Hải quan Quảng Ninh tập trung phát triển cơ sở hạ tầng ở các khu vực cửa khẩu
Tỉnh Quảng Ninh với vị trí chiến lược nằm ở phía Đông Bắc Việt Nam, giáp với Trung Quốc và có nhiều cửa khẩu quốc tế quan trọng nên việc phát triển cơ sở hạ tầng tại các cửa khẩu của Quảng Ninh luôn được chú trọng, nhằm đảm bảo sự thông suốt trong hoạt động thương mại, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế khu vực và đất nước.
Cơ sở hạ tầng đáp ứng khá đầy đủ yêu cầu công tác quản lý
Cục Hải quan Quảng Ninh hiện đang thực hiện công tác quản lý nhà nước về hải quan đối với các cửa khẩu đường bộ và cửa khẩu cảng biển trên địa bàn tỉnh. Cụ thể, có ba cửa khẩu đường bộ quan trọng là cửa khẩu quốc tế Móng Cái, cửa khẩu chính Hoành Mô và Lối thông quan Bắc Phong Sinh (thuộc cửa khẩu chính Hoành Mô), cùng ba cửa khẩu cảng biển lớn là cảng Hòn Gai, cảng Cẩm Phả và cảng Vạn Gia.
Việc quản lý chặt chẽ và hiệu quả đối với các cửa khẩu này là yêu cầu cấp bách, đặc biệt là trong bối cảnh nhu cầu xuất nhập khẩu ngày càng tăng cao và yêu cầu về công tác kiểm tra, giám sát hải quan ngày càng khắt khe hơn.
Hệ thống cơ sở hạ tầng tại các cửa khẩu Quảng Ninh hiện nay đã đáp ứng khá đầy đủ yêu cầu về công tác quản lý, kiểm tra, giám sát và kiểm soát hải quan.
Tuy nhiên, để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của hoạt động xuất nhập khẩu và yêu cầu hiện đại hóa công tác hải quan, vẫn còn nhiều việc cần phải làm để nâng cao chất lượng và hiệu quả của cơ sở hạ tầng này.
Trên thực tế, Cục Hải quan Quảng Ninh đã triển khai và phát triển ba địa điểm kiểm tra tập trung, 25 kho ngoại quan và 9 cửa hàng miễn thuế theo các quyết định của Tổng cục Hải quan.
Các cơ sở hạ tầng này đều đảm bảo các yêu cầu về quản lý hải quan, tuân thủ các quy định tại Nghị định số 68/2016/NĐ-CP về điều kiện kinh doanh hàng miễn thuế, kho bãi, địa điểm làm thủ tục hải quan và Nghị định số 67/2020/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định số 68. Cơ sở hạ tầng tại các khu vực cửa khẩu cũng được thiết kế phù hợp với các yêu cầu công tác kiểm tra, giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu, đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn về công tác quản lý hải quan.
Các khu vực cửa khẩu hiện nay đã được quy hoạch với đầy đủ các phân khu chức năng, bao gồm khu vực làm việc của các cơ quan quản lý, khu vực làm thủ tục cho phương tiện vận tải và hành khách xuất nhập cảnh, khu vực tập kết và kiểm tra hàng hóa xuất nhập khẩu. Tất cả các khu vực này đều được trang bị hệ thống giám sát hiện đại như camera giám sát, máy soi hành lý, máy soi container và cân điện tử. Các thiết bị này không chỉ hỗ trợ trong công tác kiểm tra, giám sát mà còn giúp tăng cường hiệu quả công tác quản lý, giảm thiểu tối đa tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, và đảm bảo an toàn cho các hoạt động xuất nhập khẩu.
Định hướng phát triển cơ sở hạ tầng
Mặc dù cơ sở hạ tầng tại các cửa khẩu của tỉnh Quảng Ninh đã đạt được một số thành tựu nhất định, song hiện nay, các khu vực cửa khẩu trên địa bàn vẫn gặp phải không ít khó khăn. Một trong những vấn đề lớn nhất hiện nay là tình trạng chậm trễ trong việc giải phóng mặt bằng và di dời các công trình ra ngoài khu vực quy hoạch. Điều này gây ảnh hưởng trực tiếp đến nhu cầu kho bãi, nơi tập kết, lưu giữ và bảo quản hàng hóa tại các khu vực cửa khẩu.
