Hải quân Nhân dân Việt Nam: 70 năm lời thề giữ biển

70 năm vượt sóng lớn, Hải quân Nhân dân Việt Nam viết nên trang sử vàng bằng máu, mồ hôi và bản lĩnh thép, giữ trọn niềm tin nơi đầu sóng, ngọn gió. Ra đời giữa khói lửa chiến tranh, lớn mạnh trong hòa bình, Hải quân Việt Nam là biểu tượng của ý chí quật cường, bảo vệ vững chắc biển đảo Tổ quốc.

Ngày 7 tháng 5 năm 1955, Hải quân Nhân dân Việt Nam chính thức ra đời với tên gọi ban đầu là Cục Phòng thủ bờ bể. Trong bối cảnh đất nước vừa giành độc lập, lực lượng này mang theo kỳ vọng và sứ mệnh bảo vệ chủ quyền vùng biển non trẻ của miền Bắc. Từ Trường Huấn luyện bờ bể bên bờ sông Cấm (TP. Hải Phòng), những người lính thủy đầu tiên đặt nền móng cho một lực lượng vũ trang hải quân hiện đại về sau.

Trải qua 70 năm, từ một lực lượng non trẻ với vài ba thủy đội sơ khai, Hải quân Nhân dân Việt Nam đã lớn mạnh vượt bậc, từng bước trưởng thành qua các cuộc kháng chiến và thời kỳ bảo vệ Tổ quốc trong hòa bình. Đặc biệt, giai đoạn 1964 - 1975, Hải quân là lực lượng nòng cốt trong các trận chiến trên mặt trận sông, biển, ghi dấu ấn đậm nét bằng những chiến công lẫy lừng.

Chiến thắng trận đầu ngày 2 và 5 tháng 8 năm 1964 - khi ba tàu phóng lôi nhỏ bé dũng cảm tấn công tàu khu trục Maddox là khúc dạo đầu bi hùng của Hải quân. Đây là trận đánh mở màn cho tinh thần “dám đánh, biết đánh và quyết đánh thắng”, trở thành kim chỉ nam cho mọi hành động sau này của Hải quân Nhân dân Việt Nam.

Lực lượng Hải quân đã có mặt ở các khu vực trọng điểm dọc ven biển từ Sông Gianh, Quảng Bình đến Bãi Cháy, Quảng Ninh và theo sông Hồng lên Thủ đô Hà Nội để đánh máy bay, tàu chiến địch; trực tiếp tham gia chiến đấu hàng trăm trận. Hải quân Việt Nam đã cùng với các lực lượng, bắn rơi 118 máy bay và bắn bị thương nhiều chiếc khác, góp phần làm nên chiến thắng vang dội, nhất là chiến thắng “Điện Biên Phủ trên không” 12 ngày đêm cuối tháng 12/1972 lẫy lừng...

Không chỉ chiến đấu ngoan cường trước những đòn đánh phá ác liệt từ không quân và hải quân địch, Hải quân còn đảm nhiệm nhiều trọng trách quan trọng như rà phá hàng vạn quả thủy lôi, bom từ trường phong tỏa các cửa biển; mở tuyến vận tải huyền thoại “Đường Hồ Chí Minh trên biển”; huấn luyện và chi viện đặc công nước cho chiến trường miền Nam; và đặc biệt là vai trò then chốt trong chiến dịch giải phóng quần đảo Trường Sa mùa Xuân năm 1975.

Giai đoạn sau giải phóng miền Nam (1975 - 2010), Hải quân tiếp tục là chốt chặn chiến lược trong thế trận quốc phòng toàn dân, vừa làm nhiệm vụ bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo, vừa tham gia công cuộc khôi phục, xây dựng đất nước. Trên vùng biển phía Tây Nam, lực lượng Hải quân đã anh dũng chiến đấu bảo vệ đảo Thổ Chu, Phú Quốc và nhiều đảo khác, đồng thời làm tròn nhiệm vụ quốc tế cao cả ở Campuchia, giúp nước bạn thoát khỏi thảm họa diệt chủng và xây dựng lực lượng thủy quân.

Song song với đó, Hải quân Việt Nam còn giúp bạn Lào sửa chữa, đóng mới tàu, huấn luyện thủy thủ, góp phần xây nền móng cho tình đoàn kết hữu nghị giữa quân đội ba nước Đông Dương.

Chính trong thời bình, những chuyến tàu tuần tra, những ngôi nhà giàn DK1 giữa biển khơi, những tấm gương hy sinh lặng thầm của cán bộ, chiến sĩ Hải quân đã tiếp tục viết nên bản hùng ca không súng đạn, nhưng giàu ý nghĩa và lay động lòng người.

