Hành trình dấn thân tác nghiệp ở vùng 'rốn lũ' Hà Tĩnh

Những lần dấn thân đầy ám ảnh

Trận lũ lịch sử cuối năm 2016 trở thành kỷ niệm không bao giờ quên đối với nhà báo Anh Tấn - phóng viên Phòng Phát thanh - Truyền hình, Báo Hà Tĩnh. Lần tác nghiệp này đã mang về cho anh giải B, Giải Báo chí Trần Phú, nhưng cũng để lại nhiều ký ức đầy ám ảnh. Tại thời điểm đó (từ 29/10 - 1/11/2016), khu vực Hương Khê ghi nhận lượng mưa lớn từ 500-600 mm, kết hợp với việc thủy điện Hố Hô xả lũ đã gây ngập sâu toàn huyện Hương Khê, trong đó nhiều xã bị cô lập hoàn toàn, giao thông tê liệt..

Nhà báo Anh Tấn tác nghiệp tại "rốn lũ" Phương Mỹ (nay là xã Điền Mỹ, Hương Khê) năm 2016.

“Lúc đó khoảng 20h tối, tôi theo thuyền gỗ 3 ván của người dân vào sâu vùng ngập lụt xã Phương Mỹ - nay là xã Điền Mỹ để tác nghiệp. Đến 22h đêm, nước dâng cao nên không thoát ra được. Trắng đêm, tôi đã thức cùng người dân trên những chiếc bè tạm, ăn mì tôm và lo lắng khi mưa vẫn như trút nước trên đầu. May mắn lần tác nghiệp đó tôi đảm bảo an toàn cả người và máy nhưng cũng trở thành nỗi ám ảnh không bao giờ quên. Trận lũ này không chỉ khiến 5 người dân chết, 12 người bị thương mà còn gây thiệt hại rất lớn về tài sản cho người dân” - nhà báo Anh Tấn chia sẻ.

Sau những lần mưa lũ đi qua, cánh phóng viên ngồi lại với nhau vẫn hay nói đùa: “Tác nghiệp trong những điểm nóng thiên tai là một sự dấn thân liều lĩnh nhưng đầy đam mê!”. Quả thật, để đến được những vùng “rốn lũ”, phóng viên phải trải qua rất nhiều vất vả. Chòng chành trên những con thuyền, mọi hiểm nguy đều có thể ập đến bất cứ lúc nào. Bao nhiêu lo lắng không chỉ dành cho bản thân, mà còn dành cho máy quay, máy ảnh, máy tính và các phụ kiện hỗ trợ tác nghiệp.

Nhà báo Quang Tiến - phóng viên thường trú VTV8 tại Hà Tĩnh tác nghiệp trong sự kiện lũ lụt tháng 5/2025.

Nhà báo Quang Tiến - phóng viên thường trú VTV8 tại Hà Tĩnh chia sẻ: “Hơn 10 năm thường trú tại địa bàn Hà Tĩnh, trận lũ nào tôi cũng đều có mặt để đưa những thước phim, hình ảnh chân thực nhất đến với công chúng. Lần tác nghiệp nào đối với tôi cũng đều là một hành trình dấn thân đầy ám ảnh. Mới đây nhất, sau trận mưa lũ bất thường đêm 24 - sáng 25/5, tôi là một trong những phóng viên đầu tiên có mặt tại vùng ngập lụt sâu của huyện Cẩm Xuyên. Chúng tôi đã phải lội trong dòng nước sâu gần 1m. Trong làn nước lũ, đứng giữa những bao lúa bị nước nhấn chìm, tôi không ngăn được nước mắt. Làm báo bao năm, tôi đã tập giữ bình tĩnh trước ống kính, nhưng hôm đó tôi thật sự đã khóc. Khóc vì một mùa màng đổ sông đổ biển, vì nỗi bất lực của người nông dân dốc cạn sức cho đất mà giờ chỉ còn tay trắng”.

Tác nghiệp phải đảm bảo an toàn

Tác nghiệp tại địa bàn thường xuyên xảy ra thiên tai, ngoài việc đảm bảo thông tin chính xác, nhanh chóng thì kỹ năng tác nghiệp an toàn là rất quan trọng. Phóng viên vùng lũ biết bơi sẽ là một lợi thế, bên cạnh đó cần phải trang bị cho mình trang phục bảo hộ cần thiết như áo phao. Khi vào đưa tin ở vùng nguy hiểm, nhất thiết phải đi cùng nhóm để có sự hỗ trợ lẫn nhau, nếu có được sự hỗ trợ của lực lượng chức năng như bộ đội, công an… đi cùng sẽ an toàn nhất.

