Hòa quyện hội họa và âm nhạc: 'Chạm' đa giác quan nghệ thuật

Hội họa và âm nhạc cộng hưởng, tạo những trải nghiệm đa dạng về nghệ thuật. Ảnh ITN

Giao thoa độc đáo giữa tranh và nhạc

Vừa qua, tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám, nhạc sĩ Đinh Khánh Ly ra mắt album Vol.2 Sử đá lưu danh, đánh dấu sự hòa quyện độc đáo giữa âm nhạc, thư pháp và hội họa. Album là hành trình âm nhạc khơi nguồn từ lịch sử, lan tỏa tinh thần hiếu học và khát vọng vươn lên, gồm 17 tác phẩm kết hợp dân gian - đương đại, đan kết thành câu chuyện xuyên suốt về đạo học và tri thức, tái hiện dòng chảy văn hóa từ thuở khoa bảng xa xưa đến khát vọng học tập, rèn luyện của thế hệ hôm nay, đồng thời là lời tri ân sâu sắc đến những danh nhân văn hóa và anh hùng dân tộc, những bậc tiền nhân đã hun đúc hồn thiêng sông núi.

Nhạc sĩ Đinh Khánh Ly chia sẻ: Khi những thanh âm rock đầy phóng khoáng của ban nhạc Âm Dấu vang lên, khán giả sẽ trở về ký ức hào hùng của cha ông, rồi bất chợt chạm vào hơi thở đương đại mới mẻ, mạnh mẽ nhưng vẫn da diết, sâu lắng. “Album là chiếc cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa khí phách của cha ông với khát vọng của thế hệ hôm nay. Tôi mong mỗi giai điệu sẽ thắp lên ngọn lửa tri thức và tinh thần dân tộc trong mỗi tâm hồn”, nhạc sĩ bày tỏ.

Bên cạnh âm nhạc, không gian nghệ thuật tại chương trình còn mang đậm màu sắc văn hóa: Lớp học thầy đồ, sân khấu rock, khu trưng bày thư họa... Các tác phẩm nổi bật của các nhà hoạt động thư pháp Mộc Đức, Nguyễn Anh Tuấn, Mạc Thủy cùng tranh của họa sĩ Quế Chi, Lê Tiến Vượng… đã tạo nên trải nghiệm đa chiều, gợi nhớ truyền thống và tôn vinh giá trị Việt.

Chia sẻ về sự giao thoa giữa các loại hình nghệ thuật, đặc biệt là mối liên kết giữa âm nhạc và thư pháp, nghệ sĩ Kiều Quốc Khánh (Nguyệt Trà) cho rằng, việc kết hợp âm nhạc với thư pháp là một sự bổ sung hoàn hảo. Sự giao hòa này vừa tạo nên một hình thức biểu đạt mới mẻ, vừa đưa những di sản văn hóa truyền thống đến gần hơn với nhịp sống đương đại một cách hiệu quả.

Trước đó, đầu tháng 5, Chảy Concept - với sự kết hợp liên ngành độc đáo giữa triển lãm tranh và biểu diễn âm nhạc cùng sự góp mặt của những nghệ sĩ trẻ nổi bật, đã ra mắt công chúng tại Không gian lưu niệm Lê Bá Đảng, TP Huế. Họa sĩ đầu tiên được chọn là Trần Việt Nam với triển lãm hội họa Vòng sinh tử, cùng chương trình biểu diễn âm nhạc thể nghiệm Qua cầu gió bay do Biên tập viên nghệ thuật cùng Giám tuyển Ngô Kim Khôi phụ trách, mang đến cho công chúng những xúc cảm sâu đậm về một bức tranh nghệ thuật đa sắc và đa cung bậc.

