Học nghề 'lên ngôi' từ nhu cầu thực tiễn

Quyết định ấy ban đầu khiến bố mẹ bất ngờ, nhưng Khôi quả quyết muốn được học nghề để sớm đi làm, có thu nhập ổn định chứ không muốn mất 4 năm học đại học mà chưa chắc đã tìm được việc phù hợp. Câu chuyện của Nguyễn Minh Khôi không còn cá biệt mà đang phản ánh một xu hướng trong giới trẻ hiện nay: Học nghề trở thành lựa chọn thiết thực và đầy triển vọng.

Thị trường lao động dẫn dắt xu hướng

Xu hướng chọn học nghề xuất phát từ thị trường lao động và sự thay đổi nhận thức xã hội. Quan điểm đại học là con đường duy nhất dẫn đến thành công đã lỗi thời, thay vào đó, học nghề là một lựa chọn thiết thực, phù hợp với nhiều bạn trẻ bởi nhu cầu lao động cao, cơ hội công việc rõ ràng và thời gian cũng như chi phí học nghề thấp.

Giảng viên Trường Cao đẳng nghề Bách khoa Hà Nội hướng dẫn sinh viên thực hành trên máy tiện CNC. Ảnh: VĂN CÔNG

Theo thống kê từ Bộ Giáo dục và Đào tạo, trong số hơn 1,16 triệu học sinh dự thi tốt nghiệp THPT năm 2025, có khoảng 310.000 học sinh không xét tuyển vào đại học, cao đẳng, chiếm gần 27%. Điều đó cho thấy, số lượng thí sinh không chọn thi vào đại học là con đường duy nhất đã tăng hơn so với những năm trước. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ nhu cầu nhân lực với đối tượng học nghề ngày càng tăng. Trong khi một bộ phận sinh viên tốt nghiệp đại học đối diện với nguy cơ thất nghiệp hoặc làm trái ngành, thì học viên tốt nghiệp trường nghề lại có cơ hội việc làm rõ ràng hơn.

Bà Trần Thị Ánh Nguyệt, phụ huynh em Nguyễn Minh Khôi, chia sẻ: “Ban đầu, vợ chồng tôi lo lắm, cứ nghĩ không vào đại học thì coi như con bị tụt lại phía sau. Nhưng sau khi nghe thầy cô phân tích, rồi thấy nhiều học sinh học nghề ra trường có việc ngay, lương ổn định, tôi cũng yên tâm. Giờ tôi chỉ mong con lựa chọn đúng hướng để lập nghiệp bền vững”.

Tại Trường Cao đẳng nghề Bách khoa Hà Nội, chúng tôi ghi nhận nhiều trường hợp thành công từ con đường học nghề khi tốt nghiệp ra trường tìm được việc làm phù hợp với thu nhập cao. Hay như em Trương Thế Diệu, sinh viên khóa 7 nghề Cắt gọt kim loại, từng từ chối lời mời nhập học đại học để theo đuổi học nghề và đã giành huy chương bạc tại Kỳ thi Tay nghề thế giới năm 2019 tổ chức ở Liên bang Nga...

Nâng cao chất lượng đào tạo nghề

Để xu hướng chọn học nghề thực sự bền vững, cung cấp nguồn lao động phục vụ sự phát triển kinh tế-xã hội, các cơ sở đào tạo nghề cần liên tục đổi mới và hiện đại hóa. Kỹ sư Nguyễn Văn Thái, giảng viên nghề Công nghệ chế tạo máy, Trường Cao đẳng nghề Bách khoa Hà Nội, cho biết: “Để đáp ứng nhu cầu nhân lực, các trường nghề cần hiện đại hóa phương pháp và chương trình đào tạo, tăng cường kết nối với doanh nghiệp, nâng cao chất lượng giảng dạy. Đào tạo gắn với nhu cầu của doanh nghiệp đang là một xu hướng được nhiều trường nghề theo đuổi, theo đó, doanh nghiệp sẽ tài trợ thiết bị và đào tạo tại trường, thậm chí học viên sẽ bảo vệ đồ án tốt nghiệp tại doanh nghiệp. Điều này giúp học viên có thể đáp ứng ngay yêu cầu công việc và được tuyển dụng ngay cả khi chưa tốt nghiệp”.

Nhiều trường nghề hiện nay đã triển khai mô hình “Doanh nghiệp đồng hành cùng nhà trường”. Theo đó, cùng với việc đầu tư cơ sở vật chất, cập nhật chương trình giảng dạy theo chuẩn quốc tế, tăng cường đội ngũ giảng viên có tay nghề cao, các nhà trường còn chú trọng liên kết, huy động sự tham gia của doanh nghiệp nhằm tiếp nhận tài trợ về trang thiết bị, phối hợp để học viên có cơ hội thực tập tại các doanh nghiệp, nhà máy... từ đó nâng cao kỹ năng, tìm kiếm cơ hội việc làm. Các trường đều coi trọng việc đào tạo kỹ năng mềm, ngoại ngữ và khả năng thích ứng công nghệ, giúp học viên nghề tự tin tham gia thị trường lao động trong nước và quốc tế.

HỒNG NGUYÊN