Hoàn thiện Dự thảo Luật Thương mại điện tử: Làm rõ phạm vi, minh bạch trách nhiệm và chính sách quản lý

Rà soát toàn diện, bảo đảm đúng quy trình

Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết Bộ Công Thương đã tiếp thu nhiều ý kiến từ các cuộc họp, hội thảo chuyên đề để hoàn thiện báo cáo trình Chính phủ. Hiện Bộ đang phối hợp với các cơ quan của Quốc hội rà soát toàn bộ dự thảo và hồ sơ kèm theo, bảo đảm đúng quy trình trước khi trình lại Quốc hội.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân chủ trì phiên họp

Theo Thứ trưởng, đây là dự án luật có phạm vi điều chỉnh rộng, liên quan đến nhiều lĩnh vực như thương mại, công nghệ, tài chính, quản lý thông tin… nên cần xác định rõ tính độc lập và vị trí của Luật Thương mại điện tử trong hệ thống pháp luật.

“Dự thảo cần vừa bảo đảm sự đồng bộ với các luật chuyên ngành, vừa đủ bao quát các hoạt động thương mại điện tử hiện nay - từ giao dịch, vận chuyển, logistics cho tới hoạt động xuyên biên giới”, Thứ trưởng nhấn mạnh.

Một trong những vấn đề nhận được nhiều ý kiến là phạm vi điều chỉnh của Luật. Theo dự thảo, các lĩnh vực đặc thù như ngân hàng, tài chính, bảo hiểm, chứng khoán sẽ được loại trừ và thực hiện theo pháp luật chuyên ngành. Tuy nhiên, với sự phát triển mạnh của thương mại điện tử xuyên biên giới, dự thảo cũng mở rộng phạm vi điều chỉnh với các chủ thể nước ngoài có hoạt động tại Việt Nam.

Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân cho rằng, việc mở rộng phạm vi cần đi đôi với thiết kế cơ chế quản lý phù hợp, vừa tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, vừa bảo đảm hiệu lực quản lý nhà nước. Các chính sách về bảo vệ người tiêu dùng, đặc biệt là người dân vùng sâu, vùng xa, cũng được chú trọng - hướng tới môi trường kinh doanh minh bạch, lành mạnh và bền vững.

Ngoài ra, dự thảo cũng chú ý đến vấn đề an ninh và chủ quyền quốc gia trên không gian số, khi thương mại điện tử xuyên biên giới ngày càng phát triển mạnh, đòi hỏi xác định rõ trách nhiệm của các nền tảng và công cụ pháp lý bảo vệ chủ quyền số của Việt Nam.

Hướng tới thương mại điện tử minh bạch, an toàn

Bà Lê Hoàng Oanh, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương), cho biết: Dự thảo Luật được hoàn thiện trên tinh thần phối hợp liên ngành chặt chẽ, thường xuyên lấy ý kiến của Bộ Công an, Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan và Ngân hàng Nhà nước để bảo đảm tính thực tiễn và đồng bộ.

Bà Lê Hoàng Oanh, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương)

Cục trưởng cho biết, dự thảo hiện đã: Phân tầng rõ trách nhiệm giữa nền tảng trung gian và nền tảng kinh doanh trực tiếp; Bổ sung quy định minh bạch thông tin hàng hóa, dịch vụ, nghĩa vụ thuế và quảng cáo; Điều chỉnh hoạt động thương mại điện tử trên mạng xã hội, chỉ áp dụng với nền tảng có chức năng đặt hàng trực tuyến; Làm rõ quản lý hoạt động livestream bán hàng, chỉ điều chỉnh trường hợp gắn với giao dịch thực tế, tránh chồng chéo với Luật Quảng cáo.

Đối với mô hình tiếp thị liên kết (affiliate marketing), dự thảo quy định rõ trách nhiệm của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ, người bán và đơn vị liên kết, nhằm bảo đảm môi trường giao dịch công bằng và an toàn.

Theo Cục trưởng Lê Hoàng Oanh, Bộ Công Thương đã bỏ quy định riêng về “địa điểm kinh doanh” để giảm gánh nặng thủ tục hành chính; thay vào đó yêu cầu người bán công khai tên, địa chỉ đăng ký kinh doanh. Dự thảo cũng phân biệt giữa nền tảng chỉ thông báo và nền tảng phải đăng ký, phù hợp với chủ trương đơn giản hóa thủ tục và thúc đẩy chuyển đổi số.

Đáng chú ý, dự thảo bổ sung chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ, hộ kinh doanh và khởi nghiệp sáng tạo - miễn, giảm một số trách nhiệm trong 5 năm đầu hoạt động, đồng thời nghiên cứu cơ chế ưu đãi về thuế và tín dụng.

Liên quan đến an ninh mạng và bảo mật dữ liệu, Bộ Công Thương đã tiếp thu ý kiến của Bộ Công an, bổ sung quy định đảm bảo an toàn dữ liệu trong các hoạt động thương mại điện tử, đặc biệt với nền tảng số quy mô lớn.

“Các nội dung trọng tâm đã được cập nhật trong bản dự thảo mới nhất. Một số vấn đề kỹ thuật sẽ tiếp tục được rà soát, hoàn thiện trước khi trình Quốc hội tại kỳ họp tới”, bà Oanh nói.

Trước đó, ngày 3/10, Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội đã tiến hành thẩm tra Dự án Luật Thương mại điện tử tại Phiên họp toàn thể lần thứ 4. Dự án đã được Bộ Công Thương trình Chính phủ và được báo cáo thẩm tra sơ bộ để trình Ban Thường vụ Quốc hội.

Việc hoàn thiện Dự thảo Luật lần này không chỉ là yêu cầu kỹ thuật lập pháp, mà còn là bước đi quan trọng trong việc thiết lập khung pháp lý đồng bộ, minh bạch và có trách nhiệm, giúp thương mại điện tử phát triển bền vững - vừa là động lực tăng trưởng kinh tế, vừa bảo đảm an toàn, quyền lợi của người tiêu dùng và chủ quyền số quốc gia.

Huy Tùng