Hoạt động của Hội đồng nhân dân có nhiều đổi mới, khẳng định vai trò là cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương

Nguyễn Thị Cẩm Phương

Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh

Năm 2024, trong bối cảnh thế giới và khu vực diễn biến phức tạp, khó lường; trong nước tình hình thiên tai, bão lũ, sạt lở gây hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến kinh tế - xã hội (KT-XH) của tỉnh.

Năm 2024, HĐND tỉnh ban hành nhiều nghị quyết quan trọng phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Tuy nhiên, dưới sự quan tâm, lãnh đạo kịp thời của các cấp ủy Đảng; hoạt động giám sát có hiệu quả của các cơ quan dân cử; sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt, linh hoạt của các cơ quan hành chính nhà nước các cấp; sự đoàn kết phối hợp chặt chẽ của các cấp và các ngành cùng những đóng góp tích cực, quan trọng của cộng đồng doanh nghiệp và Nhân dân các dân tộc trong tỉnh, KT-XH của tỉnh Hòa Bình đã đạt được nhiều kết quả tích cực, quan trọng trên nhiều lĩnh vực, có 19/19 chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch đề ra. Thành tựu phát triển KT-XH trong năm qua của tỉnh có phần đóng góp đặc biệt quan trọng của HĐND.

Với vị trí quan trọng, được "Hiến định” và "Luật định” là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của Nhân dân, do Nhân dân địa phương bầu ra, chịu trách nhiệm trước Nhân dân địa phương và cơ quan cấp trên, HĐND các cấp tỉnh Hòa Bình nhiệm kỳ 2021-2026 đã phát huy tinh thần đoàn kết, trí tuệ, lãnh đạo, chỉ đạo triển khai nhiều nội dung quan trọng góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển KT-XH năm 2024.

Hoạt động HĐND tiếp tục được nâng cao chất lượng và có nhiều đổi mới trên tất cả các lĩnh vực. Trong năm đã tổ chức thành công 6 kỳ họp HĐND tỉnh, thông qua 136 nghị quyết. Để chuẩn bị các nội dung phục vụ kỳ họp, HĐND tỉnh kịp thời ban hành văn bản đề nghị UBND tỉnh, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, các Ban của HĐND tỉnh trình đề nghị xây dựng Nghị quyết của HĐND tỉnh. Tổ chức Hội nghị liên tịch để thống nhất về nội dung, thời gian tổ chức kỳ họp theo quy định. Kịp thời chỉ đạo hoạt động tiếp xúc cử tri trước và sau các kỳ họp thường lệ năm 2024, gửi đến các cơ quan liên quan xem xét giải quyết. Phân công, chỉ đạo các Ban của HĐND tỉnh thẩm tra các dự thảo nghị quyết do UBND tỉnh trình tại các kỳ họp.

Thực hiện Chương trình giám sát của HĐND tỉnh năm 2024, Thường trực HĐND tỉnh đã chỉ đạo Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh tham mưu, phục vụ Đoàn giám sát của HĐND tỉnh giám sát tình hình chấp hành quy định pháp luật đất đai đối với việc cho thuê đất, việc sử dụng đất của các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ gia đình và cá nhân được Nhà nước cho thuê đất trên địa bàn tỉnh tại các huyện Tân Lạc, Kim Bôi và UBND tỉnh.

Trong năm 2024, Thường trực HĐND tỉnh đã thành lập Đoàn giám sát và ban hành Kế hoạch giám sát 2 chuyên đề về việc chấp hành pháp luật đối với các dự án đầu tư xây dựng khu đô thị mới, khu đô thị sinh thái, dự án bất động sản trên địa bàn tỉnh; việc thực hiện một số nội dung liên quan đến công tác quản lý nhà nước thuộc lĩnh vực GD&ĐT trên địa bàn tỉnh. Thường trực HĐND tỉnh đã ban hành Kế hoạch và tổ chức giám sát, xem xét 44 quyết định quy phạm pháp luật của UBND tỉnh và 3 nghị quyết quy phạm pháp luật của HĐND tỉnh còn hiệu lực pháp luật từ ngày 1/3/2023 - 1/3/2024. Cho ý kiến vào 2 nội dung theo đề xuất của UBND tỉnh về: Phương án xử lý kết dư ngân sách năm 2022; Báo cáo đánh giá tình hình thực hiện nhiệm vụ thu, chi ngân sách năm 2024; xây dựng dự toán ngân sách nhà nước năm 2025 và lập kế hoạch tài chính - ngân sách nhà nước 3 năm 2025 - 2027.

