Hệ lụy từ vụ rò rỉ tin nhắn Signal và chiến thuật 'chơi chữ' của Nhà Trắng

Vụ bê bối rò rỉ thông tin mật trên nhóm chat Signal đang thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận Mỹ và quốc tế. Ảnh: CNN.

Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang phải đối mặt với làn sóng chỉ trích mới sau khi tạp chí The Atlantic công bố bản ghi đầy đủ hơn về một cuộc trò chuyện nhóm trên ứng dụng Signal trong hôm 26/3.

Bản ghi mở rộng này phơi bày những cuộc thảo luận kín giữa các quan chức an ninh quốc gia hàng đầu nước Mỹ, bao gồm các thành viên nội các và các cố vấn cấp cao tại Nhà Trắng. Trong cuộc trò chuyện, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth đã tiết lộ chi tiết về một chiến dịch quân sự quan trọng của Mỹ – chỉ 2 giờ trước khi lực lượng Mỹ tiến hành tấn công vào lực lượng Houthi ở Yemen. Vụ rò rỉ xảy ra khi Cố vấn An ninh Quốc gia Michael Waltz vô tình thêm Jeffrey Goldberg, Tổng biên tập The Atlantic, vào nhóm chat trên Signal – một ứng dụng nhắn tin thông thường.

Hôm thứ Tư, Nhà Trắng tiếp tục khẳng định rằng những thông tin được chia sẻ không thuộc diện mật, đồng thời cáo buộc The Atlantic đã cố tình thổi phồng mức độ nghiêm trọng của vụ việc khi gọi đó là tiết lộ “kế hoạch tác chiến.” Để đáp trả, The Atlantic đã công bố thêm nhiều tin nhắn, nhằm phản bác tuyên bố của chính quyền rằng nội dung này không được phân loại là tài liệu mật.

Các tin nhắn cho thấy ông Hegseth đã công khai thời điểm chính xác mà các chiến đấu cơ Mỹ cất cánh để thực hiện cuộc tấn công. Đây là một thông tin cực kỳ nhạy cảm, có thể đe dọa trực tiếp đến tính mạng phi công trên chiến trường. Theo quy trình thông thường, Lầu Năm Góc chỉ chia sẻ những thông tin như vậy qua các kênh liên lạc bảo mật của chính phủ.

Vụ việc đã làm bùng lên làn sóng chỉ trích từ phe Dân chủ, với nhiều nghị sĩ kêu gọi ông Hegseth từ chức.

Nhà Trắng phản ứng ra sao?

Thay vì tập trung giải thích về bản chất vụ rò rỉ, Nhà Trắng dường như đang cố gắng đánh lạc hướng dư luận bằng cách công kích cá nhân nhà báo đã đưa tin.

Ngay sau khi bản ghi chi tiết hơn được công bố, Thư ký Báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt đã lên mạng xã hội X tuyên bố rằng điều này chứng minh The Atlantic đã thổi phồng vụ việc.

“The Atlantic phải thừa nhận: Đây KHÔNG phải là ‘kế hoạch tác chiến’”, bà Leavitt viết. “Toàn bộ câu chuyện này chỉ là một trò lừa bịp khác do một kẻ ghét ông Trump dàn dựng với lối đưa tin giật gân”.

Tuy nhiên, mâu thuẫn nảy sinh khi trong cùng một báo cáo, chính bà Leavitt lại viện dẫn lý do “thông tin nhạy cảm” để phản đối việc The Atlantic công bố nội dung tin nhắn. Thực tế, ông Goldberg từng quyết định không công bố một số tin nhắn trong chuỗi hội thoại ban đầu, vì ông cho rằng chúng chứa thông tin có tính nhạy cảm cao.

Trong khi đó, Tổng thống Trump tiếp tục khẳng định nội dung cuộc trò chuyện không có gì đáng lo ngại.

“Đây không phải là tài liệu mật”, ông Trump tuyên bố trong cuộc họp với các đại sứ Mỹ tại Nhà Trắng hôm thứ Ba.

