Hạn chế phương tiện theo giờ: Giảm tải cho Vành đai 3 trên cao

Điều đáng nói, nhiều phương tiện sử dụng đoạn tuyến này chỉ để quá cảnh qua Hà Nội, nếu không hạn chế lưu thông theo giờ sẽ khiến khu vực cửa ngõ Tây Nam và Nam Thủ đô ngày càng ùn tắc nghiêm trọng hơn.

Quá tải trầm trọng

Hà Nội có 7 tuyến đường vành đai phục vụ giao thông cả nội bộ lẫn đối ngoại. Tuy nhiên, hiện mới chỉ có tuyến Vành đai 3 gần như hoàn thiện với cả cầu cạn trên cao lẫn dưới thấp. Chính vì vậy không chỉ lượng phương tiện di chuyển trong nội bộ TP mà cả xe liên tỉnh đi - đến Thủ đô lẫn xe quá cảnh TP đều đổ dồn vào tuyến đường này.

Đường Vành đai 3 thường xuyên ùn tắc trong giờ cao điểm. Ảnh: Nguyễn Chánh

Mặt khác, cùng với tốc độ đô thị hóa rất nhanh trong khoảng 10 năm qua, Vành đai 3 đã không còn là đường tránh trung tâm TP nữa mà đã trở thành cao tốc đô thị, xuyên tâm TP, đi qua những quận, huyện rất đông dân cư, mật độ giao thông cao như: Bắc Từ Liêm, Nam Từ Liêm, Cầu Giấy, Thanh Xuân, Hoàng Mai, Thanh Trì. Theo tính toán của Sở GTVT Hà Nội, tuyến Vành đai 3 hiện quá tải gấp từ 3 - 5 lần thiết kế ban đầu; đoạn tuyến trên cao từ Mai Dịch - cầu Thanh Trì quá tải gấp 4 - 5 lần; riêng cầu Thanh Trì quá tải gấp 8 lần.

Đoạn tuyến cầu cạn Vành đai 3 nêu trên lại có rất nhiều nhánh lên xuống, kết nối trực tiếp với các tuyến đường cũng đang quá tải như Nguyễn Xiển, Nguyễn Trãi, Khuất Duy Tiến, Phạm Hùng, Phạm Văn Đồng…

Các nhánh đường gom được đấu trực tiếp vào trước một số nút giao lớn, cùng với mật độ phương tiện quá dày đã tạo nên những điểm nghẽn do xung đột giao thông, quá tải hạ tầng. Áp lực giao thông vì thế trải dài từ Mai Dịch đến cầu Thanh Trì, đè nặng lên Vành đai 3, cả đường trên cao lẫn dưới thấp.

Bên cạnh đó, không ít xe khách, xe tải quá cảnh, không có điểm đi - đến tại Hà Nội cũng hoạt động bát nháo, tùy tiện lên xuống Vành đai 3, rà rê đón khách, trả hàng, gây lộn xộn, cản trở giao thông.

Có thể khẳng định Vành đai 3, đoạn Mai Dịch - cầu Thanh Trì hiện là một trong những tuyến đường có nguy cơ ùn tắc giao thông nghiêm trọng nhất của Hà Nội. Đặc biệt vào những dịp lễ Tết, khi người dân với hàng vạn phương tiện cá nhân chen chúc với xe ngoại tỉnh, xe quá cảnh tìm đường ra khỏi cửa ngõ phía Nam TP, không chỉ ùn tắc mà tai nạn giao thông cũng thường xảy ra.

Trong bối cảnh đó, 6 tuyến đường vành đai khác của Hà Nội lại chưa hỗ trợ được gì nhiều cho Vành đai 3. Vành đai 1; 2,5; 3,5 đều đang vướng mắc giải phóng mặt bằng, đứt đoạn, không phát huy được hiệu quả. Vành đai 4 đang trong quá trình thi công đường đô thị song hành, tuyến chính cao tốc chưa được khởi công, dự kiến còn nhiều năm nữa mới hoàn tất để mở hướng, đẩy lưu lượng giao thông quá cảnh ra xa khu vực trung tâm phía Nam và Tây Nam TP. Trong khi phần lớn Vành đai 5 vẫn đang nằm trên bản đồ quy hoạch.

