Hành trang của tân Đại sứ Australia đến Việt Nam: 'Vốn liếng', tâm huyết và sức hút

Chủ tịch nước Lương Cường tiếp Đại sứ Australia tại Việt Nam Gillian Bird đến trình Quốc thư ngày 24/4. (Nguồn: TTXVN)

Trong cuộc gặp với tân Đại sứ Australia tại Việt Nam Gillian Bird, chỉ một tháng sau khi bà bắt đầu nhiệm kỳ, chúng tôi ấn tượng trước bề dày kinh nghiệm của nhà ngoại giao đến từ xứ sở kangaroo, trải rộng từ lĩnh vực đa phương đến song phương.

Đáng chú ý, Đại sứ Gillian Bird cho thấy nhiệt huyết mạnh mẽ trong việc vận dụng vốn kinh nghiệm ngoại giao phong phú để đóng góp vào sự phát triển quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Australia-Việt Nam, hiện đang ở giai đoạn tốt đẹp nhất.

Đại sứ Gillian Bird từng giữ chức Thứ trưởng Bộ Ngoại giao và Thương mại Australia (2004-2014); Đại sứ đầu tiên của Australia tại ASEAN (2008-2013); Đại diện thường trực của Australia tại Liên hợp quốc (2015-2019); Đại sứ Australia tại Pháp (2020-2024). Đại sứ Gillian Bird đã được trao tặng Huân chương Công vụ vào năm 2012 vì những đóng góp xuất sắc cho dịch vụ công trong lĩnh vực quan hệ quốc tế.

Đại sứ Australia tại Việt Nam Gillian Bird chia sẻ với báo chí sáng ngày 22/5. (Ảnh: Phạm Hằng)

Ưu tiên hàng đầu trong quan hệ đối ngoại

"Mỗi cương vị ngoại giao khác nhau đều cho tôi những trải nghiệm tuyệt vời. Tôi thực sự may mắn có mặt tại Việt Nam vào thời điểm quan hệ giữa hai nước chưa bao giờ vững mạnh như hiện nay. Việc hai nước thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện là cột mốc quan trọng, thể hiện rằng cả Việt Nam và Australia đều đặt nhau vào nhóm ưu tiên hàng đầu trong quan hệ đối ngoại", Đại sứ Gillian Bird nhấn mạnh.

Theo Đại sứ Gillian Bird, khuôn khổ quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Australia bao gồm nhiều trụ cột hợp tác quan trọng, nổi bật là các lĩnh vực biến đổi khí hậu, môi trường và năng lượng, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo – những ưu tiên hàng đầu trong chiến lược phát triển của Việt Nam hiện nay.

Bên cạnh đó, hai nước tiếp tục củng cố các lĩnh vực hợp tác truyền thống như quốc phòng, an ninh, kinh tế và giáo dục – một trong những trụ cột bền vững nhất của quan hệ song phương.

Đại sứ Gillian Bird cho rằng cốt lõi của mối quan hệ nằm ở sự kết nối bền chặt giữa nhân dân hai nước. Sự kết nối này đã tạo nên ba trụ cột lớn của hợp tác song phương: Hợp tác phát triển và giáo dục; quan hệ kinh tế và quốc phòng-an ninh.

"Chúng tôi cam kết hỗ trợ Việt Nam tiếp tục phát triển và thịnh vượng, vì sự thịnh vượng và ổn định của Việt Nam cũng góp phần vào sự thịnh vượng và ổn định của Australia", Đại sứ Gillian Bird khẳng định đây là kim chỉ nam xuyên suốt trong nhiệm kỳ công tác của mình.

Cách đây vài năm, Australia đã triển khai một chiến lược kinh tế mới cho khu vực Đông Nam Á với tên gọi "Chiến lược kinh tế Đông Nam Á của Australia đến năm 2040”, trong đó Việt Nam là một trọng tâm trong chiến lược này.

Nhằm thúc đẩy hợp tác kinh tế, theo Đại sứ, Australia đã thành lập Nhóm hỗ trợ đầu tư tại Thành phố Hồ Chí Minh với nhiệm vụ xúc tiến và hỗ trợ các hoạt động đầu tư của doanh nghiệp Australia trên toàn lãnh thổ Việt Nam.

