Hiệu quả từ chuyển đổi cây màu trên đất 2 lúa vụ xuân

Qua tìm hiểu, các địa phương thực hiện chuyển đổi cây màu trên đất 2 vụ lúa trong vụ xuân đều lựa chọn những loại cây có giá trị hàng hóa cao. Những năm gần đây, xã Chân Lý (Lý Nhân) luôn duy trì diện tích chuyển đổi cây màu trên đất lúa trong vụ xuân gần 100 ha, chủ yếu trồng cây dưa chuột làm nguyên liệu cho chế biến xuất khẩu. Đây đều là diện tích đất 2 vụ lúa có cốt cao, thường gặp khó khăn trong việc lấy nước đổ ải làm đất gieo cấy, ở cả 3 hợp tác xã nông nghiệp (HTXNN) trên địa bàn gồm: Tân Lý, Chân Lý, Hồng Lý. Trên vùng chuyển đổi hình thành các khu sản xuất tập trung có diện tích từ 3 – 5 ha trở lên, một số vùng rộng hơn 10 ha. Tại xã có một số hộ, nhóm hộ thuê, mượn thêm ruộng của người dân không có nhu cầu sản xuất để mở rộng diện tích trồng dưa chuột xuất khẩu từ 0,5 - 1 ha. Phần lớn sản phẩm dưa chuột đều được tiêu thụ cho 3 doanh nghiệp chế biến xuất khẩu trên địa bàn.

Ông Vũ Anh Trung, Phó Chủ tịch UBND xã Chân Lý cho biết: Chuẩn bị sản xuất vụ xuân, UBND xã chỉ đạo các HTXNN xây dựng kế hoạch diện tích chuyển đổi cây màu trên đất lúa. Yêu cầu đặt ra là những diện tích chuyển đổi phải gọn vùng nhằm thuận lợi cho quá trình phục vụ tưới tiêu và tiêu thụ sản phẩm tập trung. Các doanh nghiệp chế biến nông sản trên địa bàn được liên hệ bảo đảm thu mua toàn bộ sản phẩm cho người dân.

Làm đất trồng cây màu vụ xuân chuyển đổi trên đất lúa tại xã Văn Xá (Kim Bảng).

Huyện Lý Nhân có tổng diện tích đất lúa chuyển đổi trồng cây màu khoảng hơn 200 ha, tập trung ở nhiều địa phương, như: Trần Hưng Đạo, Bắc Lý, Nhân Chính, Nhân Bình… Trong đó, xã Nhân Nghĩa thường xuyên duy trì trồng khoảng 70 ha cây màu vụ xuân trên đất lúa chuyển đổi. Các loại cây trồng hàng hóa được lựa chọn khá đa dạng từ dưa chuột, cà chua, ngô nếp, đến rau thực phẩm các loại… Theo bà Nguyễn Thị Quyên, Phó Trưởng phòng NN & PTNT huyện Lý Nhân, sản xuất cây màu trên diện tích chuyển đổi từ đất 2 lúa đã trở thành thế mạnh tại nhiều địa phương. Cùng với sản xuất lương thực từ cấy lúa, cây màu giúp tạo việc làm và thu nhập ổn định cho lao động nông thôn.

Cũng như Lý Nhân, thời gian qua, các huyện, thành phố, thị xã trong tỉnh đều chú trọng phát triển cây màu vụ xuân được chuyển đổi trên đất 2 vụ lúa. Tại thị xã Kim Bảng, có diện tích chuyển đổi 360 ha, chiếm hơn 50% tổng diện tích cây màu vụ xuân. Trong đó, các loại cây trồng hàng hóa giá trị cao đóng vai trò chủ lực, chiếm phần lớn diện tích, như: dưa chuột, ngô nếp… Đáng chú ý, thị xã đã hình thành vùng sản xuất cây màu hàng hóa tập trung trên đất 2 lúa, như: vùng trồng dưa chuột (ở Đồng Hóa, Nhật Tân, Văn Xá…); vùng trồng ngô nếp (ở Nhật Tân, Tượng Lĩnh, Đồng Hóa…). Riêng tại xã Hoàng Tây, việc thực hiện chuyển đổi cây màu trên đất 2 lúa trong vụ xuân đã làm thay đổi tập quán canh tác của người dân. Diện tích chuyển đổi của xã duy trì hơn 10 ha, chủ yếu sản xuất cây dưa chuột. HTXDVNN quy hoạch vùng chuyển đổi toàn bộ trên diện tích đất cốt cao, thuận lợi cho tưới, tiêu. Ông Vũ Văn Khuynh, Giám đốc HTXDVNN Hoàng Tây cho biết: Chuyển đổi cây màu trên đất lúa tạo bước đột phá quan trọng trên đồng ruộng, hình thành vùng sản xuất hàng hóa giá trị cao. Hiệu quả kinh tế trên diện tích chuyển đổi cũng vượt trội so với cấy lúa truyền thống.

Từ sản xuất tại các địa phương cho thấy, những diện tích đất 2 vụ lúa chuyển đổi trồng cây màu hàng hóa trong vụ xuân đều đem lại hiệu quả kinh tế cao. Với diện tích chuyển đổi trồng dưa chuột, bình quân mỗi sào đạt khoảng 8 triệu đồng, trừ chi phí cho lợi nhuận 6 triệu đồng, cao gấp 4 lần cấy lúa. Cây ngô nếp đạt 3,5 – 4 triệu đồng/sào, đạt lợi nhuận 2,5 – 3 triệu đồng/sào, gấp gần 2 lần cấy lúa. Các loại rau, củ, quả thực phẩm đều cho hiệu quả tăng gấp từ 2 – 3 lần. Những diện tích chuyển đổi tạo thuận lợi cho quá trình sản xuất trong điều kiện nước tưới đổ ải đầu vụ gặp khó khăn; đồng thời, sản xuất cây màu trên đất 2 lúa giải quyết việc làm cho lao động nông thôn.

Bà Trần Thị Nga, Phó Chi cục trưởng Chi cục trồng trọt, Bảo vệ thực vật và Kiểm lâm (Sở NN & PTNT) đánh giá: Chuyển đổi cây màu trên đất 2 vụ lúa tạo sự đa dạng trong sản xuất cây trồng hàng hóa giá trị cao. Đây là hướng phát triển nâng cao giá trị trên diện tích canh tác. Những vùng chuyển đổi đạt bình quân hơn 200 triệu đồng/ha/năm; duy trì và cung cấp nguyên liệu cho các doanh nghiệp chế biến trên địa bàn (các sản phẩm dưa chuột, ngô nếp…). Từ hiệu quả mang lại, ngành Nông nghiệp đang tiếp tục định hướng và hỗ trợ để việc chuyển đổi có sự ổn định, đem lại hiệu quả cao hơn.

Hiệu quả từ việc chuyển đổi cây màu vụ xuân trên đất 2 vụ lúa của tỉnh đã được khẳng định, nhất là về giá trị và lợi nhuận đem lại. Từ thế mạnh kinh nghiệm, kỹ thuật sản xuất của người dân được nâng lên qua các vụ cộng với thị trường tiêu thụ nông sản được bảo đảm... đã tạo thuận lợi hơn cho quá trình phát triển sản xuất. Đây là lợi thế và là cơ sở để các địa phương hướng đến mở rộng hơn nữa diện tích chuyển đổi cây màu trên đất lúa, góp phần tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân.

Manh Hùng