Hội họa và âm nhạc cũng từng hòa quyện tại triển lãm nghệ thuật Nguyễn Tư Nghiêm - Đối thoại với nhạc cổ điển phương Tây tổ chức tại Đà Lạt, giới thiệu sưu tập tranh 12 con giáp của danh họa trên chất liệu bột màu và màu nước giấy dó cùng các buổi trình diễn âm nhạc cổ điển; Triển lãm Quyên Gallery N0.1 của nghệ sĩ Hoàng Quyên nhân dịp ra mắt album A Diary of Melody, biểu diễn trực tiếp trong không gian trưng bày tại Hà Nội…

Cộng hưởng nghệ thuật đa sắc và đa cung bậc

Từ lâu, triển lãm hội họa vốn gắn liền với không gian tĩnh lặng, nơi người xem đắm mình trong sắc màu và hình khối, lặng lẽ cảm nhận những thông điệp mà nghệ sĩ gửi gắm. Trái lại, âm nhạc là nghệ thuật của âm thanh, nhịp điệu và cảm xúc, khơi gợi sự rung động một cách trực tiếp và mạnh mẽ. Việc kết hợp hai loại hình tưởng chừng đối lập này lại tạo nên một hiệu ứng cộng hưởng bất ngờ, mở rộng chiều sâu trải nghiệm nghệ thuật cho người thưởng lãm.

Khi âm nhạc hiện diện trong không gian triển lãm, nó không còn là yếu tố nền mà trở thành một phần không thể tách rời của tác phẩm, dẫn dắt cảm xúc người xem. Một bản nhạc dịu êm có thể làm nổi bật vẻ nhẹ nhàng, thanh thoát của nét cọ, trong khi giai điệu sôi động lại tăng thêm chiều kích cho những bức tranh trừu tượng. Tương tác giữa thính giác và thị giác biến buổi triển lãm thành một “bức tranh sống”, khắc họa trải nghiệm nghệ thuật trọn vẹn và đầy cảm xúc.

Tại Việt Nam, xu hướng kết hợp âm nhạc với nghệ thuật thị giác đang ngày càng phổ biến. Trong bối cảnh công nghệ phát triển và thị hiếu công chúng thay đổi, khán giả hiện đại không chỉ muốn “xem” mà còn muốn “cảm”, được đắm chìm trong không gian nghệ thuật đa tầng. Sự giao thoa giữa hội họa và âm nhạc đáp ứng trọn vẹn mong đợi đó, biến triển lãm thành sự kiện nghệ thuật tổng thể, độc đáo và sống động.

Với nghệ sĩ, đây là cánh cửa mở ra những khả năng sáng tạo không giới hạn. Họa sĩ có thể để âm nhạc dẫn lối cảm hứng sáng tác, trong khi nhạc sĩ dùng âm thanh để kể lại câu chuyện của bức tranh. Sự hợp tác giữa các nghệ sĩ ở hai lĩnh vực tạo nên những tác phẩm liên ngành mới mẻ, phá bỏ ranh giới truyền thống giữa các loại hình nghệ thuật.

Chính sự mới lạ và giàu trải nghiệm của mô hình này đã thu hút đông đảo công chúng, cả những người trước đây chưa từng quan tâm tới hội họa hay âm nhạc. Đây không chỉ là một phương thức truyền tải nghệ thuật gần gũi hơn với đời sống, mà còn là chiến lược hiệu quả để xây dựng tệp khán giả trung thành trong bối cảnh cạnh tranh nội dung ngày càng khốc liệt.

Thời gian qua, nhiều nghệ sĩ và nhà tổ chức đã tiên phong thử nghiệm các hình thức như: Ra mắt album kết hợp triển lãm tranh; tổ chức trình diễn âm nhạc trong không gian trưng bày; giới thiệu tranh lấy cảm hứng từ nhạc phẩm nổi tiếng hay sử dụng công nghệ đa phương tiện như ánh sáng, video mapping, âm thanh... để kiến tạo không gian tương tác đầy mê hoặc. Những trải nghiệm ấy vừa kích thích các giác quan, vừa làm sống dậy cảm xúc của người xem theo cách rất riêng.

Tất nhiên, để một sự kiện nghệ thuật kết hợp như vậy thực sự thuyết phục, cần có sự đầu tư chỉn chu, từ chọn lựa tác phẩm, bài trí không gian đến sự phối hợp ăn ý giữa các nghệ sĩ. Nhưng với sức sáng tạo không ngừng của cộng đồng nghệ thuật và sự đón nhận tích cực từ khán giả, đây không chỉ là một trào lưu nhất thời, mà là hướng đi nhiều tiềm năng để làm mới cách thưởng thức nghệ thuật hôm nay.

THANH NGUYÊN