Bên cạnh đó, chính phủ Australia cũng thành lập Quỹ Tài chính đầu tư Đông Nam Á trị giá 2 tỷ AUD (tương đương khoảng 1,34 tỷ USD) nhằm hỗ trợ khu vực tư nhân đầu tư vào khu vực, trong đó Việt Nam được xác định là một điểm nhấn.

Đại sứ Gillian Bird (hàng đầu tiên, thứ tư từ trái sang) tham dự Đối thoại Biển lần thứ 14 ngày 7/5 tại Hà Nội. (Ảnh: Thành Long)

"Chúng tôi còn có một nền tảng công nghệ khu vực, nơi kết nối các lĩnh vực đổi mới, số hóa, trí tuệ nhân tạo (AI)… Chính phủ Australia đang tích cực khuyến khích khu vực tư nhân tăng cường đầu tư vào lĩnh vực này", Đại sứ Gillian Bird thông tin thêm.

Theo Đại sứ, Australia hoàn toàn ủng hộ các mục tiêu đầy tham vọng của Việt Nam và mong muốn được đồng hành để cùng thực hiện các mục tiêu đó.

Hiện nay, các chương trình hợp tác phát triển của Australia tập trung vào những lĩnh vực then chốt mà Việt Nam đang ưu tiên như khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và AI.

Trong khuôn khổ hợp tác phát triển, Australia đã triển khai chương trình có tên Aus4Innovation kéo dài 10 năm tại Việt Nam. Chương trình được khởi động từ năm 2018, nhằm hỗ trợ Việt Nam xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo phục vụ cho phát triển bền vững và toàn diện.

"Bật mí" thêm về các dự án trong tương lai gần, Đại sứ Gillian Bird cho biết, Australia sẽ khởi động Trung tâm Công nghệ chiến lược Australia-Việt Nam tại Hà Nội, tiếp tục thể hiện cam kết trong hợp tác công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Theo Đại sứ Gillian Bird, điểm đặc sắc trong hợp tác giữa Việt Nam và Australia là sự tham gia rộng rãi, không chỉ ở cấp chính phủ mà còn có sự đồng hành của khu vực tư nhân, các viện nghiên cứu và trường đại học. Mô hình hợp tác đa bên này chính là yếu tố then chốt thúc đẩy đổi mới sáng tạo – lĩnh vực mà Australia có thế mạnh trong kết nối.

"Nền tảng cho sự hợp tác hiệu quả hiện nay chính là mối quan hệ giáo dục lâu đời giữa hai nước, với hơn 25 năm phát triển. Đại học RMIT đã có mặt tại Việt Nam từ rất sớm. Hiện có hơn 300 chương trình hợp tác giữa các cơ sở giáo dục của 2 nước, với nhiều chương trình tập trung nghiên cứu và đổi mới sáng tạo", Đại sứ nhấn mạnh.

Chính phủ Australia hỗ trợ các cán bộ cấp cao của Chính phủ Việt Nam trong chương trình trao đổi chuyên môn tại Australia về chính sách liên quan đến thị trường carbon. (Nguồn: Đại sứ quán Australia tại Việt Nam)

Ủng hộ nỗ lực của Việt Nam vì hòa bình, phát triển

Đại sứ Gillian Bird chia sẻ, trong quá trình công tác tại Liên hợp quốc và ASEAN, bà đã có nhiều dịp làm việc với Việt Nam. Đặc biệt, với vai trò là quan chức cấp cao của Australia về ASEAN suốt một thập kỷ, bà có cơ hội trực tiếp ghi nhận những nỗ lực bền bỉ và vai trò ngày càng nổi bật của Việt Nam trong tổ chức khu vực quan trọng này.

Việt Nam là cầu nối để Australia ký Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (TAC) năm 2005 - một văn kiện nền tảng của ASEAN, mở đường cho việc Australia tham gia Hội nghị cấp cao Đông Á (EAS).

"Tôi là người dẫn đầu đoàn đàm phán của Australia suốt quá trình này, làm việc rất chặt chẽ với người đồng cấp Việt Nam và có những ấn tượng rất tốt đẹp. Các nhà ngoại giao Việt Nam rất tài năng. Tôi thấy rõ vai trò của Việt Nam trong ASEAN. Tôi tin rằng vai trò đó tiếp tục mở rộng, cùng với sự phát triển ngày càng lớn mạnh của đất nước", Đại sứ Gillian Bird bày tỏ.

Bên cạnh thúc đẩy quan hệ song phương, với kinh nghiệm dày dặn trong đối ngoại đa phương, tân Đại sứ Australia hy vọng có thể góp phần thúc đẩy mạnh mẽ hơn quan hệ Australia-ASEAN và chứng kiến những đóng góp lớn hơn của Việt Nam trong ASEAN hay Liên hợp quốc.

Theo Đại sứ Gillian Bird, Australia và Việt Nam là những đối tác có cùng chí hướng trong cách tiếp cận khu vực. Đối với Australia, an ninh, ổn định và thịnh vượng quốc gia gắn liền với các quan hệ đối tác trong khu vực và Việt Nam là một đối tác then chốt.

"Chúng tôi ủng hộ mạnh mẽ các nỗ lực của Việt Nam nhằm xây dựng một khu vực ổn định, hòa nhập, nơi chủ quyền quốc gia được tôn trọng và luật pháp quốc tế được tuân thủ, như Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS). Quan điểm của Việt Nam trong vấn đề này rất tương đồng với Australia", Đại sứ Gillian Bird nói.

Nhà ngoại giao Australia cho rằng vai trò trung tâm của ASEAN là thiết yếu để giữ cho khu vực ổn định và Việt Nam đang phát huy rất tốt vai trò là thành viên chủ động, tích cực, thúc đẩy vai trò trung tâm của Hiệp hội.

Đại sứ Gillian Bird đánh giá, việc Việt Nam đăng cai tổ chức Lễ mở ký Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng vào tháng 10 tới là một sự kiện quốc tế quan trọng, thể hiện vai trò ngày càng tích cực và đóng góp thiết thực của Việt Nam trong cộng đồng quốc tế. Bà cho biết, Đại sứ quán Australia đang tích cực chuẩn bị cho các đoàn cấp cao sang thăm và tham dự sự kiện này.

Chính phủ Australia đang đầu tư dài hạn vào chương trình Thúc đẩy Bình đẳng giới thông qua sản xuất nông nghiệp và phát triển du lịch GREAT nhằm hỗ trợ phụ nữ và nam giới dân tộc thiểu số tại Lào Cai phát triển sinh kế bền vững từ sản xuất quế và măng hữu cơ. (Nguồn: Đại sứ quán Australia tại Việt Nam)

Những "nhịp cầu kết nối" đáng tự hào

Đặc biệt ấn tượng và tự hào về mối liên kết giữa nhân dân hai nước, đặc biệt với cộng đồng người gốc Việt bao gồm hơn 300.000 người tại Australia, Đại sứ cho biết, tiếng Việt hiện là ngôn ngữ được sử dụng phổ biến thứ tư tại Australia, sau tiếng Anh, tiếng Trung và tiếng Arab.

Đại sứ cũng nhận định người Australia rất yêu mến Việt Nam, với lượng khách du lịch hàng năm dao động khoảng 400.000-500.000 người. Năm 2024, Việt Nam đã đón 490.000 du khách Australia.

Các hàng hàng không của Việt Nam bao gồm Hãng hàng không quốc gia Vietnam Airlines và Vietjet đã đóng vai trò rất lớn trong việc tăng cường số chuyến bay giữa hai nước, không chỉ thuận tiện cho khách du lịch mà còn hỗ trợ vận chuyển hàng hóa như hải sản tươi sống.

Về giáo dục, hiện có hơn 35.000 sinh viên Việt Nam đang theo học tại Australia, với tổng cộng hơn 160.000 cựu sinh viên Việt Nam từng học tập tại đây. Đại học RMIT đã hiện diện tại Việt Nam suốt 25 năm qua, đồng thời hai nước duy trì hơn 300 chương trình hợp tác trong lĩnh vực này.

