Hiểu đúng để bệnh nhân đột quỵ hưởng giờ vàng

Trung bình mỗi năm, Bệnh viện Gang thép tiếp nhận từ 50-60 bệnh nhân đột quỵ.

Bác sĩ Nguyễn Tá Tâm, Trưởng khoa Cấp cứu - hồi sức - chống độc (Bệnh viện Gang thép) chia sẻ: Những năm gần đây, trung bình mỗi năm, Bệnh viện Gang thép tiếp nhận từ 50-60 bệnh nhân đột quỵ. Trong đó, mùa đông là thời điểm gia tăng mạnh nhất số ca bệnh. Có ngày, chúng tôi tiếp nhận tới 3-4 ca đột quỵ. Các ca bệnh chủ yếu là người cao tuổi, có bệnh lý nền như tiểu đường, tăng huyết áp, rối loạn lipid máu…

Các biểu hiện thường thấy ở bệnh nhân đột quỵ là: Khuôn mặt bị mất cân đối, yếu liệt mặt, một bên mặt bị chảy xệ, cười méo mó; đột ngột cử động khó khăn hoặc không thể cử động tay chân, liệt một bên cơ thể; đột ngột nhức đầu dữ dội hay chóng mặt, không thể ngồi hay đi đứng bình thường; mắt mờ; nói ngọng…

Việc nắm bắt các biểu hiện cơ bản của bệnh rất quan trọng để mỗi người trong chúng ta biết được sự cần thiết phải đưa bệnh nhân đi cấp cứu trong giờ vàng - một trong những yếu tố quyết định đến hiệu quả của việc điều trị sau này. Theo đó, giờ vàng được xác định là từ 3-4,5 giờ sau khi người bệnh có các triệu chứng khởi phát. Thay vì đánh gió, đánh cảm hay để người bệnh tại nhà nghỉ ngơi.., cần phải đưa bệnh nhân đến ngay cơ sở y tế có đủ năng lực để được điều trị. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc, vì nếu không rất dễ làm cho tình trạng bệnh của bệnh nhân thêm trầm trọng.

Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Tá Tâm: Hiện nay, trong dân gian có truyền nhau 1 loại “thuốc” có tên là An Cung để phòng chống đột quỵ. Trên thực tế, đây không phải là thuốc, mà là một dạng thực phẩm chức năng. Tuy nhiên, người dân không nên sử dụng An Cung tùy tiện, nếu không sẽ rất nguy hại. 2 nguyên nhân chính dẫn đến đột quỵ, đó là dạng tắc mạch và dạng vỡ mạch. Nếu người bệnh bị vỡ mạch mà lại uống viên An Cung sẽ càng khiến tình trạng bệnh trở nên nặng nề, thậm chí có thể dẫn đến tử vong. Vì thế, tất cả các trường hợp bị đột quỵ đều phải được tiến hành chụp chiếu để xác định nguyên nhân, từ đó bác sĩ mới đưa ra phương pháp điều trị thích hợp.

Còn theo bác sĩ Trần Văn Tuấn, Khoa Thần kinh và Trung tâm Đột quỵ Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên: Mặc dù đã được nâng cao hơn nhưng hiểu biết của người dân về đột quỵ vẫn còn có những hạn chế. Có người hiện vẫn cho rằng, sau khi xảy ra đột quỵ, sẽ có thuốc chống đột quỵ. Đó là quan niệm chưa đúng. Các bệnh lý gây ra đột quỵ hiện nay rất nhiều, bao gồm: tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu… Do vậy, muốn phòng đột quỵ thì chúng ta phải phòng tốt các yếu tố nguy cơ đó.

Tại một số nước như Trung Quốc, Hàn Quốc…, người dân đều không sử dụng những loại thuốc “chống đột quỵ”, mà đều đưa người bệnh đến các cơ ở y tế có đủ năng lực về chuyên môn và kỹ thuật để chụp cắt lớp vi tính, chụp cộng hưởng từ, nhằm xác định nguyên nhân, do chảy máu hay tắc mạch, để có hướng xử trí.

Một khuyến cáo khác cũng rất quan trọng đó là các bệnh nhân sau đột quỵ cần chú ý tập phục hồi chức năng ngay khi ổn định và giai đoạn được cho là tốt nhất cho sự phục hồi chính là 3 tháng đầu sau đột quỵ. Đừng nghe những lời khuyên của những người không có chuyên môn mà tìm đến các phương pháp điều trị khác, để rồi bỏ qua giai đoạn này sẽ khiến khả năng phục hồi của người bệnh bị hạn chế, thậm chí mất khả năng phục hồi.

Bà Kiều Thị Đông (xã Xuân Phương, huyện Phú Bình) là bệnh nhân bị đột quỵ lần 2, đang được điều trị tại Bệnh viện Gang Thép: Cả 2 lần tôi đều bị tắc mạch máu não. Lần đầu là cách đây 3 năm. Khi đó, tôi đang đi gặt thì tự nhiên thấy tê bì hết tay, sau đó được gia đình đưa đi cấp cứu. Lúc đến viện thì tôi đã bị liệt nửa người. Nhưng rất may, tôi được gia đình đưa đến viện trong giờ vàng và tôi kiên trì tập phục hồi chức năng nửa tháng nên tôi đã khỏe lại bình thường. Lần này, tôi cũng bị tê tay như lần trước nhưng chưa bị liệt và cũng được đưa đi cấp cứu ngay. Sau chụp chiếu, tôi được bác sĩ tiêm thuốc tiêu sợi huyết nên sau 5 ngày điều trị, sức khỏe của tôi đã dần hồi phục và có thể được ra viện trong 2-3 ngày tới.

Có thể nói, bất cứ loại bệnh nào cũng vậy, việc tìm hiểu để nâng cao nhận thức phòng và xử trí đều rất có ý nghĩa trong việc điều trị sau này. Với bệnh đột quỵ thì lại càng cần thiết. Do đó, mỗi người dân cần tự nâng cao ý thức tìm hiểu và phòng bệnh. Khi không may đã bị đột quỵ, thì khả năng tái diễn rất cao. Do đó, theo các bác sĩ, người bệnh cần kiểm soát tốt các yếu tố tái phát bệnh như đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, huyết áp…; có chế độ ăn uống lành mạnh, hợp lý; kiểm soát tốt cân nặng; luyện tập thể dục đều đặn và đặc biệt là chấp hành tốt việc khám sức khỏe định kỳ, dùng thuốc đều đặn nếu được bác sĩ chỉ định…

Hạ Liên