Báo cáo của The Atlantic cũng làm dấy lên những lo ngại về việc các quan chức chính quyền sử dụng Signal – một nền tảng nhắn tin không an toàn . Đáp lại, bà Leavitt bác bỏ những lo ngại này, khẳng định rằng các luật sư của Nhà Trắng đã phê duyệt việc sử dụng ứng dụng này.

Hôm thứ Ba, ông Trump nhấn mạnh rằng vụ rò rỉ trên Signal là một cơ hội để rút kinh nghiệm về “các lỗ hổng công nghệ.” Tuy nhiên, ông không loại trừ khả năng tiếp tục sử dụng ứng dụng này trong tương lai, dù thừa nhận rằng chính quyền có thể buộc phải tìm đến các lựa chọn khác an toàn hơn.

Hôm thứ Tư, bà Leavitt tiếp tục bảo vệ Signal, gọi đây là “một ứng dụng đã được phê duyệt” và mô tả nó như “một phương thức liên lạc an toàn và hiệu quả”.

Nhà Trắng cố gắng hạ thấp mức độ nghiêm trọng của vụ việc. Ảnh: NYTimes.

Chiến thuật của Nhà Trắng

Khi đối mặt với sức ép ngày càng lớn từ dư luận, Nhà Trắng đã lựa chọn một chiến thuật phòng thủ quen thuộc: chơi chữ.

Trong cuộc phản bác hôm thứ Tư, chính quyền Mỹ tập trung vào việc diễn giải ngôn từ, nhằm làm giảm mức độ nghiêm trọng của những thông tin bị rò rỉ. Các quan chức Nhà Trắng khẳng định nội dung cuộc trao đổi không thể được xem là “kế hoạch chiến tranh” như The Atlantic mô tả trong bài viết hôm đầu tuần, mà chỉ là “kế hoạch tấn công” – cách gọi mà tờ báo này sử dụng trong bài viết hôm thứ Tư.

Tuy nhiên, sự khác biệt giữa hai thuật ngữ này dường như chỉ mang tính kỹ thuật. Việc ông Hegseth tiết lộ thông tin chi tiết đồng nghĩa với việc khi các phi công Mỹ cất cánh, dữ liệu về hoạt động của họ đã xuất hiện trên một ứng dụng nhắn tin thông thường.

Điều này khiến các chuyên gia quốc phòng không khỏi sửng sốt. Họ cho rằng mức độ chi tiết của thông tin bị lộ là đáng báo động – điều mà The Atlantic cũng đã chỉ ra.

“Nếu tin nhắn này rơi vào tay một đối tượng thù địch với lợi ích của Mỹ – hoặc đơn giản chỉ là một người bất cẩn nhưng có quyền truy cập mạng xã hội – thì lực lượng Houthi đã có đủ thời gian để chuẩn bị trước cho đợt tấn công nhằm vào căn cứ của họ”, bài báo viết. “Hậu quả đối với các phi công Mỹ có thể đã thảm khốc”.

Nhằm dập tắt tranh cãi, Nhà Trắng đã chia sẻ một bài đăng trên nền tảng X của ông Waltz, trong đó ông nhấn mạnh những gì chính quyền muốn công chúng tin tưởng.

“Không có tọa độ”, ông viết. “Không có nguồn tin hay phương pháp. KHÔNG CÓ KẾ HOẠCH CHIẾN TRANH. Các đối tác nước ngoài đã được thông báo rằng cuộc tấn công sắp diễn ra. KẾT LUẬN: Tổng thống Trump đang bảo vệ nước Mỹ và lợi ích của chúng ta”.

Tại cuộc họp báo ở Nhà Trắng, bà Leavitt nhấn mạnh rằng ông Hegseth đã xác định thông tin được chia sẻ không thuộc diện mật. Khi bị truy vấn về mức độ nhạy cảm của nội dung, bà Leavitt chỉ gọi đó là một “cuộc thảo luận chính sách nhạy cảm”.