Bên cạnh đó, Thường trực HĐND tỉnh duy trì việc tổ chức phiên họp thường kỳ hàng tháng. Trong trường hợp với nội dung đột xuất tổ chức họp chuyên đề để giải quyết các công việc phát sinh thuộc thẩm quyền theo quy định của pháp luật. Sau các phiên họp Thường trực HĐND tỉnh ra thông báo kết luận để UBND tỉnh và các cơ quan có liên quan có giải pháp quyết liệt, chỉ đạo tổ chức thực hiện, sớm khắc phục những hạn chế, yếu kém. Tổ chức Hội nghị rút kinh nghiệm công tác phục vụ các kỳ họp của HĐND tỉnh khóa XVII trong năm 2024. Tổ chức 1 phiên giải trình đối với UBND tỉnh và các sở, ngành về "Công tác quản lý nhà nước về quy hoạch, cấp phép thăm dò, cấp phép khai thác và khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2021 - 2024 (thời gian từ ngày 1/1/2021 - 30/6/2024).

Trên cơ sở hoạt động điều hòa của Thường trực HĐND tỉnh, trong năm 2024, các Ban của HĐND tỉnh đã tổ chức giám sát 12 chuyên đề tại một số cơ quan, đơn vị, địa phương trên địa bàn tỉnh. Qua giám sát đã kịp thời kiến nghị để các cơ quan chức năng điều chỉnh, khắc phục những hạn chế, tồn tại trong công tác điều hành, chỉ đạo, quản lý nhà nước các lĩnh vực được giao. Thường trực HĐND tỉnh đã phối hợp với Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, Thường trực HĐND các huyện, thành phố tổ chức cho đại biểu HĐND tỉnh tiếp xúc cử tri trước và sau kỳ họp thường lệ năm 2024, gửi UBND tỉnh trả lời, giải quyết các kiến nghị thuộc thẩm quyền. Bên cạnh đó, công tác tiếp dân, tiếp nhận, xử lý đơn, thư được giải quyết theo quy định.

Trong năm, HĐND tỉnh đã tập trung hoạt động đối ngoại, trong đó đón tiếp Đoàn công tác của Đại sứ Mông Cổ tại Việt Nam thăm và làm việc tại tỉnh Hòa Bình; tham dự hoạt động kỷ niệm 70 năm thiết lập mối quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Mông Cổ do Đại sứ quán Mông Cổ tổ chức tại Hà Nội; tham gia làm việc, tiếp đón các đoàn ngoại giao, nhà đầu tư nước ngoài thăm, tìm kiếm cơ hội đầu tư tại tỉnh Hòa Bình...

Phát huy những kết quả đạt được, để thực hiện tốt nhiệm vụ công tác năm 2025 theo quy định của pháp luật, Thường trực HĐND tỉnh tập trung tổ chức thực thiện các nhiệm vụ trọng tâm như sau:

Một là: Tiếp tục quán triệt thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, sự lãnh đạo của cấp ủy đảng, bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo xuyên suốt của cấp ủy đảng đối với hoạt động của HĐND các cấp. Căn cứ vào nghị quyết Đại hội Đảng các cấp, chương trình làm việc toàn khóa, hằng năm của cấp ủy đảng cùng cấp để xây dựng, bổ sung chương trình công tác của Thường trực và các Ban của HĐND, nhất là việc xác định vấn đề lớn, quan trọng của địa phương cần ban hành nghị quyết HĐND để chủ động chuẩn bị từ sớm theo quy định.

