Hoạt động trợ giúp pháp lý hướng về cơ sở
Hướng về cơ sở, hằng năm, Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh chủ động ký kết chương trình phối hợp tuyên truyền pháp luật và trợ giúp pháp lý đến vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa để giúp người dân nâng cao nhận thức, kiến thức pháp luật, chấp hành tốt chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, góp phần đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn.
Ông Tòng Văn Minh, Phó Giám đốc Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh, cho biết: Trung tâm phân công rõ người, rõ việc, rõ nội dung và rõ trách nhiệm; cử trợ giúp viên pháp lý, luật sư tham gia hoạt động tố tụng bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người dân. Tại các hội nghị tuyên truyền phổ biến pháp luật, báo cáo viên của Trung tâm tập trung phổ biến nội dung cơ bản của Bộ luật Hình sự, Bộ luật Dân sự, Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, Luật Đất đai, Luật Phòng chống ma túy 2021... và các quy định của pháp luật khác liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của công dân. Ngoài ra, báo cáo viên của Trung tâm còn trực tiếp giải đáp các vướng mắc về pháp luật; tiếp thu ý kiến của người dân báo cáo cấp ủy, chính quyền địa phương để giải quyết theo thẩm quyền.
Qua thực tiễn triển khai các nhiệm vụ TGPL, nhận thấy người nghèo và các nhóm người yếu thế thường là người có trình độ hiểu biết rất hạn chế, có tâm lý e ngại khi tiếp xúc với các cơ quan, tổ chức, do đó rất khó khăn để có thể chủ động tìm kiếm sự hỗ trợ về pháp lý. Người nghèo, người dân tộc thiểu số thuộc diện được TGPL thường sinh sống ở các thôn, bản cách xa trung tâm, đi lại khó khăn. Bên cạnh đó, sự thiếu thốn về kinh tế, bất đồng về ngôn ngữ khiến họ không dễ dàng khi đến các trung tâm TGPL. Vì vậy, Trung tâm tổ chức 67 hội nghị truyền thông tại 67 bản đặc biệt khó khăn, với hơn 3.790 người tham dự; 9 hội nghị tập huấn, bồi dưỡng nâng cao năng lực, kiến thức TGPL cho công chức cấp xã, già làng, trưởng bản, người có uy tín trong cộng đồng; phát 2.015 sổ tay và 47.850 tờ gấp pháp luật cho cán bộ, người dân nghiên cứu, tìm hiểu. Cung cấp 17 bảng thông tin TGPL cho các xã, các cơ quan tố tụng.
Ông Lò Văn Hỏa, bản Nà Mòn, xã Mường Và, huyện Sốp Cộp, chia sẻ: Tôi được trợ giúp viên pháp lý giải đáp những vướng mắc về quy trình bình xét hộ nghèo, cận nghèo; cấp phát thẻ bảo hiểm y tế cho hộ nghèo, cận nghèo; chuyển nhượng tài sản... Từ đó, tôi đã hiểu rõ hơn những quy định của pháp luật, trình tự, thủ tục được trợ giúp về pháp lý theo quy định.
Ngoài ra, Trung tâm duy trì đường dây nóng, với số điện thoại: 02123.855.959; thường xuyên đăng tải các thông tin, chính sách sửa đổi của các bộ luật; câu hỏi tình huống pháp luật trên trang thông tin điện tử Sở Tư pháp và trang Fanpage của Trung tâm. Công bố danh sách trợ giúp viên pháp lý, luật sư là cộng tác viên trên Cổng thông tin điện tử Bộ Tư pháp, niêm yết tại trụ sở cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng, để nhân dân biết và yêu cầu trợ giúp pháp lý khi có nhu cầu.
Đồng thời, bố trí phòng tiếp dân riêng, cán bộ tiếp dân phù hợp, thuận lợi cho việc tiếp nhận và thụ lý những vụ việc mà người dân yêu cầu TGPL. Năm qua, Trung tâm tiếp 82 lượt công dân, 8 đơn yêu cầu TGPL, 2 đơn có nội dung liên quan đến tố cáo, phản ánh, kiến nghị... Căn cứ nội dung đơn, thư, phản ảnh, Trung tâm phân công các trợ giúp viên pháp lý và luật sư thực hiện tham gia TGPL và xử lý đơn phản ánh, kiến nghị theo quy định. Bên cạnh đó, Trung tâm cử luật sư tham gia tố tụng 872 vụ việc cho 872 đối tượng, chủ yếu là lĩnh vực hình sự, dân sự.
Khó khăn lớn nhất trong công tác TGPL ở Sơn La hiện nay là tâm lý giải quyết các công việc theo thói quen và phong tục tập quán; việc tuyên truyền cung cấp thông tin pháp luật cho người dân bị hạn chế.
Hướng về cơ sở, Trung tâm tiếp tục tổ chức các đợt tuyên truyền về các bản, xã vùng đặc biệt khó khăn; cung cấp thông tin pháp luật và tiếp nhận các yêu cầu TGPL; nâng cao hoạt động hiệu quả của Hội đồng Phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng. Quan tâm bồi dưỡng, đào tạo đội ngũ trợ giúp viên pháp lý và cộng tác viên nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho người dân khi có nhu cầu được trợ giúp pháp lý.