông chưa cao, dẫn tới các vi phạm giao thông.

Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, Thượng tá Nguyễn Văn Quang, Phó Trưởng phòng Cảnh sát giao thông, Công an tỉnh cho biết: Để đảm bảo trật tự an toàn giao thông (TTATGT) trong lứa tuổi học sinh, hiện nay, lực lượng Cảnh sát giao thông đang đẩy mạnh công tác tuyên truyền pháp luật về TTATGT đối với độ tuổi thanh thiếu niên, như: phối hợp với các nhà trường tổ chức tuyên truyền và ký cam kết chấp hành pháp luật về TTATGT đối với các em học sinh cũng như các bậc cha mẹ phụ huynh học sinh.

Đối với các trường hợp cố tình vi phạm, sẽ thông báo về nhà trường để có biện pháp đánh giá ý thức rèn luyện, hạnh kiểm của học sinh. Bên cạnh đó, Phòng Cảnh sát Giao thông cũng thực hiện tốt công tác điều tra cơ bản, kịp thời nắm bắt thông tin về các tuyến, địa bàn phức tạp người tham gia giao thông thường xuyên vi phạm có liên quan đến các cháu thanh thiếu niên, để từ đó xây dựng kế hoạch tăng cường công tác kiểm tra và xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật. Đồng thời, huy động tối đa lực lượng, trang thiết bị, phương tiện được trang cấp; phối hợp chặt chẽ với lực lượng Công an cấp huyện tăng cường công tác tuần tra kiểm soát và xử lý vi phạm nghiêm đối với những trường hợp học sinh và phụ huynh cố tình vi phạm về hành vi: giao xe hoặc để cho người không đủ điều kiện điều khiển xe tham gia giao thông theo quy định tại khoản 1 Điều 58, Luật Giao thông đường bộ…