Hoạt hình Việt với động lực nâng tầm kỹ xảo, vươn ra nước ngoài

Nhà sản xuất phim, studio kỹ xảo điện ảnh mơ ước thực hiện các dự án phim hoạt hình mang thương hiệu Việt Nam thay vì đứng sau gia công, hậu kỳ cho các dự án.

Phim hoạt hình vẫn ăn khách ở rạp chiếu

Thị trường phim hiện tại có sự góp mặt khá thường xuyên của các bộ phim hoạt hình từ studio ở cả trong và ngoài nước. Trong 10 năm trở lại đây, việc phát hành phim hoạt hình tại thị trường Việt Nam đang đạt khoảng 25-30 phim và đóng góp cho toàn ngành điện ảnh khoảng 10% doanh thu/năm.

Đối với đơn vị phát hành phim Beta Distribution, doanh nghiệp đã thực hiện nhập khẩu và phát hành một số phim hoạt hình mang nhiều ý nghĩa nhân văn cho khán giả trong những năm qua như Peter Pan, Leo Da Vinci, Ballerina…

Thông thường, phim hoạt hình là một thể loại nghệ thuật đặc biệt trong lĩnh vực điện ảnh phục vụ cho nhóm khách hàng khá đặc thù là khán giả nhỏ tuổi. Tuy nhiên những năm vừa qua, đại diện Beta Group nhận thấy tại Việt Nam đang có sự phát triển mạnh mẽ của nhóm khách hàng xem phim hoạt hình trong lứa tuổi thanh thiếu niên, sinh viên và độ tuổi cao hơn.

Sự phát triển này là kết quả của sự đa dạng nội dung và chất lượng phim hoạt hình được phổ biến tới khán giả. Ngày càng có nhiều bộ phim hoạt hình được sản xuất, phân phối hướng tới nhóm khách hàng này như các bộ phim hoạt hình anime từ Nhật Bản hay những bộ phim sáng tạo từ những hãng phim lớn của Hollywood (Mỹ).

Tại Việt Nam, những năm gần đây không khó để điểm danh những bộ phim hoạt hình ăn khách đạt doanh thu hàng chục, thậm chí trăm tỉ đồng khi chiếu rạp như Doraemon: Nobita và Bản giao hưởng địa cầu được phát hành năm 2024 với doanh thu 147 tỉ đồng hay Kungfu Panda phần 4 với doanh thu khoảng 136 tỉ đồng theo nguồn số liệu từ Box Office Vietnam.

Tính đến thời điểm hiện tại đa số các phim hoạt hình được công chiếu đến từ các quốc gia có nền sản xuất phim hoạt hình phát triển và có bề dày kinh nghiệm như Nhật Bản, Hoa Kỳ… Các quốc gia này sở hữu nhiều nhà sản xuất phim hoạt hình vang danh toàn cầu cũng như sở hữu nhiều thương hiệu lớn. Những thương hiệu và tên tuổi đó là cái tên bảo chứng chất lượng cùng doanh thu phòng vé giống như những ngôi sao điện ảnh đích thực, đại diện Beta Group nhấn mạnh.

Bà Thương Vũ, Phó Tổng Giám đốc Sconnect Group, tiết lộ đơn vị đang triển khai hàng loạt dự án phim hoạt hình mới, bao gồm các series và phim độc lập. Trong đó, phải kể đến ba bộ phim hoạt hình điện ảnh sẽ ra mắt trong năm nay sử dụng công nghệ 2D, 3D và Stop-motion, bao gồm phần tiếp theo của nhân vật Wolfoo, dự kiến phát hành vào cuối tháng 4-2025.

Phim hoạt hình Wolfoo sản xuất tại studio của Sconnect. Ảnh: TL

“Mục tiêu của chúng tôi không chỉ dừng lại ở thị trường Việt Nam mà còn hướng tới khán giả quốc tế. Với liên hoan phim hoạt hình quốc tế Annecy vào tháng 6 năm nay, Sconnect chính thức mang phim hoạt hình Việt ra sân chơi quốc tế”, bà nói.

Chuyển hướng sáng tạo nội dung gốc

Theo Hiệp hội Kỹ xảo điện ảnh và Hoạt hình Việt Nam (VAVA), ngành VFX (hiệu ứng hình ảnh) và Animation (hoạt hình) tại Việt Nam là một lĩnh vực còn khá mới so với các ngành công nghiệp giải trí truyền thống. Ban đầu, ngành VFX và hoạt hình tại Việt Nam chủ yếu phục vụ các dự án nội địa với quy mô nhỏ.

Tuy nhiên, trong khoảng 5 năm từ 2018-2023, thị trường đã có sự bùng nổ mạnh mẽ với hơn 100 studio mới được thành lập. Tính đến năm 2024, Việt Nam có tổng cộng 48 studio VFX với hơn 3.563 nhân viên và 54 studio hoạt hình với hơn 4.719 nhân viên. Ngoài ra, Việt Nam cũng chào đón sự có mặt của các studio nước ngoài thành lập chi nhánh và hoạt động như Giant Swing Production, Jet Studio (Nhật Bản), Skyfall Studio, Synapse, Westworld, NCVVS, OPIM Digital, The Last VFX (Hàn Quốc), Bonjour SG, Xilam (Pháp)…

Nhờ vào sự phát triển của công nghệ và nhu cầu ngày càng tăng về nội dung số, nhiều studio tại Việt Nam đã có cơ hội hợp tác với các đối tác quốc tế. Theo ước tính, hơn 60% studio VFX-Animation tại Việt Nam đã tham gia vào các dự án toàn cầu, trong đó khoảng 30% làm việc với khách hàng từ châu Á (Hàn Quốc, Thái Lan, Nhật Bản...) và 31% hợp tác với các đối tác châu Âu.

Đại diện hiệp hội đánh giá yếu tố quan trọng góp phần đưa ngành VFX và hoạt hình Việt Nam vươn tầm quốc tế chính là sự hợp tác với các đối tác nước ngoài. Không chỉ dừng lại ở việc nhận các dự án gia công, nhiều studio Việt Nam đã chủ động tham gia vào các dự án lớn của Hollywood và các quốc gia khác, góp phần khẳng định năng lực và vị thế của mình trên bản đồ công nghiệp sáng tạo toàn cầu.

Ông Xan San, Giám đốc của Xan San Animation cho biết thị trường có nhiều công ty đã rục rịch chuyển từ studio gia công sang phát triển các dự án phim riêng. Đơn vị của ông cũng tương tự, tuy vậy công ty vẫn đang lấy ngắn nuôi dài, vừa gia công vừa chạy dự án cá nhân song song.

Về thế mạnh của đề tài hoạt hình Việt Nam, ông nhìn nhận xưa nay chúng ta có rất nhiều chất liệu văn hóa, lịch sử để khai thác, nhưng có lẽ cách khai thác còn cứng nhắc, lý thuyết nên người xem cảm thấy phim hoạt hình khá "hàn lâm".

“Nếu có cách khai thác khác sáng tạo hơn, hấp dẫn phù hợp với giới trẻ hơn thì sẽ hợp với thời đại hơn. Bên cạnh đó về mặt hình ảnh đồ họa cũng cần có sự nâng cấp hiện đại, đẹp hơn theo tiêu chuẩn của thế giới, chúng ta không thể mong chờ một kết quả mới mà vẫn làm theo cách cũ được”, ông nói.

Hiện tại Xan San Animation Studio đang sản xuất phim hoạt hình điện ảnh Khắc nhập tập trung khai thác yếu tố dân gian mở ra vũ trụ thần thoại Việt Nam. Ngân sách sản xuất dự kiến 8 tỉ đồng (chưa bao gồm chi phí truyền thông). Được biết, quá trình tìm nhà đầu tư hiện nay gặp nhiều khó khăn vì Việt Nam chưa có tiền lệ phim hoạt hình thành công về doanh thu trên rạp nên các nhà đầu tư ngại rót vốn.

Ngành kỹ xảo điện ảnh thu hút nhiều nhân lực trẻ tham gia với cơ hội làm việc trong nước và quốc tế. Ảnh: DNCC

Công ty của ông Đoàn Trần Anh Tuấn, Colory Studio cũng theo xu hướng chuyển dịch từ nhận gia công cho dự án nước ngoài Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc để tập trung vào sản xuất, sáng tạo nội dung gốc. Với dự án Zombie Mắt Lác sẽ khởi động vào giữa năm nay, ông kỳ vọng vào lần gọi vốn sắp tới sau khi công chiếu miễn phí một vài sản phẩm để khẳng định thương hiệu.

Ông đã có khoảng 30-40% kinh phí dự kiến, các dự án nội địa có thể bắt đầu với chi phí từ dưới 1 triệu đô la Mỹ với năng lực sản xuất phát triển qua nhiều dự án nước ngoài cùng chi phí nhân công có sự cạnh tranh.

Chia sẻ với KTSG Online, ông Thierry Nguyễn, người có nhiều năm kinh nghiệm làm việc ở nước ngoài, cũng là Founder của AIOI Studio nói đội ngũ của ông đã hoàn thành một sản phẩm cho đối tác nước ngoài, với toàn bộ khâu kỹ xảo ở Việt Nam chất lượng cao chiếu Netflix.

Ông lý giải tại sao phim Việt Nam trong nước chưa có mức đầu tư hay lập đỉnh doanh thu cao vì những phim bom tấn nước ngoài khi đầu tư cao sẽ được thương mại tại nhiều nước. Trong khi đó phim ở Việt Nam vẫn còn bị giới hạn doanh thu nội địa khoảng 200 tỉ đồng, chưa xuất khẩu được nhiều quốc gia, chính những điều này phần nào cản trở nhà đầu tư mạnh tay chi tiền cho điện ảnh nói chung và hoạt hình nói riêng.

Từ phía Sconnect Group, đại diện nhấn mạnh để bộ phim hoạt hình có thể chiếu tại rạp và thu hút khán giả ngoài yếu tố chất lượng hình ảnh và âm thanh đáp ứng yêu cầu quốc tế, kịch bản và cốt truyện hấp dẫn, có yếu tố văn hóa địa phương phản ánh văn hóa dân tộc, nhưng cũng phải phù hợp với xu hướng toàn cầu, chính là nhà sản xuất phải giáo dục được thị trường, tức là tạo thói quen đi xem phim tại rạp cho các gia đình tại Việt Nam.

“Khi nhìn nhận lại thị trường phim điện ảnh trăm tỉ gần đây, chúng ta có thể phần nào tự tin hơn khi khán giả Việt đang dần yêu mến các tác phẩm của người Việt”, bà nói.

Hoàng An