Lũ lụt cuốn phăng 20 tỷ USD ở châu Á

Theo Bloomberg, thiên tai tàn khốc đã cướp đi sinh mạng của ít nhất 1.300 người, mất mát ít nhất 20 tỷ USD trên khắp Nam Á và Đông Nam Á kể từ cuối tháng 11.

Giới phân tích nhận định biến đổi khí hậu khiến lũ lụt trầm trọng hơn, cộng hưởng với nhiều yếu tố như phá rừng, công tác phòng chống chưa hiệu quả hay thiếu kinh phí cho khả năng phục hồi hậu thiên tai.

“Biến đổi khí hậu chắc chắn đang làm sâu sắc hơn tình trạng lũ lụt ở Đông Nam Á”, Davide Faranda - Giám đốc nghiên cứu vật lý khí hậu tại Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp - cho biết.

Dễ bị tổn thương nhất trước khí hậu

Theo công ty nghiên cứu BMI, Đông Nam Á đứng trước nguy cơ chứng kiến “thảm họa kép” - nhiều hiện tượng cực đoan xảy ra liên tiếp - thường xuyên hơn và gây thiệt hại lớn hơn trong những năm tới.

Khu dân cư bị ngập trong nước lũ ở Sri Lanka hôm 2/12. Ảnh: NurPhoto.

Đông Nam Á cũng có tỷ lệ người sống ở các khu vực có nguy cơ lũ lụt cao nhất, với 21% ở Malaysia, khoảng 20% ở Indonesia và khoảng 15% ở Singapore, Việt Nam và Philippines. Báo cáo chỉ ra tỷ lệ này cao hơn so với giữa đến cuối năm 2010, và “dự kiến tiếp tục tăng khi hiện tượng nóng lên toàn cầu tăng tốc và dân số ở các khu vực dễ bị tổn thương tăng lên”.

Tổ chức Germanwatch cho hay các quốc gia Đông Nam Á luôn nằm trong số những nước có nguy cơ cao nhất, trong đó Philippines, Myanmar và Việt Nam trong danh sách 10 quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi biến đổi khí hậu vào năm 2024.

“Nghiên cứu cho thấy Đông Nam Á là khu vực dễ bị lũ lụt nhất thế giới, với các trung tâm dân cư rộng lớn nằm ở vùng trũng thấp và mật độ xây dựng dày đặc. Khi áp lực về khí hậu và nhân khẩu học tiếp tục lớn, các cộng đồng đứng trước rủi ro ngày càng gia tăng và không thể tránh khỏi”, Andrew Smith - Giám đốc điều hành của công ty xem xét rủi ro lũ lụt Fathom - chia sẻ.

Bài toán khó

Thiệt hại tổng thể của các cơn bão năm 2025 tới nền kinh tế vẫn chưa rõ ràng. Con số 20 tỷ USD chỉ tính riêng trong tháng 11, dựa trên ước tính từ các chính phủ và giới phân tích. Năm 2024, nghiên cứu của công ty môi giới bảo hiểm Aon cho thấy lũ lụt theo mùa tổn hại kinh tế ước tính 25 tỷ USD trên khắp châu Á - Thái Bình Dương.

Lực lượng cứu hộ tìm kiếm và cứu nạn tại một khu vực bị lũ quét ở Palembayan, huyện Agam, tỉnh Tây Sumatra, Indonesia ngày 2/12. Ảnh: Reuters.

Mặc dù tác động lan rộng trong khu vực, "các trung tâm thương mại và công nghiệp chính dường như hầu như không bị ảnh hưởng", phân tích của Capital Economics hôm 3/12, so sánh với trận lũ lụt năm 2011 ở Thái Lan làm sụt giảm GDP. Giới chuyên gia nhận định ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng và sản xuất “có thể sẽ nhỏ và tạm thời”, mặc dù vẫn còn nguy cơ mất mùa đẩy giá lương thực lên cao.

Tuy nhiên, việc ứng phó với thảm họa và nỗ lực phục hồi là cơn đau đầu với những nước đang vật lộn kích thích nền kinh tế song không làm thâm hụt ngân sách như Thái Lan và Indonesia, cũng như với quốc gia đã và đang tái thiết sau vụ vỡ nợ năm 2022 như Sri Lanka.

“Mặc dù khu vực đã quen với những biến động thời tiết khắc nghiệt, quy mô và tần suất trong những năm gần đây đã gia tăng”, Frederic Neumann - chuyên gia kinh tế trưởng khu vực châu Á tại HSBC Holdings - cho biết.

“Các nước cần chuyển hướng chi tiêu tài khóa để củng cố cơ sở hạ tầng và tăng cường khả năng phục hồi. Đặc biệt, với các nền kinh tế kém phát triển, họ đối mặt với những lựa chọn khó khăn hơn, đòi hỏi phải cắt giảm những khoản chi cũng cần thiết ở nhiều lĩnh vực khác”, ông phân tích thêm.

Người dân giữa đống đổ nát sau lũ lớn ở Hat Yai miền Nam Thái Lan. Ảnh: Reuters.

Bão Ditwah ở Sri Lanka khiến ít nhất 465 người chết và thiệt hại kinh tế có thể lên tới 1,6 tỷ USD, Udeeshan Jonas - chiến lược gia trưởng tại ngân hàng đầu tư CAL - cho hay, nhấn mạnh con số này gồm ước tính thiệt hại về sản lượng khoảng 1% GDP và thiệt hại vật chất.

Tại miền Nam Thái Lan, bão Senyar gây ra một trong những trận lũ lụt tồi tệ nhất trong lịch sử, làm tê liệt một trung tâm công nghệ - du lịch quan trọng và mất mát hơn 15 tỷ USD cho đến nay.

Theo Bộ Thương mại Thái Lan, giữa lúc dòng chảy xuất khẩu các mặt hàng giá trị cao như linh kiện điện tử và phụ tùng ôtô gần như tê liệt, nước này đối mặt với khoản lỗ bổ sung lên tới 400 triệu USD/tháng nếu tình hình tiếp diễn. Còn Đại học Phòng Thương mại Thái Lan nhận định lượng khách du lịch có thể bị xóa sổ hoàn toàn ngay sau trận lũ lụt.

Tại Indonesia, cơn bão khiến ít nhất 700 người thiệt mạng, đồng thời gây lũ lụt và lở đất ở Sumatra - một thủ phủ sản xuất than, cà phê và dầu cọ lớn. Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Luật pháp ước tính thiệt hại lên tới hơn 4 tỷ USD, tương đương 0,29% GDP, do hỏng hóc đường sá và cầu cống, cũng như mất thu nhập hộ gia đình và sản lượng nông nghiệp.

Ngay trước thảm họa tháng 11, Thái Lan và Indonesia tung hàng tỷ USD kích thích tăng trưởng kinh tế, giảm thiểu rủi ro cho tài chính nhà nước. Cả hai quốc gia đang đối mặt với tình trạng tiêu dùng giảm và môi trường xuất khẩu khó khăn do thuế quan từ Mỹ.

Trí Ân