Hai là: Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng và hiệu quả kỳ họp; nội dung, chương trình kỳ họp cần chuẩn bị kỹ lưỡng; các báo cáo thẩm tra phải đảm bảo chất lượng; nâng cao hiệu quả thảo luận tại tổ, tại hội trường; tăng cường hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp; phát huy vai trò, trách nhiệm của đại biểu HĐND trong chất vấn, tranh luận và thảo luận để có sự đồng thuận cao, đảm bảo nghị quyết ban hành có tính khả thi cao, góp phần giải quyết những vấn đề "nóng”, "điểm nghẽn” đang được cử tri quan tâm. Chủ tọa cần điều hành kỳ họp, phiên họp đảm bảo tính linh hoạt, mềm dẻo, phát huy tối đa trí tuệ tập thể; quan tâm công tác tuyên truyền, đưa tin về kỳ họp; tổ chức rút kinh nghiệm sau kỳ họp HĐND.

Ba là: Cải tiến, đổi mới hình thức và phương pháp hoạt động giám sát tại kỳ họp; tổ chức thực hiện chương trình giám sát và nâng cao chất lượng các cuộc giám sát chuyên đề năm 2025. Đề xuất với Ban Thường vụ cấp ủy cùng cấp các kiến nghị sau giám sát để lãnh đạo UBND tổ chức triển khai thực hiện; đồng thời, thường xuyên theo dõi, đôn đốc việc triển khai thực hiện các kiến nghị, nghị quyết sau giám sát với tinh thần theo đến cùng các vấn đề, đảm bảo được giải quyết triệt để, phát huy hiệu quả hoạt động giám sát, góp phần hoàn thành nhiệm vụ chính trị địa phương.

Bốn là: Tăng cường phối hợp công tác giữa Thường trực HĐND và UBND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp, các cơ quan liên quan; giữa các Ban của HĐND với cơ quan chuyên môn thuộc UBND cùng cấp, nhất là phối hợp trong hoạt động giám sát.

Năm là: Đổi mới các hoạt động tiếp xúc cử tri trước và sau kỳ họp, ưu tiên lựa chọn những điểm tiếp xúc ở những xã vùng sâu, vùng xa, những nơi có nhiều vấn đề nổi cộm, bức xúc; kịp thời tổng hợp, gửi ý kiến, kiến nghị của cử tri đến các cơ quan, đơn vị liên quan để xem xét, giải quyết và trả lời ngay tại kỳ họp. Thường xuyên quan tâm công tác tiếp dân, tiếp nhận, xử lý đơn, thư khiếu nại, tố cáo; tăng cường công tác giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân theo quy định của pháp luật.

Sáu là: Tiếp tục nâng cao vai trò của Thường trực HĐND, các Ban của HĐND, các Tổ đại biểu HĐND, đại biểu HĐND và thực hiện tốt Quy chế làm việc, Quy chế tiếp công dân, nội quy kỳ họp HĐND để đảm bảo nguyên tắc tập trung dân chủ và phát huy vai trò của cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương.

Năm 2025 là năm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc thực hiện thành công nhiệm vụ đã đề ra tại Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII và Kế hoạch phát triển KT-XH 5 năm giai đoạn 2021- 2025, đồng thời là năm tập trung tổ chức Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV. Với vai trò là cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương, đòi hỏi HĐND phải tiếp tục đổi mới, nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả hoạt động để đáp ứng tốt nhất yêu cầu, nhiệm vụ chính trị của tỉnh trong giai đoạn mới. Qua đó góp phần tạo sự đồng thuận cao của cả hệ thống chính trị và huy động sự tham gia tích cực của các tầng lớp nhân dân đảm bảo thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ nghị quyết đã đề ra, tạo tiền đề và động lực thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ năm 2025 và giai đoạn 2020 - 2025 theo tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII đã đề ra.