Hé mở bí mật cổ đại dưới tuyến đường sắt Metro thế kỷ của Hy Lạp

Giảm tắc nghẽn, bảo vệ môi trường

Buổi lễ khai trương diễn ra trong thời tiết mưa gió và lạnh giá nhưng hàng chục nghìn người dân thành phố vẫn nô nức đổ về để chứng kiến sự kiện lịch sử này và trải nghiệm tàu.

Tàu điện ngầm Thessaloniki đỗ tại nhà ga. Ảnh: CNN.

Hình ảnh 13 nhà ga chật cứng hành khách háo hức trải nghiệm đủ để thấy người dân địa phương đã mong chờ dự án này đến mức nào.

Tại buổi lễ, Tổng thống Hy Lạp Katerina Sakellaropoulou, Thủ tướng Kyriakos Mitsotakis cùng Bộ trưởng Giao thông và Cơ sở hạ tầng Christos Staikouras đã nhấn nút xanh để chính thức đưa hệ thống vào vận hành.

Tuyến tàu điện ngầm gồm 13 nhà ga được kỳ vọng không chỉ giúp khắc phục tình trạng tắc nghẽn giao thông, mà còn góp phần bảo vệ môi trường.

Hiện nay, Thessaloniki thường xuyên đối mặt với ùn tắc. Kể từ khi dừng hoạt động xe điện cách đây 67 năm, phương tiện giao thông công cộng ở phía Bắc Hy Lạp chỉ có xe buýt. Trong khi đó, số lượng cư dân thành phố tăng đều đặn từ khoảng 290.000 người ở năm 1950 lên tổng cộng 1,03 triệu người hiện nay, bao gồm cả khu vực xung quanh.

Do đó, việc xây dựng hệ thống tàu điện ngầm là rất cấp thiết. Tuyến metro mới dự kiến phục vụ khoảng 254.000 lượt hành khách mỗi ngày, qua đó, ước tính có thể giảm 57.000 phương tiện cá nhân lưu thông.

Trong tương lai, với kế hoạch mở rộng thêm 5 trạm về phía Đông vào năm 2025 và các kết nối mở rộng về phía Tây cùng sân bay Macedonia, hệ thống metro Thessaloniki được kỳ vọng tiếp tục thay đổi diện mạo và nâng cao chất lượng sống cho người dân nơi đây.

Bí mật cổ đại

Để có được tuyến tàu điện ngầm này, Hy Lạp trải qua hàng chục năm sóng gió. Dự án tuyến tàu điện ngầm Thessaloniki được lên kế hoạch từ hơn một thế kỷ trước nhưng đến năm 1976, dự án mới được phê duyệt ngân sách khảo sát.

Một vị trí khảo cổ được gìn giữ ngay bên trong nhà ga tàu điện ngầm ở Thessaloniki.

Đường hầm đầu tiên được đào vào năm 1986 nhưng phải đến năm 1999, người dân mới lần đầu tiên nhìn thấy dòng chữ "Metro sắp đến gần bạn" xuất hiện trên băng-rôn tại Hội chợ Thương mại quốc tế Thessaloniki.

Sau gần 50 năm kể từ khi được khảo sát, dự án đối mặt với hành trình dài đằng đẵng đầy chông gai, liên tục bị trì hoãn. Từ các vụ kiện tụng pháp lý, tranh chấp bất động sản, đến việc phát hiện các di tích khảo cổ quan trọng, tất cả đều ảnh hưởng đến tiến độ và thiết kế của công trình.

Mãi đến năm 2003, Hy Lạp mới bắt tay xây dựng một cách nghiêm túc nhưng lại gặp trở lại lớn khi trong quá trình đào hầm làm đường sắt đã khai quật một kho báu cổ vật lớn nằm im lìm dưới thành phố triệu dân.

Khi khoan sâu dưới lòng đất, người ta đã tìm thấy tàn tích của thành phố vào thế kỷ thứ 6, từng đông đúc, náo nhiệt với dấu vết của rất nhiều cửa hàng. Chính vì những phát hiện này mà nhiều người phản đối kịch liệt việc tạm thời di dời cổ vật để hoàn thành việc đào đường hầm và xây dựng nhà ga.

Năm 2013, dự án gần như bị bỏ dở, nhưng đến năm 2015, Hội đồng Khảo cổ học Trung ương đồng ý tháo dỡ các cổ vật và di dời đến một nhà ga Venizelos. Tổng cộng có hơn 300.000 phát hiện khảo cổ, phần nhiều trong số đó hiện đang được trưng bày tại nhiều nhà ga dọc theo tuyến chính.

Để tránh ảnh hưởng tới cổ vật, đường hầm phải được khoan sâu hơn so với kế hoạch ban đầu, làm tăng thêm chi phí và chậm trễ. Bộ trưởng Bộ giao thông và Cơ sở hạ tầng Staikouras thừa nhận dự án đã đối mặt với sự chậm trễ đáng kể và nhiều thách thức.

Tiêu tốn 3 tỷ euro

Giới chức chính phủ cho biết, tổng mức đầu tư của tuyến tàu điện ngầm đầu tiên cho đến nay đã lên tới 3 tỷ euro và phần lớn tuyến thứ hai vẫn đang trong quá trình xây dựng, dự kiến được bàn giao trong một năm.

Tàu điện ngầm Thessaloniki là sự kết hợp độc đáo giữa hiện đại và lịch sử.

Người dân địa phương sau nhiều năm phải lỡ hẹn với tàu điện ngầm, từng coi đây như trò đùa cho sự trễ hẹn của bộ máy hành chính và những lời hứa không thực hiện được, nay vô cùng bất ngờ khi biết dự án đã hoàn thành.

Không chỉ là phương tiện giao thông hiện đại, tuyến tàu điện ngầm Thessaloniki còn là biểu tượng của sự kết nối giữa quá khứ và hiện tại.

Những hiện vật quý giá được trưng bày cẩn thận bên ngoài nhà ga, dưới lớp kính bảo vệ, mang đến cho hành khách một trải nghiệm văn hóa độc đáo ngay giữa lòng thành phố. Tại ga trung tâm Eleftherios Venizelos, hành khách có thể chiêm ngưỡng hơn 300.000 hiện vật được khai quật trong suốt quá trình xây dựng.

"Dự án này mang đến sự kết hợp giữa cổ đại và hiện đại, tích hợp di sản khảo cổ học với cơ sở hạ tầng tàu điện ngầm. Mỗi khi bước xuống tàu, hành khách đã đi những lớp trầm tích của thời gian, nơi quá khứ và tương lai hòa quyện để viết nên chương mới cho thành phố", ông Christos Staikouras chia sẻ với báo giới.

Trang Trần