Hoài nghi với thỏa thuận ngừng bắn Israel-Hezbollah

Vào 4 giờ sáng 27-11 (tức 9 giờ sáng cùng ngày, giờ VN), thỏa thuận ngừng bắn 60 ngày giữa Israel và nhóm vũ trang Hezbollah (Lebanon) do Mỹ và Pháp làm trung gian chính thức có hiệu lực, mở đường cho việc chấm dứt cuộc xung đột xuyên biên giới giữa hai bên kéo dài gần 14 tháng qua.

Tuy nhiên, kênh Channel News Asia dẫn các phân tích và đánh giá từ các chuyên gia rằng thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel-Hezbollah nhiều khả năng khó có thể được duy trì, bất chấp việc Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết lệnh ngừng bắn được "thiết kế để chấm dứt vĩnh viễn các hành động thù địch".

Một người đàn ông vẫy cờ Lebanon khi đứng giữa đống đổ nát của một tòa nhà bị phá hủy tại TP Tyre (Lebanon) trong các cuộc không kích trước đó của Israel. Ảnh: REUTERS

Còn nhiều vấn đề

"Tôi hoàn toàn không tin rằng lệnh ngừng bắn này có thể kéo dài được 60 ngày, chứ đừng nói đến việc trở thành vĩnh viễn [...] Tôi nghĩ rằng còn có rất nhiều mối quan tâm, động lực và cam kết khác cần được quản lý và thực hiện tốt để [thỏa thuận ngừng bắn] trở thành vĩnh viễn" - ông Simon Frankel Pratt, giảng viên Khoa học chính trị tại ĐH Melbourne (Úc) nhận xét

Ông Pratt cũng chỉ ra rằng xung đột giữa Israel và Hezbollah sẽ không tái diễn sau 60 ngày nếu hơn 60.000 cư dân miền bắc Israel - những người phải di tản khi chiến sự nổ ra - bắt đầu trở về nhà của họ ở khu vực gần biên giới Lebanon. Tuy nhiên ông Pratt cho rằng “chừng nào họ vẫn phải di tản, điều đó cho thấy tình hình an ninh vẫn còn bất ổn”.

Ông Cedomir Nestorovic - Giáo sư địa chính trị của Trường Kinh doanh ESSEC (ở Singapore) - cho biết cả Israel và Hezbollah đều "nóng lòng giải quyết thỏa thuận" trước khi Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump nhậm chức vào ngày 20-1-2025.

Ông Nestorovic nói rằng cả hai bên "đều rất quan tâm đến việc duy trì lệnh ngừng bắn vào thời điểm này”. Tuy nhiên, ông Nestorovic lưu ý việc thỏa thuận ngừng bắn đang thiếu một ủy ban quốc tế hoặc giám sát viên quốc tế để theo dõi việc thực thi thỏa thuận.

Một người dân chạy trốn khỏi làng Shebaa ở biên giới phía nam Lebanon trở về nhà sau thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Hezbollah. Ảnh: AFP

Ảnh hưởng đến xung đột ở Dải Gaza

Ngoài ra, các nhà phân tích cũng cho biết vẫn khó có thể dự đoán thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Hezbollah sẽ ảnh hưởng như thế nào đến cục diện xung đột Israel-Hamas ở Dải Gaza sắp tới.

“Chắc chắn có thể có tiền lệ do Israel tạo ra khi tuyên bố chiến thắng trong cuộc chiến với Hezbollah, ngay cả khi Hezbollah không bị tiêu diệt hoàn toàn – đó có thể là tiền lệ tương tự khi tuyên bố chiến thắng trong cuộc chiến chống lại Hamas, ngay cả khi Hamas không bị tiêu diệt hoàn toàn" - ông Pratt cho biết.

Ngay sau thỏa thuận giữa Israel và Hezbollah, lực lượng Hamas tuyên bố sẵn sàng cho một thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza.

Mặt khác, ông Pratt lưu ý rằng Thủ tướng Israel - ông Benjamin Netanyahu cũng sẽ có thể kéo dài cuộc chiến ở Gaza nếu lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hezbollah làm giảm bớt áp lực trong nước đối với ông.

“Vì vậy, có nhiều cách khác nhau để điều này có thể xảy ra với Gaza. Bạn có thể lạc quan hoặc bi quan về điều đó" - ông Pratt nhận xét.

Ông Cedomir cho rằng trong vòng 60 ngày tới, Mỹ có thể sẽ làm hết sức mình để đạt được lệnh ngừng bắn ở Gaza và trả tự do cho những con tin Israel còn lại. Nhưng chuyên gia Cedomir nhận xét điều này sẽ "khó khăn hơn nhiều" so với lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hezbollah, đặc biệt là nếu các nước trung gian như Qatar tiếp tục rút khỏi quá trình đàm phán.

TRỌNG TẤN