Trong khi đó, UBND tỉnh Quảng Ninh đã triển khai quy hoạch mở rộng các khu vực cửa khẩu, với diện tích quy hoạch cụ thể cho từng khu vực cửa khẩu. Ví dụ, khu vực cửa khẩu Bắc Luân II có diện tích quy hoạch lên đến 53,26 ha; Lối mở biên giới Km3+4 phường Hải Yên, TP Móng Cái gắn với Cảng ICD Thành Đạt có diện tích 50 ha; khu vực cửa khẩu chính Hoành Mô có diện tích quy hoạch là 50,33 ha, và Lối thông quan Bắc Phong Sinh có diện tích quy hoạch là 45 ha. Tuy nhiên, ngoài cửa khẩu Bắc Luân II đã được đầu tư xây dựng một số hạng mục cơ bản, các khu vực cửa khẩu khác vẫn chưa hoàn thiện về cơ sở hạ tầng, và chưa đáp ứng được nhu cầu kho bãi, tập kết hàng hóa trong khi nhu cầu vận chuyển và giao thương ngày càng tăng.
Để khắc phục tình trạng này, Cục Hải quan Quảng Ninh đã chủ động tham mưu cho UBND tỉnh Quảng Ninh về các đề án quy hoạch, mở rộng cửa khẩu, yêu cầu dành quỹ đất và các điều kiện về hạ tầng để lắp đặt hệ thống trang thiết bị như máy soi container, cân điện tử, camera giám sát… nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý hải quan hiện đại.
Phó Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Ninh Trịnh Văn Nhuận cho biết: "Cục Hải quan Quảng Ninh đã chủ động tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ban ngành và các địa phương biên giới trong quá trình xây dựng các Đề án quy hoạch, mở rộng cửa khẩu cần dành quỹ đất và các điều kiện về hạ tầng để lắp đặt hệ thống trang thiết bị (máy soi container, cân điện tử, hệ thống camera giám sát...) đáp ứng yêu cầu quản lý hải quan hiện đại".
Một vấn đề khác cũng được Cục Hải quan Quảng Ninh đặc biệt lưu ý là công tác quy hoạch kết nối giao thông từ cửa khẩu đến các địa phương trong nước. Mặc dù hệ thống giao thông kết nối hiện tại đã tương đối phát triển, nhưng việc hoàn thiện các tuyến đường huyết mạch, đặc biệt là các tuyến đường từ cửa khẩu đến các cảng biển, cảng hàng không quốc tế, vẫn là một nhiệm vụ quan trọng. Điều này không chỉ giúp nâng cao khả năng vận chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu mà còn tăng cường sự liên kết giữa các khu vực kinh tế trong tỉnh Quảng Ninh và các địa phương khác.
Để đạt được mục tiêu phát triển hạ tầng cửa khẩu trong thời gian tới, Cục Hải quan Quảng Ninh đã có các đề xuất cụ thể đối với UBND tỉnh và Tổng cục Hải quan. Trong đó, một trong những yêu cầu quan trọng là UBND tỉnh Quảng Ninh cần chỉ đạo các sở, ban ngành và các địa phương biên giới nhanh chóng thực hiện giải phóng mặt bằng khu vực cửa khẩu đã được quy hoạch, đồng thời yêu cầu các nhà đầu tư triển khai đầu tư xây dựng và hoàn thiện các hạng mục hạ tầng cửa khẩu như Móng Cái, Hoành Mô và Bắc Phong Sinh. Cục Hải quan Quảng Ninh cũng đề nghị UBND tỉnh cần xây dựng các mục tiêu cụ thể cho hoạt động thương mại, xuất nhập khẩu tại các cửa khẩu này, lựa chọn các lĩnh vực đột phá phù hợp với chiến lược phát triển của tỉnh trong giai đoạn tới.
Tóm lại, trong bối cảnh nhu cầu xuất nhập khẩu ngày càng gia tăng, tỉnh Quảng Ninh cần đẩy mạnh việc đầu tư xây dựng và hoàn thiện cơ sở hạ tầng tại các cửa khẩu, đồng thời triển khai các giải pháp công nghệ hiện đại như cửa khẩu số, cửa khẩu thông minh để đáp ứng yêu cầu về quản lý hải quan hiện đại. Việc này không chỉ góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế của tỉnh Quảng Ninh mà còn hỗ trợ sự phát triển chung của nền kinh tế quốc gia.
Cục Hải quan Quảng Ninh đã kiến nghị Tổng cục Hải quan sớm triển khai phần mềm cửa khẩu số tại các cửa khẩu đường bộ và thống nhất ứng dụng phần mềm này trên toàn quốc. Việc này sẽ giúp hiện đại hóa công tác quản lý hải quan, đáp ứng yêu cầu kiểm tra và giám sát hải quan trong bối cảnh ngày càng có nhiều hàng hóa xuất nhập khẩu qua các cửa khẩu của tỉnh Quảng Ninh. Đồng thời, việc trang bị đầy đủ các thiết bị kiểm tra như máy soi container, cân điện tử, hệ thống camera giám sát, và barie điện tử sẽ giúp nâng cao hiệu quả công tác quản lý hải quan, góp phần giảm thiểu gian lận và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu.