Hàng ngàn héc-ta rừng phòng hộ tại Quảng Nam bị xâm canh trái phép

Rừng phòng hộ Phú Ninh có diện tích đất lâm nghiệp là 11.255,45 ha, nằm trên địa bàn 2 huyện Phú Ninh và Núi Thành (Quảng Nam), trong đó diện tích có rừng là 10.671,05 ha (rừng tự nhiên 5.634,35 ha, rừng trồng 5.036,7 ha), đất không có rừng là 584,4 ha.

Theo ghi nhận của phóng viên, tại khu vực Tiểu khu 582 (thôn Kỳ Tân, xã Tam Dân, huyện Phú Ninh), hơn 1 ha đất rừng phòng hộ chỉ có vài cây sao đen, còn lại là cây keo của người dân trồng.

Ông Võ Hùng Nhân, Giám đốc Ban Quản lý rừng phòng hộ Phú Ninh và ven biển Quảng Nam cho biết, trong tổng diện tích rừng trồng 5.036,7 ha, chỉ có khoảng 700 ha là rừng trồng thuộc các chương trình, dự án, diện tích còn lại khoảng 4.300 ha là người dân đang xâm canh trái phép, chủ yếu trồng cây keo, bạch đàn, cây hàng năm, cây lâu năm khác.

Cũng theo ông Nhân, các năm qua chưa xử lý, giải quyết dứt điểm đối với trường hợp người dân xâm canh trên đất rừng phòng hộ Phú Ninh. “Để xử lý dứt điểm rất khó, bởi việc này có lịch sử rất lâu rồi. Từ khi tôi về tiếp nhận nhiệm vụ tại Ban thì toàn bộ diện tích đã bị người dân canh tác, nhưng rất khó xác định chủ canh tác”, ông Nhân nói và thông tin thêm, riêng những vụ việc lấn chiếm đất rừng phòng hộ gần đây đã được phát hiện, ngăn chặn kịp thời và xử lý theo quy định.

Cụ thể, trong năm 2024, Ban Quản lý rừng phòng hộ Phú Ninh và ven biển Quảng Nam kiểm tra và phát hiện tại khu vực khoảnh 1, Tiểu khu 595 (xã Tam Sơn, huyện Núi Thành) và khoảnh 4, Tiểu khu 587 (xã Tam Lãnh, Phú Ninh) người dân khai thác keo, trồng lại cây mới với diện tích 7.910 m2.

“Đơn vị đã làm việc với các hộ lấn chiếm, thực hiện ký cam kết không tác động vào diện tích này để trồng keo trái phép. Những trường hợp nào vẫn tiếp tục lấn chiếm đất rừng, đơn vị yêu cầu hoàn trả lại nguyên trạng và lập biên bản xử lý”, ông Nhân nói.

Lãnh đạo Chi cục Kiểm lâm tỉnh Quảng Nam cho biết, năm 2024, Hạt kiểm lâm Nam Quảng Nam đã phối hợp với các ngành chức năng của huyện Phú Ninh tổ chức tuần tra, truy quét trên địa bàn, phát hiện, xác lập hồ sơ 4 vụ vi phạm, trong đó 3 vụ vi phạm hành chính và 1 vụ hình sự về “Tội vi phạm các quy định về khai thác bảo vệ rừng và lâm sản”. Đến nay vụ việc đã khởi tố, chuyển cơ quan điều tra.

Có một thực tế là Ban Quản lý rừng phòng hộ Phú Ninh và ven biển Quảng Nam chưa được… giao rừng, nên rất khó khăn trong quản lý.

“Ban cũng muốn sớm thu hồi đất rừng phòng hộ để sau này triển khai phương án trồng rừng, trong đó chú trọng tạo sinh kế cho người dân khu vực này. Tuy nhiên, để xử lý rất khó, bởi Ban hiện chưa được giao đất, giao rừng, nên không đủ chức năng, nhiệm vụ để thực hiện. Nếu được giao đất, giao rừng, thì sau khi kiểm tra, rà soát và phát hiện trường hợp lấn chiếm, sẽ khởi kiện người vi phạm ra tòa để xử lý. Chỉ như vậy mới đúng với quyền và nghĩa vụ của chủ rừng và thực thi đủ chức năng và nhiệm vụ”, ông Nhân chia sẻ.

Do đó, để giải quyết được tình trạng lấn chiếm, xâm canh trái phép đối với diện tích rừng phòng hộ Phú Ninh, Ban Quản lý rừng phòng hộ Phú Ninh và ven biển Quảng Nam đề nghị cấp có thẩm quyền chỉ đạo các cấp, các ngành, chính quyền địa phương cùng vào cuộc để xử lý và sớm có quyết định giao đất, giao rừng để đơn vị có đầy đủ tư cách pháp nhân là chủ rừng trong thực hiện nhiệm vụ quản lý, bảo vệ và phát triển rừng theo đúng quy định của Luật Đất đai, Luật Lâm nghiệp.

Trao đổi về vấn đề này, ông Trần Út, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Nam ghi nhận, Ban Quản lý rừng phòng hộ huyện Phú Ninh và ven biển Quảng Nam đã có báo cáo về vấn đề này. Vụ việc có hướng phức tạp và diễn ra đã lâu, nên từng bước xử lý, trong đó tăng cường biện pháp theo dõi và rà soát các cơ sở dữ liệu, những khu vực người dân sử dụng không hợp pháp sẽ có biện pháp thu hồi lại để trồng rừng.

Về phía chính quyền, ông Hồ Quang Bửu, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho biết, thời gian qua, để ngăn chặn hành vi phá rừng, lấn chiếm đất rừng, UBND tỉnh Quảng Nam yêu cầu UBND các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chức năng thực hiện nghiêm trách nhiệm quản lý nhà nước về bảo vệ rừng, quản lý đất rừng trên địa bàn; tập trung chỉ đạo điều tra, xử lý dứt điểm các vụ phá rừng, lấn chiếm đất rừng. Đồng thời theo dõi, quản lý, kiểm soát chặt chẽ việc thực hiện các công trình, dự án có chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác, xử lý nghiêm việc lợi dụng chuyển mục đích sử dụng rừng để khai thác rừng, phá rừng, lấn chiếm đất rừng trái pháp luật.

Thanh Chung