Hậu quả pháp lý khi đình chỉ giải quyết vụ án dân sự
Đình chỉ giải quyết vụ án dân sự là quyết định của tòa án ngừng tiến hành mọi hoạt động tố tụng trong việc giải quyết một vụ án dân sự đã được thụ lý, khi có căn cứ do pháp luật quy định. Căn cứ cho việc đình chỉ này được quy định cụ thể trong Bộ luật Tố tụng dân sự (BLTTDS) năm 2015, tại các Điều 217, 218, và 219. Đối với các trường hợp sau đây, tòa án có thể tự ban hành quyết định đình chỉ giải quyết vụ án dân sự:
- Nguyên đơn hoặc bị đơn là cá nhân đã qua đời mà quyền, nghĩa vụ của họ không được thừa kế.
- Cơ quan hoặc tổ chức đã giải thể, phá sản mà không có cá nhân hoặc tổ chức nào kế thừa quyền, nghĩa vụ tố tụng của họ.
- Người khởi kiện rút toàn bộ yêu cầu khởi kiện hoặc đã bị triệu tập hợp lệ lần thứ hai mà vẫn vắng mặt, trừ khi có yêu cầu xét xử vắng mặt hoặc vì sự kiện bất khả kháng, trở ngại khách quan.
- Đã có quyết định mở thủ tục phá sản đối với doanh nghiệp, hợp tác xã là một bên trong vụ án và việc giải quyết vụ án có liên quan đến nghĩa vụ, tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã đó.
- Nguyên đơn không nộp tiền tạm ứng chi phí định giá tài sản và chi phí tố tụng khác theo quy định của BLTTDS. Nếu bị đơn yêu cầu phản tố và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan yêu cầu độc lập nhưng không nộp tiền tạm ứng chi phí, tòa án cũng có thể đình chỉ việc giải quyết yêu cầu phản tố hoặc yêu cầu độc lập.
- Trường hợp đương sự yêu cầu áp dụng thời hiệu trước khi tòa án cấp sơ thẩm ra bản án, quyết định giải quyết vụ án và thời hiệu khởi kiện đã hết.
- Các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 192 của BLTTDS mà tòa án đã thụ lý. Các trường hợp khác theo quy định của pháp luật.
Khi nguyên đơn rút toàn bộ yêu cầu khởi kiện hoặc đã được triệu tập hợp lệ lần thứ hai mà vẫn vắng mặt không có lý do chính đáng, không đề nghị xét xử vắng mặt và trong vụ án đó có bị đơn yêu cầu phản tố, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập, thì quy trình giải quyết như sau:
- Bị đơn rút toàn bộ yêu cầu phản tố và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan rút toàn bộ yêu cầu độc lập: Tòa án sẽ ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án.
- Bị đơn không rút hoặc chỉ rút một phần yêu cầu phản tố: Tòa án sẽ ra quyết định đình chỉ giải quyết đối với yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn; trong trường hợp này, bị đơn trở thành nguyên đơn và nguyên đơn trở thành bị đơn.
- Trong trường hợp bị đơn rút toàn bộ yêu cầu phản tố, và người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan không rút hoặc chỉ rút một phần yêu cầu độc lập, tòa án sẽ ra quyết định đình chỉ giải quyết đối với yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn và yêu cầu phản tố của bị đơn. Trong trường hợp này, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan sẽ trở thành nguyên đơn, và người nào bị khởi kiện theo yêu cầu độc lập sẽ trở thành bị đơn.
- Tòa án sẽ ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án dân sự, xóa tên vụ án khỏi sổ thụ lý và trả lại đơn khởi kiện, tài liệu, chứng cứ kèm theo cho các đương sự nếu có yêu cầu. Tòa án cũng sẽ sao chụp và lưu lại để làm cơ sở cho việc giải quyết khiếu nại, kiến nghị khi có yêu cầu (còn tiếp).