Hỗ trợ doanh nghiệp giải quyết bài toán công nghệ
Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam-Hàn Quốc (VKIST) đã đề xuất với Bộ Khoa học và Công nghệ thí điểm thực hiện mô hình 'mỗi doanh nghiệp, một nhà nghiên cứu' nhằm hỗ trợ doanh nghiệp giải quyết bài toán công nghệ, nâng cao năng lực cạnh tranh và hoàn thiện cơ sở hạ tầng nghiên cứu, nhất là trong lĩnh vực vi mạch, bán dẫn.
Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy, Chủ tịch Hội đồng Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam-Hàn Quốc cho biết, Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ phối hợp với các bộ, ngành liên quan cùng xây dựng và đầu tư cho ngành công nghiệp, bảo đảm sự phát triển đồng bộ và bền vững.
Hiện nay, vai trò của VKIST như một hình mẫu tiêu biểu trong hệ thống tổ chức khoa học và công nghệ; các mô hình hoạt động thành công từ Viện sẽ được chọn và áp dụng nhằm cải thiện mô hình tổ chức khoa học và công nghệ công lập, hướng tới việc chuyển đổi và vận hành theo các thông lệ quốc tế.
Ông Bùi Thế Duy, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ cho rằng, việc triển khai mô hình “mỗi công ty-một nhà nghiên cứu”, trong đó các chuyên gia hàng đầu từ VKIST sẽ đồng hành cùng doanh nghiệp để phân tích quy trình sản xuất, nhận diện các điểm hạn chế và đề xuất giải pháp cải tiến công nghệ. Chương trình này sẽ được thí điểm, đánh giá và đưa vào Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo như một cơ chế hợp tác hiệu quả giữa nhà nước và doanh nghiệp.
Ông Vũ Đức Lợi, Viện trưởng VKIST cho biết: Năm 2024, Viện đã triển khai 35 nhiệm vụ nghiên cứu khoa học, với tổng kinh phí lên tới hàng chục tỷ đồng. Các kết quả đạt được bao gồm một bằng sáng chế được cấp tại Hàn Quốc cùng 16 công nghệ sẵn sàng chuyển giao, trong đó 8 công nghệ đã được các doanh nghiệp tiếp nhận và ứng dụng vào sản xuất.
Đáng chú ý, trong năm 2024, VKIST đã ký Biên bản ghi nhớ thỏa thuận hợp tác với 7 doanh nghiệp và tổ chức khoa học, công nghệ trong nước và quốc tế. Theo ông Vũ Đức Lợi, với sứ mệnh trở thành viện nghiên cứu ứng dụng, VKIST đã có một số công nghệ, sản phẩm có thể chuyển giao cho các đơn vị, doanh nghiệp để ứng dụng vào sản xuất, kinh doanh và có doanh nghiệp đã gửi công văn đề nghị thực hiện việc chuyển giao để nhanh chóng phát triển sản phẩm ra thị trường.
Thời gian vừa qua, VKIST đã và đang triển khai phối hợp thực hiện 10 nhiệm vụ hợp tác với đối tác nước ngoài về các lĩnh vực điện tử, công nghệ thông tin, cảm biến sinh học, công nghệ sinh học, công nghệ năng lượng và môi trường và nghiên cứu chính sách về khoa học và công nghệ. Trong đó có 9 nhiệm vụ hợp tác với Viện Khoa học và Công nghệ Hàn Quốc (KIST) đã được nghiệm thu thành công và 1 nhiệm vụ hợp tác với Viện Nghiên cứu Điện tử và Viễn thông (ETRI) thực hiện đến hết năm 2026.
Về chuyển giao khoa học và công nghệ cho địa phương, năm 2024, VKIST đã đẩy mạnh nghiên cứu hoàn thiện công nghệ “Hệ thống lọc nước nhiễm phèn, lợ thành nước đạt tiêu chuẩn sinh hoạt”. Tháng 5/2024, hệ thống cấp nước đã được tối ưu hóa và triển khai tại Trung tâm nuôi dạy trẻ khuyết tật Võ Hồng Sơ (Quảng Ngãi) và tháng 8/2024 được lắp tại Trường phổ thông Dân tộc nội trú huyện Trần Đề (Sóc Trăng), mang đến nguồn nước sạch, đạt tiêu chuẩn nước ăn uống cho học sinh và giáo viên.
Thêm nữa, những hoạt động kết nối hoạt động khoa học và công nghệ giữa Việt Nam–Hàn Quốc, VKIST đã kết nối cho hơn 200 doanh nghiệp Việt Nam có cơ hội tiếp cận với các doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học của Hàn Quốc. Ngoài ra, Viện đã hợp tác và thực hiện các hợp đồng khoa học và công nghệ với các doanh nghiệp có quy mô lớn trong hệ sinh thái của Hàn Quốc như Công ty TNHH Samsung Display Việt Nam, Công ty cổ phần Hyundai Aluminum Vina, Tập đoàn DataStreams…
Viện trưởng VKIST Vũ Đức Lợi cho biết, trong năm 2025, Viện sẽ tập trung vào các nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo có tính ứng dụng cao, đồng thời tiếp tục phát triển các nhóm nghiên cứu mạnh và tập trung vào công nghệ mới; Viện định hướng xây dựng, lựa chọn các nhiệm vụ khoa học và công nghệ theo mô hình lấy doanh nghiệp làm trung tâm; nghiên cứu xây dựng mô hình nhóm nghiên cứu mạnh của Viện do một nhà khoa học có uy tín, có năng lực, trình độ chuyên môn cao đứng đầu dẫn dắt để phát triển một hướng nghiên cứu có tính liên ngành, dài hạn, có tính tiên phong, đột phá nhằm tạo ra các sản phẩm có giá trị khoa học và thực tiễn cao.
Một số chuyên gia nhấn mạnh, với mô hình hoạt động mới, có tham khảo mô hình hoạt động của Viện Khoa học và Công nghệ Hàn Quốc, VKIST hướng tới thực hiện các hoạt động chuyển giao công nghệ trong và ngoài nước, nhất là Hàn Quốc. VKIST đặt mục tiêu sẽ là trung tâm công nghệ (Technology Hub) trong hoạt động chuyển giao công nghệ giữa Việt Nam và Hàn Quốc, là đầu mối hỗ trợ doanh nghiệp Hàn Quốc tiếp cận thị trường Việt Nam cũng như hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận thị trường Hàn Quốc.
Tiến sĩ Nguyễn Quân, Phó Chủ tịch Hội đồng VKIST cho rằng, các vấn đề như giao quyền sở hữu kết quả nghiên cứu sử dụng ngân sách nhà nước, cơ chế chuyển giao công nghệ, và cơ chế tài chính dành cho các hoạt động nghiên cứu khoa học và công nghệ cần được rà soát và thay đổi. Việc hoàn thiện những cơ chế này không chỉ giúp VKIST hoạt động hiệu quả hơn mà còn đặt nền tảng để nhân rộng mô hình này cho các tổ chức khoa học và công nghệ công lập khác.