Hiệu quả từ Nghị định 168 - Bài cuối: Xây dựng văn hóa giao thông an toàn, văn minh, hiện đại

Tiến sĩ Khương Kim Tạo, nguyên Phó Chánh văn phòng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia.

Thưa ông, Nghị định 168 có những điểm khác gì so với các nghị định trước đó về vấn đề xử lý hành vi vi phạm an toàn giao thông?

Ngày 1/1/2025, Nghị định 168 có hiệu lực, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc triển khai Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ tại Việt Nam. Nghị định này được xây dựng nhằm đáp ứng nhu cầu cấp thiết trong việc nâng cao chất lượng quản lý giao thông và giảm thiểu tai nạn giao thông - một vấn đề đang gây bức xúc trong xã hội hiện nay.

Nghị định 168 đang có một số điểm mới quan trọng gồm: việc tăng mức phạt đối với những hành vi vi phạm giao thông nguy hiểm và áp dụng hệ thống trừ điểm đối với giấy phép lái xe. Cụ thể, với người điều khiển ôtô vi phạm không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông, mức phạt tiền được nâng từ 4 - 6 triệu đồng lên 18 - 20 triệu đồng. Một số hành vi như vận chuyển hàng trên xe không chằng buộc chắc chắn; cản trở, không chấp hành yêu cầu kiểm tra, kiểm soát của người thực thi công vụ; không chấp hành hiệu lệnh chỉ dẫn của người điều khiển giao thông... sẽ có mức phạt cao gấp 3 - 30 lần so với mức phạt theo quy định cũ.

Mặc dù mức phạt cao có thể gây khó khăn cho người dân nhưng đây là bước đi hợp lý nhằm tăng cường tính răn đe và làm giảm các hành vi vi phạm an toàn giao thông. Theo đánh giá, Nghị định 168 cũng có những điểm nhân văn, ví dụ với những vi phạm ít nghiêm trọng, người vi phạm không bị giữ lại giấy phép lái xe ngay lập tức mà chỉ bị phạt tiền và trừ điểm. Điều này giúp cho người tham gia giao thông có thể sửa đổi hành vi mà không gặp phải những tác động quá nặng nề ngay lập tức.

Theo ông, sau khi có hiệu lực, Nghị định 168 đã có tác động ra sao với tình hình an toàn giao thông tại Việt Nam?

Hiện nay, muốn Nghị định 168 đi vào thực tế và giúp giải quyết tình trạng giao thông phức tạp, chúng ta cần triển khai 2 nhóm biện pháp chính. Trước tiên, cần tập trung vào công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật và thực thi mạnh mẽ các chế tài xử lý theo nghị định mới. Việc tuyên truyền nghị định này càng sâu vào trong quần chúng càng giúp người dân nhận thức rõ hơn về trách nhiệm của mình trong việc tham gia giao thông an toàn. Song song đó, các cơ quan chức năng cũng cần tăng cường các biện pháp cưỡng chế như phạt tiền và trừ điểm giấy phép lái xe theo Nghị định 168 cũng là việc cần thiết để tăng mức răn đe trong xã hội, đồng thời kéo giảm các vi phạm khi tham gia giao thông.

Lực lượng Cảnh sát giao thông sẽ tăng cường tuần tra, kiểm tra tình hình vi phạm an toàn giao thông theo Nghị định 168.

Nghị định 168 được triển khai cũng đã có những tác động đáng kể đến đời sống hàng ngày của người dân. Mặc dù nhiều người dân ủng hộ vì sẽ giảm được tai nạn giao thông và nâng cao ý thức tham gia giao thông nhưng cũng không ít người cảm thấy bất an, đặc biệt là những người thường xuyên vi phạm luật. Thực tế, việc siết chặt quản lý giao thông có thể dẫn đến sự thay đổi trong thói quen di chuyển của người dân, khi họ tìm cách tránh các khu vực có mức giám sát giao thông cao. Điều này có thể làm giảm ùn tắc ở những khu vực này nhưng cũng tạo ra những thách thức mới ở các con đường khác.

Ngoài ra, một yếu tố quan trọng trong việc triển khai nghị định này là vấn đề hạ tầng giao thông như đèn tín hiệu và cơ sở vật chất trên các tuyến đường. Thực tế, tại một số điểm giao thông vẫn chưa được tối ưu hóa, chất lượng đèn tín hiệu chưa đồng đều và việc phân bổ thời gian tín hiệu chưa hợp lý... Những yếu tố này có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của các biện pháp quản lý giao thông và thực thi Nghị định 168 vào cuộc sống.

Theo ông, chúng ta cần có những giải pháp cụ thể nào để nghị định này đạt được kết quả bền vững?

Nghị định 168 đã khẳng định vai trò quan trọng trong việc nâng cao ý thức tuân thủ luật giao thông, góp phần xây dựng một môi trường giao thông an toàn, văn minh. Việc thực thi nghiêm ngặt Nghị định 168 sẽ giúp dần xây dựng một hệ thống giao thông an toàn, văn minh và hiện đại. Văn hóa giao thông không chỉ là tuân thủ pháp luật mà còn bao gồm cách ứng xử của người tham gia giao thông.

Về lâu dài, để nghị định này đạt được kết quả bền vững, cần sự hợp tác của tất cả người dân trong việc tự giác chấp hành các quy định về an toàn giao thông. Các đơn vị, cơ quan quản lý cũng cần phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan để hoàn thiện các công trình giao thông, khắc phục bất cập về tổ chức giao thông, triển khai phương án phân luồng giao thông hợp lý nhằm bảo đảm tình hình giao thông ổn định cho người dân. Điều này sẽ giúp thu hẹp khoảng trống mà pháp luật không thể bao quát hết và giúp xây dựng một môi trường giao thông lành mạnh, an toàn.

Xin cảm ơn ông!

Thực hiện: Mạnh Linh - Hoàng Tuyết/Báo Tin tức