Hiểu đúng về phóng sinh cuối năm

Nhộn nhịp chợ phóng sinh cuối năm

Những ngày giáp Tết, dọc con đường Hoàng Hoa Thám - nơi được xem là "chợ phóng sinh" lớn tại Hà Nội, không khí mua bán trở nên nhộn nhịp hơn bao giờ hết. Nhiều mặt hàng được bày bán phục vụ nhu cầu phóng sinh dịp cuối năm.

Không chỉ tại Hoàng Hoa Thám, chợ cá Yên Sở (Hoàng Mai) cũng tấp nập không kém. Cá chép và chim sẻ là hai mặt hàng được tìm mua nhiều nhất. Tiểu thương tại đây phải nhập hàng liên tục, thậm chí hoạt động mua bán cá chép diễn ra từ đêm hôm trước để kịp phục vụ nhu cầu tăng cao.

Chị Cao Thị Thủy Tiên - Tiểu thương chợ cá Yên Sở, quận Hoàng Mai, chia sẻ: "Giá có cao hơn so với năm ngoái, lượng người mua năm nay cũng tăng. Do ảnh hưởng của cơn bão vừa qua nên cá bị chết hoặc trôi ra sông khiến giá cao hơn."

Mặt hàng cá chép đỏ năm nay tăng nhẹ, nhưng đây vẫn là mặt hàng thiết yếu phục vụ 23 tháng Chạp nên không khí mua bán tại chợ vẫn rất sôi nổi.

Ghi nhận tại Phủ Tây Hồ, hoạt động buôn bán hàng loạt lồng chim, cá trong bể, cua, ốc… phục vụ nhu cầu phóng sinh dịp cuối năm cũng khá đầy đủ. Những chậu ốc, chậu lươn và rất nhiều lồng chim được bày bán sẵn, người mua chỉ việc mua rồi ra đối diện hồ thực hiện hành động “phóng sinh”.

Những hệ quả từ phóng sinh sai cách

Đã có không ít lần, những con cá chép bị thả sai cách xuống môi trường ô nhiễm. Chim sẻ yếu ớt không đủ sức bay, cá chết ngay khi vừa được thả, thậm chí có trường hợp bị vợt bắt lại ngay sau đó.

Phóng sinh vốn là một hành động nhân văn, một cách để giải thoát sinh linh và cầu mong bình an. Nhưng khi việc này bị thực hiện sai cách và thương mại hóa, ý nghĩa tốt đẹp ban đầu không chỉ bị phai nhạt mà còn gây áp lực nặng nề lên môi trường tự nhiên.

TS. Đinh Đức Tiến - Giảng viên Khoa Lịch sử, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân Văn, Đại học Quốc gia Hà Nội, cho biết: "Không phải lúc nào chúng ta cũng có cơ hội tiếp cận những loài động vât đó trong tự nhiên nên chúng ta mua từ những người đã bắt được để phóng sinh, trao thêm một cơ hội sống sót cho con vật đó. Tuy nhiên, điều tôi cho rằng không hay ở đây, đó chính là một số người lợi dụng vấn đề này để cố tình đi bắt, coi con vật là một sản phẩm mang tính chất thương mại và bán cho những người có nhu cầu phóng sinh. Khi chúng ta bắt, vô tình đã gây ra sự hoảng sợ cho các loài động vật. Ở góc độ nào đó, các loài động vật sau khi được thả ra tự nhiên sẽ không còn bình thường vì chúng đã phải chịu những tương tác nhất định."

Để phóng sinh trở lại với đúng nghĩa ban đầu

Tục phóng sinh bắt nguồn từ tư tưởng của đạo Phật và họ coi rằng, tất cả các động vật trong tự nhiên cũng như con người. Theo tinh thần về tư tưởng của đạo Phật, họ mong muốn con người sẽ bớt đi việc giết hại động vật hoặc làm phương hại đến các loài động vật khác nhau, vì quan niệm niệm của Phật là mọi chúng sinh đều bình đẳng. Từ chuyện không gây sát sinh như vậy dẫn đến vấn đề, nếu như chúng ta bắt được một con vật nào trong tự nhiên, thay vì chúng ta sát sinh, giết con vật đó thì chúng ta mở lòng từ bi, mở cái tâm thiện để phóng sinh loại động vật đấy đi.

Mục đích của việc phóng sinh là để trao cho con vật đấy có thêm một sơ hội sống sót. Nhưng nhiều người lợi dụng vào việc đó, cố tình đi bắt nhằm kiếm lời cho bản thân. Khi làm như vậy, vô tình con người đã làm mất đi ý nghĩa ban đầu của việc phóng sinh.

TS. Đinh Đức Tiến - Giảng viên Khoa Lịch sử, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân Văn, Đại học Quốc gia Hà Nội, cho hay: "Phóng sinh gắn liền với hoạt động đời sống, tôn giáo, tín ngưỡng và đây là một nhu cầu về tâm linh của người dân. Chính vì vậy, chúng ta không thể đem ra thảo luận rằng họ sai hay đúng vì đó là nhu cầu của cá nhân và chúng ta phải tôn trọng nhu cầu của họ."

Trong quá trình phóng sinh, người dân cần phải tìm hiểu trước về phong tục này, có như vậy chúng ta mới biết được hành vi nào đúng, hành vi nào sai và biết được mục đích ban đầu của việc phóng sinh. Từ đó, người dân mới có hành động đúng, thực hiện các nghi thức phóng sinh theo đúng tập tục truyền thống tốt đẹp.

Phan Quỳnh