'Hiệp sĩ Dế Mèn' xuất hiện sau 2 năm vắng bóng

Giải thưởng Thiếu nhi Dế Mèn là giải thưởng nghệ thuật thường niên do báo Thể thao và Văn hóa sáng lập từ năm 2020, nhằm trao cho các sáng tác, trình diễn nghệ thuật xuất sắc “của” thiếu nhi, hoặc “vì” thiếu nhi. Các hạng mục của giải gồm: 01 Giải thưởng Lớn mang tên Hiệp sĩ Dế Mèn (Cricket Knight); một số giải đồng hạng mang tên Khát vọng Dế Mèn (Cricket Desire), cùng các tặng thưởng khác do Hội đồng Giám khảo đề xuất từng năm. Trải qua 3 mùa giải, đã có 1 giải Hiệp sĩ Dế Mèn được trao cho nhà văn Nguyễn Nhật Ánh (2020) và 14 giải Khát vọng Dế Mèn được trao cho các văn nghệ sĩ trong và ngoài nước, trong đó có 4 tác giả là thiếu nhi.

Mùa giải lần thứ 4 năm nay đã thu hút 121 tác phẩm/chùm tác phẩm được sáng tác, hoàn thiện hoặc công bố trong khoảng thời gian từ 1/1/2022 - 20/4/2023. Qua 2 vòng chấm từ 25/4 - 11/5, Ban sơ khảo gồm 8 thành viên đã thảo luận và cho điểm để công bố Top 10 tác phẩm xuất sắc nhất vào Vòng Chung khảo.

Ban tổ chức trao bằng chứng nhận Top 10 chung khảo Dế Mèn lần 4 - 2023

Tới ngày 22/5, Hội đồng Giám khảo do nhà thơ Trần Đăng Khoa, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam làm Chủ tịch, cùng 5 thành viên gồm: PGS-TS Văn Giá, nhà thơ - nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha, họa sĩ Thành Chương, họa sĩ Lê Linh và nhà báo Lê Xuân Thành, đã tổ chức phiên chấm chung khảo cuối cùng, thảo luận về từng tác phẩm và cho điểm để chọn ra các giải thưởng. Có thể thấy, giải Dế Mèn năm nay đã phát hiện và vinh danh 2 tác giả nhí với những tác phẩm được đánh giá cao, với những phẩm chất sáng tạo chuyên nghiệp sớm được bộc lộ.

Trần Đức Tiến sinh năm 1953 tại huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam, hiện đang sống ở Bà Rịa - Vũng Tàu. Ông viết cho cả thiếu nhi và người lớn. Khá nhiều tác phẩm của ông đã được đưa vào sách giáo khoa như Giọt sương đêm (Ngữ Văn 6, tập 1, bộ Chân trời sáng tạo), Cá chuồn tập bay (Tiếng Việt 2, tập 2, bộ Chân trời sáng tạo), Bạn nhỏ trong nhà (Tiếng Việt 3, tập 1, bộ Kết nối tri thức), Hoa cúc áo (Tiếng Việt 4, tập 2, bộ Chân trời sáng tạo), Chân trời cuối phố (Tiếng Việt 4, tập 1, bộ Kết nối tri thức)…

"A lô!... Cậu đấy à?" - tác phẩm mới nhất của ông được đưa vào xét giải Dế Mèn năm nay (lọt vào Top 10 chung khảo) - là sáng tác tiếp theo của cuốn đồng thoại nổi tiếng Xóm Bờ Giậu (2019). Theo tiêu chí của giải Dế Mèn được công bố trong Báo cáo Tổng kết của Hội đồng Giám khảo mùa giải thứ nhất năm 2020 thì hạng mục Giải thưởng Lớn - Hiệp sĩ Dế Mèn vẫn giữ tiêu chí quan trọng nhất là trao cho tác giả có “sáng tác, trình diễn nghệ thuật - giải trí xuất sắc trong năm”, đồng thời có bề dày sáng tác, cống hiến cho thiếu nhi trong cả sự nghiệp của mình.

Tổng Giám đốc TTXVN Vũ Việt Trang trao giải Hiệp sĩ Dế Mèn cho Nhà văn Trần Đức Tiến

Gia tài tác phẩm cho thiếu nhi của Trần Đức Tiến, bên cạnh "A lô!... Cậu đấy à?" (NXB Kim Đồng, 2022), còn có 10 cuốn giúp ông đủ điều kiện để được “tấn phong” Hiệp sĩ Dế Mèn - giải thưởng danh giá dành cho cả sự nghiệp vì thiếu nhi của một nghệ sĩ. Khi được hỏi “Ông vẫn tiếp tục sáng tác cho thiếu nhi chứ?”, “Hiệp sĩ Dế Mèn” Trần Đức Tiến khảng khái: “Chắc chắn rồi! Chừng nào còn gõ ra chữ thì còn viết cho thiếu nhi”.

Về bộ tranh của Hoàng Nhật Quang (11 tuổi), họa sĩ Thành Chương, thành viên Hội đồng Giám khảo, nhận xét: “Tôi xem bộ tranh này hơi bất ngờ. Bởi tạo hình cũng như các ý tưởng của tác giả nhí này rất phong phú. Không nghĩ cháu còn ít tuổi như thế. Việc đánh giá cháu ở hiện tại chỉ là một phần nhỏ, cái chính là thấy được tương lai cháu sẽ phát triển. Với họa sĩ nhí này, năng lực (năng khiếu) về tạo hình, trí tưởng tượng cũng như sự làm việc với những bức tranh lớn, tôi nghĩ cháu sẽ còn đi rất xa. Đây là trường hợp tôi đánh giá rất cao và tôi rất thích loạt tranh của cháu”.

Họa sĩ Thành Chương chia sẻ về giải Khát vọng Dế Mèn Hoàng Nhật Quang

Với các tác phẩm của Thụy Phương (10 tuổi), nhà phê bình, PGS-TS Văn Giá, thành viên Hội đồng Giám khảo, nhận xét: "Thụy Phương có sức viết đáng nể so với độ tuổi, văn phong chỉn chu, kỹ lưỡng, với những câu văn chững chạc, chuyên nghiệp. Đây cũng là tín hiệu đáng quý cho tương lai của tác giả nhí này".

Đánh giá chung về giải thưởng năm nay, nhà thơ Trần Đăng Khoa, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Giám khảo, khẳng định: Việc giải năm nay tìm được 1 Hiệp sĩ Dế Mèn, 4 Khát vọng Dế Mèn và 2 Tặng thưởng của Hội đồng Giám khảo là một kết quả khá toàn diện. Qua 4 mùa tổ chức, Giải thưởng Thiếu nhi Dế Mèn ngày càng chuyên nghiệp hơn, thu hút được sự chú ý, sự sáng tạo của đông đảo văn nghệ sĩ và thiếu nhi. Có rất nhiều tác phẩm tốt từ giải thưởng này đã góp thêm sự phong phú vào kho tàng nghệ thuật thiếu nhi. Và cứ mỗi năm, tác phẩm lại nhiều hơn, người tham gia đông đảo hơn và tác phẩm xem ra cũng chất lượng hơn. Đó là điều rất đáng mừng”./.

Kim Nhung/VOV.VN