Từ năm 2011 đến nay, bước vào thời kỳ hiện đại hóa mạnh mẽ, Hải quân Nhân dân Việt Nam đã được đầu tư trang bị đồng bộ với 5 thành phần lực lượng hiện đại: tàu mặt nước, tàu ngầm, không quân hải quân, pháo - tên lửa bờ, đặc công hải quân. Các đơn vị như Lữ đoàn Tàu ngầm 189, Lữ đoàn Không quân Hải quân 954 hay các Lữ đoàn tên lửa bờ hiện nay đều là minh chứng cho bước phát triển vượt bậc cả về chiến thuật lẫn công nghệ của Hải quân Việt Nam.

Giai đoạn này cũng ghi dấu nhiều cuộc đối đầu cam go trên Biển Đông. Trước mọi hành động xâm phạm chủ quyền, cán bộ, chiến sĩ Hải quân luôn kiên cường, tỉnh táo, hành xử đúng pháp lý, thể hiện bản lĩnh, trình độ và trách nhiệm cao trước Tổ quốc và nhân dân.

Trải qua 70 năm xây dựng, chiến đấu, chiến thắng và trưởng thành, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ trong Quân chủng bằng mồ hôi, công sức và cả xương máu của mình nối tiếp nhau xây đắp và tô thắm truyền thống vẻ vang “Chiến đấu anh dũng; mưu trí, sáng tạo; làm chủ vùng biển; quyết chiến, quyết thắng”.

Nhìn lại 70 năm, Hải quân Nhân dân Việt Nam không chỉ nhìn lại những chiến công hào hùng mà còn xác định rõ những nhiệm vụ trọng tâm trong thời kỳ mới. Giữ vững vùng biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực diễn biến phức tạp là sứ mệnh hàng đầu.

Đến nay, Hải quân Việt Nam đang tập trung xây dựng lực lượng “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”, với tổ chức biên chế tinh gọn, hiệu quả và khả năng tác chiến đa dạng trong mọi tình huống.

Quân chủng Hải quân tiếp tục đẩy mạnh công tác huấn luyện sát thực tế chiến trường; nâng cao năng lực nắm tình hình, xử lý tình huống; chủ động tham mưu cho Đảng, Nhà nước những quyết sách chiến lược về biển, đảo.

Trên tuyến đầu của quốc phòng biển đảo, lực lượng Hải quân không chỉ làm nhiệm vụ quân sự mà còn tích cực tham gia hoạt động dân vận, giúp dân bám biển, xóa đói, giảm nghèo, cứu hộ cứu nạn, kết nghĩa quân dân...

Chương trình “Hải quân Việt Nam làm điểm tựa cho ngư dân vươn khơi, bám biển” đã trở thành biểu tượng sống động của tình quân dân bền chặt nơi đầu sóng ngọn gió.

Trên mặt trận đối ngoại, Hải quân đang mở rộng hợp tác huấn luyện, chia sẻ kinh nghiệm với các nước trong khu vực và thế giới, góp phần củng cố uy tín và vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế, đồng thời gìn giữ môi trường hòa bình, ổn định trên Biển Đông.

Bảy mươi năm dựng xây và chiến đấu, Hải quân nhân dân Việt Nam đã trở thành một biểu tượng kiêu hãnh của lòng yêu nước, bản lĩnh thép và tinh thần dũng cảm. Mỗi hải trình là một bài ca bất tận, mỗi cột mốc là một dấu son trong trang sử vẻ vang.

Phát huy truyền thống anh hùng, cán bộ, chiến sĩ toàn Quân chủng hôm nay đang nối tiếp hào khí cha anh, sẵn sàng vượt mọi sóng gió, bảo vệ vững chắc biển đảo quê hương - để nơi đầu sóng, sắc áo Hải quân luôn là điểm tựa của nhân dân, là niềm tin của Tổ quốc giữa trùng khơi.

70 năm qua, Hải quân Nhân dân Việt Nam hai lần được Đảng, Nhà nước tuyên dương danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân; được tặng thưởng 2 Huân chương Sao Vàng, 2 Huân chương Hồ Chí Minh, 2 Huân chương Độc lập hạng Nhất và hạng Nhì, 3 Huân chương Quân công, 4 Huân chương Bảo vệ Tổ quốc, 1 Huân chương Lao động hạng Ba và 1 Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ. 82 lượt tập thể, 58 đồng chí được tuyên dương Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân và anh hùng Lao động; 8.139 lượt tập thể và cá nhân được tặng thưởng Huân chương Độc lập, Huân chương Quân công, Huân chương Chiến công, Huân chương Bảo vệ Tổ quốc và Huân chương Lao động các hạng.

Thu Hường

Đồ họa: Hồng Thịnh

Thu Hường - Hồng Thịnh