Hiệu quả từ hoạt động phản biện xã hội

Kết quả nổi bật được thể hiện qua các hoạt động phản biện xã hội, đóng góp ý kiến xây dựng quy định pháp luật. Trong đó, đáng chú ý là việc lấy ý kiến góp ý về dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.

Quang cảnh Hội nghị góp ý đối với dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 do Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Hà Nội tổ chức, tháng 5-2025.

Chuyên tâm và trách nhiệm

Thực hiện chức năng phản biện xã hội, thời gian qua, Ban Dân chủ - Pháp luật (Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Hà Nội) đã phối hợp tổ chức lấy ý kiến đóng góp của nhân dân vào các dự án luật, văn bản pháp quy; tham mưu thực hiện phản biện xã hội về những quyết sách của chính quyền thành phố... Nổi bật gần đây nhất phải kể đến hoạt động tổ chức lấy ý kiến dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.

Ngay sau khi Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ban hành kế hoạch và hướng dẫn về tổ chức lấy ý kiến trong hệ thống Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đối với dự thảo Nghị quyết, trong thời gian ngắn và khẩn trương, Ban Dân chủ - Pháp luật đã tham mưu Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố tổ chức 2 hội nghị lấy ý kiến của lãnh đạo Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố các thời kỳ; Ủy viên Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đại diện các tổ chức thành viên; thành viên các Hội đồng tư vấn của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố và các chuyên gia, nhà khoa học... Tất cả ý kiến đóng góp đều được tổng hợp chi tiết, đầy đủ.

Trưởng ban Dân chủ - Pháp luật Phạm Ngọc Quỳnh cho biết, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố đã nhận được tổng số 469.645 ý kiến góp ý; trong đó có 356.127 ý kiến của cơ quan, tổ chức, Mặt trận Tổ quốc địa phương và 123.518 ý kiến cá nhân. Đáng chú ý, có những kiến nghị rất tập trung, tương đồng với ý kiến Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã tổng hợp, như việc sửa đổi, bổ sung Điều 110, có 364 ý kiến đề nghị giữ nguyên như Hiến pháp năm 2013 vì việc lấy ý kiến nhân dân rất quan trọng, thể hiện quyền làm chủ của nhân dân.

Hay như việc sửa đổi, bổ sung Khoản 2 Điều 115, nhiều ý kiến đề nghị giữ nguyên Hiến pháp năm 2013 vì việc chất vấn Chánh án Tòa án nhân dân, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân là cần thiết, nhằm bảo đảm hiệu quả giám sát của đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND các cấp...

“Điều này cho thấy các ý kiến góp ý có sự nghiên cứu rất chuyên tâm, trách nhiệm, vì lợi ích chung của đất nước”, Trưởng ban Dân chủ - Pháp luật Phạm Ngọc Quỳnh đánh giá.

Bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của nhân dân

Đối với hoạt động phản biện xã hội, theo ông Phạm Ngọc Quỳnh, bên cạnh sự lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố, mỗi thành viên Ban Dân chủ - Pháp luật phải có kiến thức pháp luật, trình độ chuyên môn và kỹ năng tốt. Với đòi hỏi đó, mỗi cán bộ, công chức của Ban phải chủ động nghiên cứu lĩnh vực pháp luật cần tham gia góp ý phản biện xã hội và pháp luật liên quan, đồng thời phải có cách nhìn nhận sâu sát từ thực tế. Bên cạnh đó, Ban còn nhận được sự hỗ trợ rất lớn từ thành viên các hội đồng tư vấn của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố, các chuyên gia, nhà khoa học...

Trong vai trò Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Dân chủ - Pháp luật, ông Phạm Ngọc Thảo cho rằng, để việc phản biện, góp ý kiến hiệu quả, cá nhân ông cũng như những thành viên trong Hội đồng tư vấn Dân chủ - Pháp luật, các chuyên gia, nhà khoa học phải mất nhiều công sức nghiên cứu. Không chỉ nghiên cứu một văn bản luật đó mà phải đặt văn bản đó trong hệ thống pháp luật nói chung. Thậm chí phải đánh giá tác động của việc sửa đổi, bổ sung tác động thế nào đến xã hội, đến các đối tượng mà pháp luật điều chỉnh...

Với sự nỗ lực chung, 6 tháng đầu năm 2025, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Hà Nội đã lấy ý kiến góp ý với 20 dự thảo luật, 9 dự thảo văn bản của Đảng, 23 dự thảo văn bản của chính quyền và đã tổ chức 5 hội nghị phản biện xã hội với 7 dự thảo Nghị quyết của HĐND thành phố...

Thời gian tới, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố dự kiến sẽ triển khai các cuộc giám sát độc lập từ tháng 7-2025, sau khi các đơn vị hành chính cấp xã hoàn thành việc sắp xếp. “Ngay từ bây giờ, các công việc phục vụ cho hoạt động này đã và đang được Ban Dân chủ - Pháp luật lên kế hoạch triển khai”, ông Phạm Ngọc Quỳnh thông tin.

Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Hà Nội Nguyễn Lan Hương đánh giá, Ban Dân chủ - Pháp luật có nhiều đóng góp đối với kết quả chung của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố. Trong đó, nhiều ý kiến tại hội nghị phản biện xã hội đã được cơ quan tham mưu soạn thảo dự thảo giải trình và nghiêm túc tiếp thu. Qua đó, các quyết sách của Trung ương và thành phố khi ban hành bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân; phát huy dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội và triển khai hiệu quả trong thực tiễn.

Minh Thúy