Hoàn thành cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng - Đồng Đăng - Trà Lĩnh vào cuối năm 2025

Thủ tướng kiểm tra và động viên cán bộ, công nhân thi công hầm số 2, Dự án cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh.

Với ý nghĩa quan trọng đó, hôm qua (15/11), ngay sau khi chung vui Ngày hội Đại đoàn kết cùng đồng bào các dân tộc tỉnh Lạng Sơn, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã trực tiếp đi kiểm tra hiện trường và làm việc với lãnh đạo 2 tỉnh: Cao Bằng, Lạng Sơn; các bộ ngành liên quan và nhà đầu tư để tìm biện pháp tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ triển khai Dự án PPP cao tốc Đồng Đăng – Trà Lĩnh và Dự án PPP cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng.

Đúng với tinh thần “thi công 3 ca 4 kíp”, chuyến kiểm tra, làm việc của Thủ tướng Chính phủ tại 2 dự án kéo dài từ 10h sáng cho đến tận 22h ngày 15/11.

Biểu dương nỗ lực của nhà đầu tư 2 dự án trong đó đứng đầu là Tập đoàn Đèo Cả đã đưa 2 dự án cao tốc khó khăn nhất hiện nay về tài chính, địa chất có những bước tiến quan trọng.

Thủ tướng ghi nhận đánh giá rất cao mô hình lập Ban chỉ đạo giải phóng mặt bằng tại Cao Bằng và Lạng Sơn với sự tham gia của Bí thư tỉnh ủy 2 tỉnh. Cách làm sáng tạo, huy động tổng lực sức mạnh của toàn bộ hệ thống chính trị, phân công rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm này là động lực giúp 2 tỉnh có kết quả giải phóng mặt bằng rất ấn tượng, rất đáng được ghi nhận, nhân rộng.

Tuy nhiên, người đứng đầu Chính phủ yêu cầu nhà đầu tư và 2 tỉnh cùng với các bộ, ngành tiếp tục vượt khó, kịp thời tháo gỡ các vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ thi công.

Theo Thủ tướng, 2 dự án cao tốc dài hơn 150 km rất quan trọng để kết nối hai tỉnh, kết nối vùng đồng bằng sông Hồng, vùng Thủ đô với miền núi phía Bắc; kết nối quốc gia, nối tuyến cao tốc từ Cao Bằng-Lạng Sơn tới Hà Nội, thông tuyến cao tốc từ Bắc vào Nam tới tận mũi Cà Mau, góp phần thực hiện mục tiêu tới năm 2025, cả nước có ít nhất 3.000 km cao tốc và năm 2030 có 5.000 km cao tốc; đồng thời kết nối quốc tế với Trung Quốc, mở ra không gian phát triển mới rất rộng lớn. Hai tuyến cao tốc này cũng đi qua những địa điểm lịch sử, như nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh về nước trực tiếp chỉ đạo cách mạng sau hơn 30 năm ở nước ngoài, nơi diễn ra chiến dịch Đông Khê…

Bên cạnh đó, đây còn là những công trình quan trọng góp phần hoàn thành 2 mục tiêu chiến lược hướng đến mốc 100 năm thành lập Đảng (2030) và 100 năm thành lập nước (2045).

“Do vậy, chúng ta cần thần tốc hoàn thành 2 dự án trong năm 2025, góp phần thông tuyến cao tốc từ Cao Bằng tới Cà Mau trong năm 2025, bảo đảm chất lượng, kỹ thuật, mỹ thuật, an toàn, vệ sinh môi trường, đời sống người dân và phòng chống tham nhũng, lãng phí”, Thủ tướng đặt mục tiêu.

Trên thực tế, những diễn biến thực tế tại công trường cũng như quyết tâm của 2 tỉnh và nhà đầu tư cho thấy 2 dự án cao tốc: Đồng Đăng – Trà Lĩnh và Hữu Nghị - Chi Lăng có nhiều cơ hội để hoàn thành mục tiêu mà người đứng đầu Chính phủ đề ra.

Nhiều kiến nghị của 2 tỉnh, nhà đầu tư đã được Thủ tướng quyết, tháo gỡ ngay.

Loạt giải pháp gỡ vướng

Theo ông Hồ Minh Hoàng, Chủ tịch Tập đoàn Đèo Cả, tính đến giữa tháng 11/2024, tại Dự án cao tốc Đồng Đăng – Trà Lĩnh, công tác giải phóng mặt bằng toàn dự án đạt 87,4km/93,35 km (tương đương 93,6%) trong đó tỉnh Cao Bằng đạt 41,1/41,55 km (tương đương 99%), tỉnh Lạng Sơn đạt 46,3/51,8 km (tương đương 90%). Hai tỉnh đồng lòng phấn đấu đến hết tháng 12/2024 sẽ bàn giao 100% mặt bằng của dự án.

Với tinh thần “vượt nắng, thắng mưa”, “ăn tranh thủ, ngủ khẩn trương” thi công “3 ca 4 kíp”, các nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án, nhà thầu thi công đã huy động 1.020 nhân sự, 357 máy móc thiết bị, triển khai 36 mũi đồng loạt tiếp cận, tổ chức thi công ngày đêm khi các phân đoạn mặt bằng được bàn giao.

Hiện Dự án đã giải ngân được 1.429 tỷ đồng các nguồn vốn bao gồm vốn Ngân sách Nhà nước, vốn nhà đầu tư huy động và 120 tỷ đồng vốn tín dụng. Dự kiến tổng sản lượng hoàn thành trong năm 2024 là 1.010 tỷ đồng, tổng giải ngân các nguồn vốn đạt 2.000 tỷ đồng làm nền tảng cho việc quyết tâm thông tuyến trong năm 2025.