Nhà báo Nguyễn Tâm tác nghiệp trong một sự kiện ở Cửa khẩu quốc tế Cầu Treo (Hương Sơn).

Trong trận lũ lịch sử xảy ra ở huyện Hương Khê năm 2016, ekip Nguyễn Tâm - Thành Trọng của Báo Hà Tĩnh là ekip truyền hình duy nhất tiếp cận được địa bàn bị cô lập xã Hương Đô. Nhờ những thước phim chân thực từ hiện trường của ekip này, sau đó, Công ty Cổ phần Thủy điện Hồ Bốn đã phải thừa nhận việc xả lũ sai quy trình và tiến hành khắc phục các sai phạm trong quản lý vận hành công trình thủy điện Hố Hô.

“Tác nghiệp trong điều kiện thiên tai lũ lụt, ngoài việc trang bị cho mình những thiết bị cần thiết thì tâm thế phải luôn sẵn sàng, đặc biệt là quyết đoán và độc lập. Đặc biệt, cả ekip phải phối hợp nhịp nhàng, nhanh ý để vào được vùng tâm lũ nhưng cũng thoát ra được nhanh, đảm bảo an toàn cho mình và cho thiết bị; đồng thời chuyển tải tin tức kịp thời về cho bộ phận ở nhà xử lý” - nhà báo Nguyễn Tâm trải lòng.

Ở những sự kiện thiên tai, phóng viên địa bàn sẽ là “mắt xích” quan trọng trong chuyển tải thông tin. Bản thân tôi (phóng viên địa bàn của Báo Hà Tĩnh tại huyện Cẩm Xuyên - một địa bàn thường xuyên hứng chịu nhiều trận lũ lụt lịch sử) cũng đã trải qua nhiều hành trình không hề dễ dàng trong những lần tác nghiệp bão lũ.

Nhà báo Phan Trâm - Báo Hà Tĩnh tác nghiệp trong đợt mưa lũ tháng 5/2025.

Còn nhớ trận lũ lịch sử hồi cuối tháng 10/2020, chặng đường từ TP Hà Tĩnh vào vùng “rốn lũ” hạ du hồ Kẻ Gỗ chưa đến 20 km nhưng tôi phải di chuyển bằng 4 phương tiện; từ ngồi xe tải do Bộ CHQS tỉnh bố trí, ngồi ca nô của các chiến sỹ Đồn Biên phòng Thiên Cầm, đến lội bộ và đi thuyền của người dân. Tôi không thể nhớ hết những cái rùng mình ớn lạnh khi đi thuyền qua nghĩa địa, hay thuyền mắc kẹt giữa mênh mông biển nước nhiều giờ đồng hồ. Lúc đó, nỗi sợ hãi xâm chiếm nhưng đam mê, nhiệt huyết, lòng yêu nghề đã chiến thắng tất cả. Bản thân lúc đó trên người mặc áo phao, lại đi cùng chính quyền địa phương nên không sợ nguy hiểm về tính mạng nhưng lại rất lo cho các thiết bị tác nghiệp: máy ảnh, điện thoại, máy tính.

Sau lần đó, cứ đầu mùa, tôi lại chuẩn bị sẵn các loại: áo mưa, mũ cối, dép rọ và túi bọc máy để đảm bảo an toàn khi tác nghiệp mùa bão lũ. Năm đó, hơn 10 ngày tác nghiệp ở “điểm nóng” Cẩm Xuyên, tôi sản xuất gần 40 tin/bài; được cơ quan đề xuất và được UBND tỉnh tặng bằng khen vì đã có nhiều thành tích xuất sắc trong công tác phòng chống bão lụt năm 2020.

Phóng viên Báo Hà Tĩnh tác nghiệp lũ lụt ở huyện Cẩm Xuyên.

Không thể lường hết những rủi ro khi tác nghiệp trong thiên tai, lũ lụt. Bạn cùng lớp đại học của tôi - nhà báo Đinh Hữu Dư (SN 1988, quê tỉnh Ninh Bình) - phóng viên Thông tấn xã Việt Nam đã bị nước lũ cuốn trôi khi đang tác nghiệp tại cầu Ngòi Thia, thị xã Nghĩa Lộ, tỉnh Yên Bái vào tháng 10/2017. Bởi vậy, tôi rõ hơn hết những nguy hiểm khi đưa tin trong bão lũ. Nguy hiểm không có nghĩa là mình chùn bước. Bởi lẽ, trong dòng nước lũ, người dân đang gồng mình chống chọi với thiên tai. Và những thông tin được chuyển tải kịp thời sẽ tái hiện bức tranh chân thực để bạn đọc sẻ chia và chung tay khắc phục hậu quả.

Phan Trâm