Tổng thống Trump, trong cuộc phỏng vấn với NBC News hôm thứ Ba, cũng lên tiếng bênh vực ông Waltz, khẳng định rằng vị cố vấn an ninh quốc gia này sẽ không phải chịu bất kỳ hậu quả nào. “Michael Waltz đã rút ra bài học, và ông ấy là một người tốt”, ông Trump nói.

Tuy nhiên, trong cuộc phỏng vấn với Newsmax cùng ngày, ông Trump lại đổ lỗi vụ rò rỉ cho một nhân viên cấp thấp trong nhóm của ông Waltz. Trái lại, chính ông Waltz – khi xuất hiện trên Fox News – đã nhận toàn bộ trách nhiệm về sự việc này và khẳng định không có nhân viên nào liên quan.

Sáng thứ Tư, bà Leavitt tiếp tục né tránh câu hỏi về việc liệu có ai sẽ bị mất việc vì vụ rò rỉ hay không.

“Điều tôi có thể khẳng định chắc chắn là tôi vừa thảo luận với tổng thống về vấn đề này, và ông ấy vẫn đặt trọn niềm tin vào đội ngũ an ninh quốc gia của mình,” bà nói.

Giới chức Mỹ tham gia phiên điều trần trước Quốc hội về vụ bê bối rò rỉ đoạn chat trên Signal. Ảnh: NYTimes.

Quốc hội vào cuộc điều tra

Sự việc nhanh chóng thu hút sự chú ý của các nghị sĩ, buộc giới chức tình báo phải ra điều trần trước Quốc hội.

Hôm thứ Tư, Ủy ban Tình báo Hạ viện đã tổ chức một phiên điều trần đặc biệt trong bối cảnh căng thẳng gia tăng xoay quanh vụ rò rỉ thông tin.

Các nghị sĩ Dân chủ tập trung chất vấn bà Tulsi Gabbard, Giám đốc Tình báo Quốc gia, và ông John Ratcliffe, Giám đốc CIA, về nội dung những tin nhắn trên ứng dụng Signal.

Dân biểu Jim Himes, thành viên cấp cao của đảng Dân chủ trong ủy ban, gọi vụ rò rỉ là “một lỗ hổng an ninh nghiêm trọng.” Ông cảnh báo rằng những tin nhắn này có thể đã bị Nga hoặc Trung Quốc chặn được và chuyển giao cho lực lượng Houthi.

“Chỉ có sự may mắn mới giúp chúng ta không phải đau xót tưởng niệm những phi công đã hy sinh vào lúc này”, ông Himes nói.

Tuy nhiên, bà Gabbard khẳng định rằng không có thông tin mật nào bị lộ qua những tin nhắn trên Signal. “Không có tọa độ, không có nguồn tin, không có phương pháp, cũng không có kế hoạch chiến tranh nào được chia sẻ,” bà tuyên bố.

Bà cũng nhắc đến một vụ kiện được đệ trình hôm thứ Ba, yêu cầu tòa án ra lệnh bảo toàn toàn bộ tin nhắn trong nhóm chat Signal, đồng thời nói rằng điều này hạn chế phạm vi thông tin mà bà có thể công khai.

Trong khi đó, ông Ratcliffe khẳng định những nội dung vừa được công bố không chứng minh rằng ông đã chia sẻ thông tin mật.

“Lập trường của tôi không thay đổi”, ông nói. “Tôi đã sử dụng một kênh liên lạc phù hợp để trao đổi thông tin nhạy cảm. Điều đó hoàn toàn được phép. Tôi không hề chuyển giao bất kỳ thông tin mật nào”.

Phe Dân chủ tỏ ra giận dữ trước vụ việc và đang thúc đẩy các cuộc điều tra về việc rò rỉ thông tin nhạy cảm. Một số nghị sĩ cũng kêu gọi ông Hegseth từ chức.

Trong khi đó, các nghị sĩ Cộng hòa tại phiên điều trần ở Hạ viện phần lớn tránh đề cập đến vụ rò rỉ trên Signal. Thay vào đó, họ tập trung vào chương trình nghị sự đã được lên lịch từ trước – thảo luận về những mối đe dọa tổng thể đối với an ninh quốc gia.

Nhật Anh