Nếu Hà Nội không có phương án nhanh chóng tổ chức, sắp xếp lại giao thông trên tuyến Vành đai 3, đặc biệt là đoạn cầu cạn từ Mai Dịch - cầu Thanh Trì, nguy cơ ùn tắc giao thông sẽ ngày càng trầm trọng hơn, lan ra cả các khu vực hai bên tuyến. Với điều kiện hiện tại, TP có thể nghiên cứu hạn chế một số loại phương tiện giao thông, chỉ cho phép lưu thông theo giờ để giảm tải cho Vành đai 3.

Giảm thiểu xe tải nặng, xe quá cảnh

Do Vành đai 3 là một trong những tuyến đường quan trọng nhất với cả chức năng đối nội và đối ngoại của Hà Nội, hơn nữa còn có vai trò hỗ trợ lưu thông cho cả các địa phương trong Vùng Thủ đô nên không thể cấm hoàn toàn xe ngoại tỉnh, xe quá cảnh.

Tuy nhiên có thể nghiên cứu hạn chế một số loại phương tiện theo giờ để giảm tải phần nào áp lực giao thông cho cả đường trên cao lẫn dưới thấp. Đặc biệt là hạn chế xe quá cảnh hoạt động kinh doanh vận tải, lưu thông qua đoạn tuyến trên cao từ Mai Dịch - cầu Thanh Trì.

Đối với xe tải, có thể cấm phương tiện có tải trọng từ 10 tấn trở nên lưu thông qua Vành đai 3 trên cao đoạn trong nội đô trong giờ cao điểm, sáng từ 6 - 9 giờ, chiều từ 17 - 20 giờ. Xe khách quá cảnh có thể phân luồng cho đi theo các hướng khác vào Quốc lộ 21A, hoặc qua cầu Đông Trù đi Quốc lộ 5, cao tốc Hà Nội - Hải Phòng…

Đối với xe khách liên tỉnh có bến đi đến tại Hà Nội, hiện TP đã phân bổ để không còn hiện tượng đi xuyên tâm. Nhưng nhiều đơn vị vẫn lợi dụng việc xin tuyến có lộ trình qua Hà Nội để mở văn phòng gom khách trong khu vực giữa Bến xe Mỹ Đình và Bến xe Giáp Bát.

Để giảm thiểu tình trạng này, cần cấm xe khách quá cảnh đi vào Vành đai 3 trên cao đoạn từ Mai Dịch - cao tốc Pháp Vân trong giờ cao điểm. Xử phạt nghiêm cả xe lẫn các văn phòng, chi nhánh gom khách cho xe quá cảnh TP cố tình vi phạm, gây rối loạn giao thông.

Bên cạnh đó, có thể xem xét cấm xe container, xe tải nặng loại từ 25 tấn trở lên chạy ban ngày trên cầu cạn Vành đai 3, đoạn từ Mai Dịch - cầu Thanh Trì; đồng thời lắp đặt cân tải trọng tự động trên đoạn tuyến. Các loại xe này bắt buộc phải chạy vào ban đêm để giảm tải áp lực giao thông, đồng thời chấm dứt tình trạng chở quá tải, gây mất an toàn giao thông.

Ngoài ra có thể xem xét tổ chức lại một số nút giao thông lớn như: Vành đai 3 - Đại lộ Thăng Long; Nguyễn Trãi - Khuất Duy Tiến; Hồ Tùng Mậu - Xuân Thủy… theo hướng cấm xe tải nặng, xe khách, xe hợp đồng từ hơn 30 chỗ lên xuống cầu cạn trong giờ cao điểm sáng - chiều.

Trong khi chờ đợi dự án Vành đai 4 hoàn thành, Hà Nội cũng cần tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ các dự án: đường 70; đường trục phía Nam; đường nối cao tốc Pháp Vân - cầu Vành đai 3; Vành đai 2, đoạn Ngã Tư Sở - Cầu Giấy; Vành đai 2, 5; 3,5; Quốc lộ 6… để giảm tải cho Vành đai 3. Trong số này nhiều dự án đã triển khai từ lâu nhưng chưa đáp ứng tiến độ như kỳ vọng.

Chuyên gia giao thông Nguyễn Mạnh Thắng