Đây là nền tảng quan trọng giúp tăng cường hiểu biết và kết nối giữa hai quốc gia, không chỉ trong lĩnh vực học thuật mà còn mở rộng sang hợp tác nghiên cứu, đổi mới sáng tạo và giao lưu văn hóa.

Nhiều cựu du học sinh Việt Nam đang giữ các vị trí quan trọng trong cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và tổ chức xã hội tại Việt Nam, đóng vai trò cầu nối hiệu quả cho mối quan hệ song phương.

Sự hiện diện ngày càng tăng của các trường đại học Australia tại Việt Nam góp phần tạo thuận lợi cho người học, thúc đẩy sự giao thoa tri thức và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao phù hợp với yêu cầu hội nhập quốc tế.

Đại sứ Australia tại Việt Nam Gillian Bird trao đổi với các phóng viên về nhiều dự định thúc đẩy hợp tác giữa hai nước thời gian tới. (Ảnh: Phạm Hằng)

Sức hút Việt Nam...

Đại sứ Gillian Bird từng đến tất cả các nước thành viên ASEAN, và nhiệm kỳ tại Việt Nam lần này là cơ hội để bà trở lại dải đất hình chữ S.

Theo bà, Việt Nam là một quốc gia sôi động, tràn đầy năng lượng và sắc màu văn hóa. Hà Nội đặc biệt nhộn nhịp với nhiều hoạt động và không khí lễ hội sôi nổi, nhất là trong năm kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Đại sứ Gillian Bird đã đến Thành phố Hồ Chí Minh và ấn tượng sâu sắc với cuộc diễu binh quy mô lớn kỷ niệm sự kiện trọng đại này.

"Người dân thậm chí đã ngủ qua đêm ngoài đường để chờ xem. Đó là một ngày tuyệt vời. Tôi rất cảm ơn Chính phủ Việt Nam đã nhanh chóng sắp xếp để tôi có thể trình Quốc thư kịp thời, giúp tôi có thể tham gia sự kiện với tư cách Đại sứ chính thức", Đại sứ chia sẻ.

Nhà ngoại giao chia sẻ, bà rất ấn tượng khi biết Việt Nam đã mời một số phóng viên chiến trường người Australia trở lại. Hiện nay, những người này đều đã lớn tuổi, và việc mời họ trở lại là một cử chỉ đầy ý nghĩa, được họ đón nhận với niềm vui. Những điều đó khiến bà càng thêm khâm phục con người Việt Nam, với sự bao dung và tinh thần quốc tế nhân văn sâu sắc.

Một điều khác rất hấp dẫn bà là ẩm thực. "Tôi từng được đến thăm cả 10 nước ASEAN và có thể nói rằng, ẩm thực Việt Nam là gây ấn tượng mạnh nhất với tôi trong khu vực", bà hào hứng kể lại với niềm vui và sự trân trọng đặc biệt dành cho ẩm thực Việt.

Gọi Hà Nội là “thiên đường cà phê”, bà cho biết: “Người Australia vốn rất mê cà phê, dù trước đây chủ yếu uống trà. Giờ đây, chúng tôi trở nên rất ‘kén chọn’ về cà phê, và theo cảm nhận của tôi, cà phê Hà Nội thực sự tuyệt vời. Tôi đang lên kế hoạch khám phá từng quán cà phê ở đây”.

Bà cũng bày tỏ sự yêu thích đối với phở và bánh mì, thậm chí nhiều người Australia còn nhầm tưởng đây là món ăn truyền thống của chính họ.

Với kinh nghiệm dày dặn và tâm huyết của mình, Đại sứ Gillian Bird được kỳ vọng sẽ góp phần thắt chặt và phát triển mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa Australia và Việt Nam. Sự phối hợp chặt chẽ giữa chính phủ, doanh nghiệp và nhân dân hai nước, theo những hoạt động kết nối của bà được mong đợi đóng góp nhiều lợi ích thiết thực cho sự phát triển bền vững của cả hai nước.

Hà Phương