Hải quan thông tin điểm mới thuế GTGT và thuế tiêu thụ đặc biệt

Theo Cục Hải quan, những điểm mới trong các chính sách thuế sẽ tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, bảo đảm sự công bằng.

Phát biểu tại buổi họp báo bà Mai Thị Vân Anh - Phó trưởng Ban Nghệp vụ thuế hải quan, Cục Hải quan cho biết, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách tài khóa hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi, phát triển như Nghị quyết 68-NQ/TW. Trong đó, chính sách thuế đóng vai trò then chốt, góp phần cải thiện môi trường kinh doanh và khuyến khích đổi mới sáng tạo.

Thực hiện Nghị quyết 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, năm 2025, Cục Hải quan đã đề xuất nhiều giải pháp tháo gỡ vướng mắc, hoàn thiện chính sách thuế, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, cải thiện môi trường kinh doanh, đồng thời bảo đảm công tác quản lý của Hải quan, nổi bật là nhóm các quy định về thuế GTGT, thuế tiêu thụ đặc biệt và quy định về giao dịch điện tử trong lĩnh vực thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh và phương tiện xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh.

Bổ sung mới đối với nhóm hàng hóa không thuộc đối tượng chịu thuế GTGT

Thông tin cụ thể về những điểm mới khi thực hiện thuế GTGT từ 1/7/2025, bà Nguyễn Thị Khánh Huyền, Tổ trưởng Tổ Quản lý thuế, Ban Nghiệp vụ thuế hải quan cho biết, về nhóm những quy định tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp: Bổ sung mới đối với nhóm hàng hóa thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT (quy định tại Điều 5 Luật thuế GTGT số 48/2024/QH15) trước đây chưa được hướng dẫn tại Luật thuế GTGT gồm: hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài của công ty cho thuê tài chính được vận chuyển thẳng vào khu phi thuế quan để cho doanh nghiệp trong khu phi thuế quan thuê tài chính.

Sản phẩm xuất khẩu là tài nguyên, khoáng sản khai thác chưa chế biến thành sản phẩm khác và sản phẩm xuất khẩu là tài nguyên, khoáng sản khai thác đã chế biến thành sản phẩm khác theo Danh mục do Chính phủ quy địnhphù hợp với định hướng của nhà nước về không khuyến khích xuất khẩu, hạn chế xuất khẩu các tài nguyên, khoáng sản thô (khoản 23 Điều 5).

Ngoài ra, tài sản di chuyển trong định mức miễn thuế nhập khẩu theo pháp luật về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu (điểm b khoản 26 Điều 5). Quy định này để thống nhất với pháp luật về thuế xuất khẩu, nhập khẩu, tạo thuận lợi cho người nộp thuế.

Hàng hóa mua bán, trao đổi để phục vụ cho sản xuất, tiêu dùng của cư dân biên giới thuộc Danh mục hàng hóa mua bán, trao đổi của cư dân biên giới theo quy định của pháp luật và trong định mức được miễn thuế nhập khẩu theo pháp luật về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu(điểm đ khoản 26 Điều 5). Quy định này tạo thuận cho cư dân biên giới mua bán, trao đổi hàng hóa và để đồng bộ với pháp luật về thuế xuất khẩu, nhập khẩu.

Di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa do cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhập khẩu (điểm e khoản 26 Điều 5). Quy định này tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, cơ quan nhà nước trong việc nhập khẩu di vật, cổ vật từ nước ngoài về Việt Nam.

Tăng thuế từ 5% lên 10% đối với một số hàng hóa

Ngược lại, một số hàng hóa, lĩnh vực tăng mức thuế GTGT từ 5% lên 10% và từ đối tượng không chịu thuế sang đối tượng chịu thuế GTGT.