Liên danh nhà đầu tư kiến nghị Thủ tướng trong tháng 11/2024 phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án tăng tỷ lệ vốn Ngân sách Nhà nước hỗ trợ lên tối đa 70% tổng mức đầu tư theo Nghị quyết 106/2023/QH15 của Quốc hội.

“Hiện quá trình điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án đã kéo dài 11 tháng trong khi đây là giải pháp quan trọng đã được Quốc hội đồng ý cho phép triển khai nhằm tháo gỡ khó khăn, đảm bảo phương án tài chính cho Dự án”, ông Trần Hồng Minh, Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng cho biết.

Bên cạnh đó, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Cao Bằng và nhà đầu tư kiến nghị Chính phủ thống nhất đầu tư giai đoạn 2 toàn tuyến theo hình thức PPP, đồng thời áp dụng cơ chế tương tự như giai đoạn 1: vốn Ngân sách Nhà nước hỗ trợ 70% tổng mức đầu tư; lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức chỉ định thầu; cơ chế đặc thù về khai thác khoáng sản; hỗ trợ vốn vay ưu đãi từ Ngân hàng Phát triển Việt Nam - VDB.

Đối với Dự án cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng, theo báo cáo của doanh nghiệp dự án, hiện mặt bằng được địa phương bàn giao 39,9/59,87 km (đạt 67%), phấn đấu đến hết tháng 12/2024 sẽ bàn giao 100% mặt bằng.

Dự án đã huy động 570 nhân sự, 350 đầu xe máy móc thiết bị, triển khai 30 mũi thi công theo các phân đoạn mặt bằng được bàn giao. Dự án đã giải ngân 690 tỷ đồng vốn ngân sách nhà nước và vốn nhà đầu tư huy động. Dự kiến tổng sản lượng hoàn thành trong năm 2024 là 595 tỷ đồng, tổng giải ngân các nguồn vốn (bao gồm giải phóng mặt bằng) đạt 1.450 tỷ đồng.

Tại Dự án cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng, UBND tỉnh Lạng Sơn và nhà đầu tư thống nhất kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, báo cáo Quốc hội cho phép điều chỉnh tăng tỷ lệ vốn Ngân sách Nhà nước hỗ trợ dự án lên 70% tổng mức đầu tư để giải quyết khó khăn trong việc thu xếp vốn tín dụng cho dự án.

Đây chính là cơ chế đang được áp dụng tại Dự án cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh, cùng đi qua khu vực có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn, đã được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 106/2023/QH15 ngày 28/11/2023), việc đề xuất tăng tỷ lệ vốn Ngân sách Nhà nước tham gia dự án phù hợp với quy định của dự thảo Luật Đầu tư theo hình thức PPP sửa đổi đang trong quá trình hoàn thiện, dự kiến trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 8.

Đặc biệt, UBDN tỉnh Cao Bằng kiến nghị Chính phủ kiến nghị Quốc hội bổ sung quy định cho phép vốn Ngân sách Nhà nước tham gia, hỗ trợ trong giai đoạn khai thác đối với Dự án BOT ký hợp đồng trước thời điểm Luật PPP ban hành, bị sụt giảm doanh thu do những nguyên nhân khách quan. trong đó có Dự án cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn.

“Tỉnh Lạng Sơn đã nhiều lần kiến nghị Chính phủ hỗ trợ vốn Ngân sách Nhà nước 4.600 tỷ đồng cho dự án. Điều này tạo cơ sở để ngân hàng TPBank xác định thời điểm ký kết hợp đồng tín dụng trị giá 2.500 tỷ đồng”, ông Hồ Tiến Thiệu, Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn cho biết.

Ghi nhận các đề xuất, kiến nghị ngay trên công trường cũng như tại cuộc làm việc, Thủ tướng nhất trí triển khai ngay giai đoạn 2 Dự án cao tốc Đồng Đăng-Trà Lĩnh trong năm 2026 theo hình thức PPP với 4 làn hoàn chỉnh.

Thủ tướng lưu ý các cơ quan có thẩm quyền cần khẩn trương tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong quy định của pháp luật hiện hành, đặc biệt là quá trình thẩm định điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án cao tốc Đồng Đăng-Trà Lĩnh giai đoạn 1.

Về nguồn vốn tín dụng cho 2 dự án, Thủ tướng đề nghị Ngân hàng Tiên Phong (TPBank) và Ngân hàng Việt Nam Thịnh vượng (VPBank) tích cực tham gia 2 dự án với tinh thần lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ, hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân.

Thủ tương giao Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc, lãnh đạo Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Bộ GTVT làm việc với 2 ngân hàng và các doanh nghiệp liên quan ngay trong tháng 11/2024 để giải quyết các vấn đề liên quan, triển khai các công việc cụ thể.

Đối với việc cho phép vốn Ngân sách Nhà nước tham gia, hỗ trợ trong giai đoạn khai thác đối với Dự án BOT ký hợp đồng trước thời điểm Luật PPP ban hành, bị sụt giảm doanh thu, Thủ tướng giao Bộ GTVT và 2 tỉnh khẩn trương có báo cáo với Thủ tướng để kịp thời bổ sung dự thảo Luật Đầu tư theo hình thức PPP sửa đổi để có thể thông qua ngay tại Kỳ họp thứ 8, kịp thời tháo gỡ khó khăn cho các nhà đầu tư BOT.

Anh Minh