Cụ thể như: đối với mặt hàng phân bón, tàu khai thác thủy sản tại vùng biển, máy móc, thiết bị chuyên dùng phục vụ cho sản xuất nông nghiệp chuyển từ đối tượng không chịu thuế sang đối tượng chịu thuế GTGT 5%; đối với mặt hàng “đường; phụ phẩm trong sản xuất đường, bao gồm gỉ đường, bã mía, bã bùn”, “các loại thiết bị, dụng cụ chuyên dùng cho giảng dạy, nghiên cứu, thí nghiệm khoa học”, “nhựa thông sơ chế”, “lâm sản chưa qua chế biến” chuyển hàng hóa từ đối tượng chịu thuế GTGT 5% sang đối tượng chịu thuế GTGT 10%;

Đối với cơ sở kinh doanh nhiều loại hàng hóa, dịch vụ có mức thuế suất GTGT khác nhau phải khai thuế GTGT theo từng mức thuế suất quy định đối với từng loại hàng hóa, dịch vụ; nếu cơ sở kinh doanh không xác định theo từng mức thuế suất thì phải tính và nộp thuế theo mức thuế suất cao nhất của hàng hóa, dịch vụ mà cơ sở sản xuất, kinh doanh” (khoản 4 Điều 9).

Ngoài ra, sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường được sử dụng làm thức ăn chăn nuôi, dược liệu thì áp dụng thuế suất GTGT theo mức thuế suất quy định cho sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản; Phế phẩm, phụ phẩm, phế liệu được thu hồi để tái chế, sử dụng lại khi bán ra áp dụng mức thuế suất theo thuế suất của mặt hàng phế phẩm, phụ phẩm, phế liệu bán ra (khoản 5 Điều 9).

Bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt đối với một số mặt hàng

Về những điểm mới của Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB), Luật bỏ quy định điều hòa từ 24.000 BTU trở xuống thuộc diện chịu thuế TTĐB (tại điểm h khoản 1 Điều 2) góp phần tạo thuận lợi trong việc giảm nghĩa vụ thuế cho các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu, phân phối điều hòa công suất lớn, giúp giảm giá thành sản phẩm tăng sức cạnh tranh.

Đồng thời, mở rộng thêm các trường hợp không chịu thuế TTĐB tại Điều 3 (bao gồm: hàng hóa sản xuất, gia công hoặc thuê gia công để xuất khẩu ra nước ngoài; Hàng hóa xuất khẩu ra nước ngoài đã nộp thuế tiêu thụ đặc biệt bị phía nước ngoài trả lại khi nhập khẩu; Một số loại xe ô tô chạy trong phạm vi khu di tích lịch sử, bệnh viện, trường học; Trực thăng, tàu lượn dùng cho cứu hộ, cứu nạn, huấn luyện phi công).

Bổ sung trường hợp cần thiết phải sửa đổi, bổ sung đối tượng chịu thuế/không chịu thuế để phù hợp với bối cảnh kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất;

Bổ sung điều kiện được khấu trừ & hoàn thuế TTĐB (tại Điều 9) bao gồm các trường hợp: Nguyên liệu nhập khẩu để sản xuất/gia công hàng xuất khẩu; doanh nghiệp giải thể, phá sản còn số thuế chưa khấu trừ hết; Hoàn thuế theo điều ước quốc tế.

Bên cạnh đó, bổ sung mặt hàng nước giải khát theo Tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) có hàm lượng đường trên 5g/100ml vào đối tượng chịu thuế; Siết chặt quản lý đối với mặt hàng thuốc lá, rượu bia (Tại điểm a khoản 1 Điều 2).

Đây là nhóm hàng được quan tâm đặc biệt, việc xác định hàng hóa thực hiện theo pháp luật chuyên ngành, đồng thời quy định chặt chẽ hơn như áp mức thuế suất thuế TTĐB cao hơn, theo lộ trình cụ thể. Riêng mặt hàng thuốc lá, xì gà áp thêm mức thuế tuyệt đối bên cạnh mức thuế theo tỷ lệ % theo lộ trình (Tại Điều 8).

Đặc biệt, Luật quy định rõ hơn đối tượng chịu thuế TTĐB để tránh vướng mắc phát sinh khi thực hiện gồm: Quy định đối tượng chịu thuế là máy bay, trực thăng, tàu lượn (thay thế cho khái niệm “tàu bay” nói chung tại Luật thuế TTĐB số 27/2008/QH12) tại điểm e khoản 1 Điều 2; Quy định vàng mã, hàng hóa không bao gồm hàng mã là đồ chơi trẻ em và đồ dùng dạy học tại điểm k khoản 1 Điều 2; Bổ sung quy định đối tượng không chịu thuế TTĐB đối với “hàng hóa từ nước ngoài nhập khẩu vào kho ngoại quan sau đó xuất khẩu sang nước khác theo quy định của pháp luật về hải quan” tại điểm b2 khoản 1 Điều 3…

Nguyễn Anh